"سنگان" سرزمین "یاقوت‌های دسته به دسته" با ظرفیت‌های گردشگری بکر+فیلم
"سنگان" دهستانی واقع در منطقه بلوچستان استان سیستان و بلوچستان است که به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و موقعیت نیمه گرمسیری مناسبی که دارد از دیرباز به عنوان قطب مهم تولید انار محسوب می‌شود و از جاذبه‌های بکری در زمینه گردشگری برخوردار است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خاش، "سنگان" دهستانی واقع در بخش مرکزی شهرستان خاش در منطقه بلوچستان استان پهناور سیستان و بلوچستان است که به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و موقعیت نیمه گرمسیری مناسبی که دارد از دیرباز به عنوان قطب مهم تولید انار محسوب می‌شود.
یاقوت‌های دسته به دسته سنگان از نظر ظاهر، کیفیت، عاری بودن از مواد شیمیایی و طعم بسیار ایده‌آل هستند و از سایر خصوصیات این انارکه سبب شهرت آن شده می‌توان به آبدار بودن(بیش از 50 درصد وزن انار)، ماندگاری بالا(تا 120 روز) اشاره کرد. در واقع بهترین انار سیستان و بلوچستان در دهستان زیبای سنگان تولید می‌شود؛ منطقه‌ای که به گفته کشاورزان محلی حدود 7 نسل است که مردمان آن به کشت انار مشغول هستند.
حاصل سخاوت زمین و آسمان در این دهستان، آب و هوای خوب و خاک حاصلخیزی شده که بهترین باردهی محصول را در پی داشته است؛ باردهی هر درخت انار در این منطقه به طور متوسط بین 150 تا 200 کیلوگرم است و به گفته کشاورزان منطقه حدود 24 نوع انار در این دهستان کشت می‌شود. محصول انار دهستان سنگان با توجه به کیفیت بالا این قابلیت را دارا است تا در بازارهای جهانی جایی برای خود باز کند. بانوان سنگانی نیز از انار محصولات متنوعی تولید می‌کنند که عمده آن شامل ادویه محلی معطر "آچار"، رب انار ارگانیک و مربای انار است.
باغات انار زیبا و گسترده این دهستان در کنار جاذبه‌های گردشگری چون سرو کهنسال و چشمه‌های آب گرم و همچنین مردمانی بسیار خونگرم و میهمان‌نواز سبب شده سالانه به ویژه در ایام تابستان گردشگرانی به این خطه سرسبز مراجعه کنند و از دیدنی‌های بکر منطقه بهره‌مند شوند؛ اما به گفته مردم محلی ظرفیت‌های سنگان تاکنون آن طور که باید به مردم کشور معرفی نشده است.
درخت کهنسال "سرو سنگان" نماد استقامت مردمان بلوچ
درخت کهنسال "سرو سنگان" نیز که به گفته مردم محلی بیش از 1000 سال قدمت دارد، یکی از آثار ملی طبیعی این شهرستان محسوب می‌شود که همه ساله گردشگران بسیاری را جذب می‌کند. ارتفاع این درخت حدود 30 متر و قطر تنه آن 3 متر است و به گفته مردم محلی این درخت کهنسال نماد استقامت مردمان بلوچستان است.
سبزی همیشگی این درخت زیبا که در زبان محلی "زربین" نام دارد، جلوه‌ای خاص به طبیعت منطقه بخشیده است. در گذشته این درخت به عنوان زیاتگاهی بود که مردم برای زیارت به آن مراجعه می‌کردند و با بستن نخ و تکه پارچه مراد و خواسته‌های خود را از آن می‌طلبیدند. در سال 1310 هجری شخصی به نام "مولوی محمد عیسی" از علمای اهل سنت برای دعوت اهالی منطقه به دین اسلام به این مکان می‌آید و برای از بین بردن بدعت پرستش درخت و دورکردن مردم از شرک، ساکنان منطقه را به سوی توحید و خداپرستی فرا می‌خواند که پس از آن توسط مرحوم "حاج امیر خان کرد" در پای آن درخت مسجدی ساخته شد که مردم در آنجا به عبادت راز و نیاز با خداوند مشغول بودند و مدتی نیز به عنوان عیدگاه و مصلی مردم سنگان از آن استفاده می‌شد و اکنون این درخت در صحن مسجد روستای سنگان واقع شده است.
چشمه آب گرم "برآبک" دهستان سنگان
چشمه آب گرم برآبک دهستان سنگان در شمال کوه آتشفشانی نیمه فعال "تفتان" قرار دارد و فاصله آن تا روستای سنگان 14 کیلومتر است که 6 کیلومتر آن اتومبیل‌رو و 8 کیلومتر بقیه پیاده‌رو است. همه خصوصیات فیزیکی آب آن نظیر سایر چشمه‌های اطراف در ارتباط با فعالیت‌های آتشفشانی گستره زیرزمینی کوهستان تفتان است.
بالا بودن مقدار دی‌اکسید سیلیسم و مزه تلخ این چشمه نشان‌‌دهنده منشأ عمیق آب آن است. آب این چشمه در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم، با واکنش اسیدی و ولرم است. دمای آب این چشمه 25 درجه سانتی‌گراد و میزان آبدهی آن یک لیتر در ثانیه است. آب این چشمه به دلیل دسترسی آسان، مورد استفاده مردم روستای سنگان و دیگر مسافران مراجعه‌کننده است.
تولید سالانه 6000 تن انار در سنگان
مجتبی شجاعی، بخشدار بخش مرکزی خاش در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: دهستان سنگان در زمینه تولید انار مرغوب از قطب‌های مهم کشور محسوب می‌شود که بخشی از تولیدات انار آن به دلیل کیفیت بالا صادر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: البته همچنان نیاز به آموزش به کشاورزان این منطقه جهت بهبود کیفیت محصول انار تولیدی آنها به شدت احساس می‌شود و همچنین محصول این منطقه در صورت حمایت ویژه از سوی مسئولان جهاد کشاورزی امکان صادرات بیشتر به نقاط مختلف دنیا را خواهد داشت.
شجاعی گفت: انار سنگان عمدتاً به صورت ارگانیک تولید می‌شود و این از مزایای ویژه این انار است که خواص خوبی به آن بخشیده و طرفداران زیادی دارد. نوعی آفت تحت عنوان "کرم گلوگاه" در برخی از اوقات موجب خرابی بخشی از محصول انار کشاورزان سنگان می‌شود که در این راستا ضرورت دارد کارشناسان جهاد کشاورزی نسبت به آموزش نحوه مبارزه با این آفت به کشاورزان منطقه اقدام کنند.
سنگان با جاذبه‌های گردشگری کم‌نظیر در انتظار حضور گردشگران
بخشدار بخش مرکزی خاش عنوان کرد: 6 هزار تن انار، محصول قابل برداشت انار در سنگان و دیگر مناطق بخش مرکزی خاش است و می‌توان گفت سنگان با برخورداری از باغات انار گسترده زیبا و جاذبه‌هایی همچون چشمه آب گرم و سرو کهن 1000 ساله نقطه مناسبی جهت مراجعه گردشگران است.
وی خاطرنشان کرد: مردم سنگان که عمده آنها از طایفه بلوچ "کرد" هستند، افرادی بسیار خونگرم و مهمان‌نواز محسوب می‌شوند که پذیرایی از میهمانان و گردشگران را افتخار خود می‌دانند و این امر را بارها در عمل اثبات کرده‌اند به نحوی که گردشگرانی که به این دهستان مراجعه می‌کنند، ابراز علاقه می کنند که باز هم بتوانند به این منطقه سفر کنند.
سنگان "قطب انار" استان پهناور سیستان و بلوچستان
محمداکبر چاکرزهی فرماندار شهرستان خاش در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: سنگان به عنوان "قطب انار" استان پهناور سیستان و بلوچستان بهترین و مرغوبترین انار را از نظر کیفیت و کمیت دارد.
وی خاطرنشان کرد: از 37 هزار هکتار سطح زیر کشت محصولات کشاورزی باغی و زراعی در شهرستان خاش، 500 هکتار به کشت انار اختصاص دارد که بیش از 400 هکتار آن در دهستان سنگان واقع شده و از هر هکتار سالانه بین 10 تا 12 تن محصول انار برداشت و به بازار مصرف عرضه می‌شود.
چاکرزهی افزود: انار سنگان با قیمت 1500 تومان توسط دلالان خریداری و وارد بازار می‌شود؛ این در حالی است که قیمت یک عدد از این انار در کشور ژاپن حدود 7 دلار است و به عبارتی حق کشاورزان زحمتکش در این زمینه نادیده گرفته می‌شود.
سنگان از ظرفیت کم‌نظیری در زمینه تولید انار برخوردار است
اردشیر شهرکی، مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: یک هزار و 960 هکتار از سطح باغات میوه سیستان و بلوچستان را انار تشکیل می‌هد که یک هزار و 415 هکتار آن بارور و مابقی غیربارور است و عمده آن در دهستان سنگان شهرستان خاش واقع شده است.
وی با اشاره به اینکه برداشت انار در سیستان و بلوچستان از نیمه دوم شهریور‌ماه هر سال آغاز می‌شود و تا پایان مهرماه ادامه دارد، افزود: گونه‌های مختلف عمده انار که در این استان کشت می‌شود شامل "رباب، بی‌دانه فردوس، بی‌دانه سنگان، شیرین ساوه و شهسوار" است.
شهرکی با تاکید بر اینکه دهستان سنگان از ظرفیت کم‌نظیری در زمینه تولید انار برخوردار است و انار تولیدی آن کیفیت مطلوبی دارد، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود در سال جاری تا پایان فصل برداشت انار 17 هزار و 570 تن از این محصول در استان برداشت و روانه بازارهای مصرف شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: کشت انار در سیستان و بلوچستان سابقه‌ای طولانی دارد به طوری که رقم‌های وحشی این محصول که سازگار با محیط هستند نیز از دیرباز در استان مورد استفاده قرار می‌گرفته؛ انار برداشت شده از باغات استان علاوه بر تازه خوری برای مصارف دیگر از جمله تولید رب انار، ادویه محلی و رنگ رزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برگزاری جشنواره ملی "انار سنگان" در آینده نزدیک
مجتبی میرحسینی، معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: به دنبال این هستیم که با الگوگیری از جشنواره "گلاب قمصر"، جشنواره "انار سنگان" را به مدت یک هفته به صورت ملی برگزار کنیم تا تورهای گردشگری در همین زمان به مقصد سنگان تعریف شود.
وی خاطرنشان کرد: در 2 سال اخیر جشنواره انار سنگان 2 مرتبه در وسعت استانی برگزار شده که با استقبال خوبی از جانب مردم منطقه مواجه شد و همین امر موجب شد تا به فکر برگزاری جشنواره ملی انار سنگان در دهستان زیبای سنگان بیفتیم که بی‌شک برگزاری آن می‌تواند کمک شایانی به رشد گردشگری در این خطه زیبا از استان پهناور سیستان و بلوچستان داشته باشد.
میرحسینی با اشاره به اینکه توسعه گردشگری باعث توسعه اقتصاد و بهبود معیشت مردم می‌شود، گفت: هدف ما صرفاً برگزاری یک جشنواره نیست بلکه ارزش‌ها و برنامه‌های متنوع دیگری که در حاشیه برگزاری این جشنواره شکل می‌گیرد و نیز استفاده از همه ظرفیت‌های گردشگری سنگان برای رسیدن به اشتغال پایدار، افزایش تولید و صادرات محصولات و معرفی فرهنگ و تمدن منطقه و مهاجرت معکوس به روستاها از جمله اهداف اصلی برگزاری این جشنواره است.
تشکیل واحدهای بوم‌گردی جهت اقامت گردشگران در سنگان
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان بیان کرد: پس از تشکیل واحدهای بوم‌گردی جهت اقامت گردشگران در خانه‌های روستایی در سنگان، می‌توانیم به ایجاد دهکده گردشگری سنگان بیاندیشیم و از این طریق بهبود معیشت جامعه محلی و توسعه روستایی را شاهد باشیم.
وی افزود: امروزه لباس مردمان بلوچ که لباس شهریاران ایران زمین است، موسیقی این خطه و سایر تولیدات روستایی یک سرمایه برای جذب گردشگران محسوب می‌شود که همه این ظرفیت‌ها در دهستان زیبای سنگان گرد هم آمده‌اند.
میرحسینی تاکید کرد: البته سنگان برای تبدیل شدن به قطب گردشگری به زیرساخت‌های بیشتری نیاز دارد اما مهمان‌نوازی مردمان ما این خطه همچون دیگر نقاط استان پهناور سیستان و بلوچستان ضعف زیرساخت‌ها را پوشش داده به نحوی که دلیل دوباره آمدن گردشگران به این استان نوع رفتار و مهمانوازی سخاوتمندانه مردم بوده که در این خصیصه از دیگر نقاط کشور جلوتر است.
انتهای پیام/
