به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، مجموعه تاریخی بازار سرپوشیده اردبیل در حدفاصل خیابانهای امام خمینی، آیتالله طالقانی و آیتالله کاشانی واقع شده که آمیخته از معماری سنتی و اصیل است و از ظرافتهای هنری ایرانی و اسلامی برگرفته شده و یادگاری دوره سلجوقیان و روایتگر تاریخ کهن و باستانی اردبیل است.
این بازار تاریخی معروف به راسته بازار و یا بازار "قیصریه" است که مجموعهای متشکل از تیمچه، سرا، حمام و مسجد است که بنای فعلی آن از جمله آثار دوره سلجوقی، زندیه و صفویه و بر بنیان اولیه بازار ساخته شده و به دلیل برخورداری از موقعیت ویژه سیاسی و جغرافیایی از لحاظ اقتصادی توانسته توسعه قابل توجهی داشته باشد.
بازار اردبیل دارای طاقنمای جانبی، طاق و تویزه و گنبدهای ساده است که شامل راسته اصلی بازار، راسته پیرعبدالملک، راسته قیصریه، راسته کفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان، خراطان، قصابان، بقالان، کلاه دوزان، علافان، پارچه فروشان، پنبه فروشان، مسگران، چاقوسازان، آهنگران، سرای خشکبار، سرای گلشن، سرای جهودها، سرای وکیل، سرای نو یا زنجیرلو، سرای حاج احمد، سرای حاج شکر، سرای مجیدیه، سرای امام جمعه، سرای دوگوچی و تیمچه زنجیرلی است.
روشنایی داخل بازار از طریق روزنههای تعبیه شده در پوششهای گنبدی تامین میشود که این شرایط زیبایی بصری بینظیری به فضای داخلی بازار بخشیده و پوشش سقف راستهها با طاقهای جناقی و گنبد چهار طاقی و ساده مزین شده است.
در گذشته قسمتی از این بازار بزرگ از موقوفات بازار به بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی به شمار میرفت و درآمد و عواید حاصله صرف مخارج این بقعه میشد و در زمان حکومت صفوی به دلیل مرکزیت، جایگاه والای دینی و واقع شدن قبور سلاطین صفوی و مهمتر از همه مقبره شیخ صفیالدین اسحاق اردبیلی جد خاندان صفوی بود که این امر سبب شده این شهر و به خصوص بازار آن از اهمیت ویژهای برخوردار باشد.
قسمت عمده بازار اردبیل در طول دوران گذشته تخریب شده و ارتباط بعضی از بخشهای آن با مرکز بازار از بین رفته است به طوری که در حال حاضر جدایی بازار طلافروشان از بازار قیصریه فعلی به طور کامل مشهود است و این موضوع به دلیل تخریب در طول سالیان گذشته است.
بخش زیرین بنا بدون در نظر گرفتن پایه مغازهها و امتداد بازارچهها زمینه را برای برپایی گنبد فراهم کرده و در هشت طاق جناقی مغازه و در چهارطاق دیگر راهرو بازارچهها تعبیه شده است.
سنگ نوشتهای بر سر بازارچه شمال شرقی بازار وجود دارد که به دلیل فرسایش سطح سنگ و عدم اشاره دقیق منابع تاریخی زمان ساخت این بازار مشخص نیست و به روایتی پیش از حکومت صفوی احداث شده است.
یکی از موارد قابل توجه این است که برخلاف عهد صفوی در سایر دوران به ویژه در سالهای اخیر به شکل قابل قبولی به تنها بازار تاریخی اردبیل رسیدگی نشده است که به همین منظور مرمت و بهسازی راسته اصلی و راستههای دیگر امری لازم و ضروری است.
این مجموعه در سال 64 مرمت شده و با شماره 1690 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و حال و هوای عرفانی این بازار توجه هر بینندهای را جذب میکند که به همین دلیل است که تاکنون این بازار جایگاه تاریخی و اقتصادی را به خوبی نگهداشته و سالانه میزبان خیل عظیمی از اردبیلیها و مسافران و گردشگران است که توجه همگان را به دنبال دارد.
بازار تاریخی اردبیل از سابقه طولانی و درخشانی برخوردار است به طوری این که بازار را به شکل صلیبی توصیف میکنند که در میانه آن مسجد قرار داشته است.
گزارش از زهرا رضازاده
انتهای پیام/