وضعیت موجود نتیجه مستقیم رفراندوم است/سران کُرد به اشتباه خود اعتراف کنند

ادریس سلیمانی، خبرنگار خبرگزاری تسنیم، اقلیم کردستان عراق:  اقلیم کردستان عراق قبل از رفراندوم به هیچ وجه با شرایط کنونی قابل قیاس نیست. سران سیاسی کُرد سوار بر موج احساسات و بی توجه به حسن نیت و خیرخواهی همسایگان، در نهایت رفراندوم مورد نظر خود را در 25 سپتامبر برگزار کردند. قابل پیش بینی بود که انباشت مشکلات حل نشده میان اربیل – بغداد و اتخاذ چنین تصمیمی یکجانبه در تضاد با قانون اساسی عراق به آسانی در فضای سیاسی این کشور قابل هضم نخواهد بود.

عضو ارشد ائتلاف برای دموکراسی و عدالت اقلیم کردستان عراق به سوالات خبرنگار خبرگزاری تسنیم درباره تحولات جدید و تجدید حاکمیت حکومت مرکزی عراق در کرکوک و دیگر مناطق مورد منازعه پاسخ گفت.

«سلیمان عبداله یونس» که از فعالین سیاسی نام آشنای اقلیم کردستان عراق محسوب می‌شود تشکل سیاسی جدید دکتر برهم احمد صالح، نخست وزیر سابق اقلیم کردستان و جانشین دوم مقهور دبیرکل فقید اتحادیه میهنی کردستان را برگزیده است.

مشروح این گفتگو را در ادامه مشاهده می‌کنید:

تسنیم : اقلیم کردستان عراق با شرایط حساسی مواجه است، تصمیم یکجانبه برگزاری رفراندوم بدون توجه به وضعیت داخلی عراق و منطقه چه تاثیری در خلق مشکلات موجود داشته است؟

لازم است به این واقعیت اعتراف کنیم که تصمیم به برگزاری رفراندوم عامل خلق بحران فعلی است، آنچه که مهم است این است که ما مرحله پسا رفراندوم را درک کنیم و مذاکرات و گفتگوهای جدی را با حکومت مرکزی عراق آغاز کنیم تا مشکلات موجود در مسیر چاره یابی قرار گیرد زیرا ساکنین عراق و اقلیم کردستان دیگر تحمل این همه بحران و ناملایمات مستمر را ندارند و خطرات بیشتری متوجه قومیت‌های مختلف عراق و اقلیم کردستان است. ما نیاز به یک همزیستی مسالمت آمیز و صلح پایدار با هدف برون رفت از این بحران‌ها داریم. این واقعیت نیز آشکار شد که برگزاری رفراندوم بدون توجه به وضعیت داخلی، منطقه‌ای و بین المللی در راستای تامین منافع مردم اقلیم کردستان نخواهد بود.

اقلیم کردستان قبل از برگزاری رفراندوم به ویژه در روزهای منتهی به 25 سپتامبر به مجموعه پیشنهادهای جامعه جهانی پشت کرد. اصرار مسعود بارزانی به برگزاری این رفراندوم چه بود؟

نمی توان گفت که تنها رئیس اقلیم کردستان اصرار به برگزاری رفراندوم داشت بلکه شماری دیگر از احزاب سیاسی در این موضوع دخیل بودند. متاسفانه رهبران سیاسی اقلیم کردستان نگرش واقعی به وضعیت اقلیم، عراق و منطقه و حتی تحولات بین المللی نداشتند و اشتباه مرگبار و مخاطره آمیزی را مرتکب شدند که بر زندگی مردم اقلیم تاثیرگذار و افزایش تنش‌ها را در پی داشته است. اشتباه، اشتباه دسته جمعی است که لازم است در سریعترین زمان ممکن تصحیح شود، بیشترین بار این مسئولیت متوجه مسعود بارزانی است، اما تیم سیاسی همراه وی در اتحادیه میهنی کردستان و دیگر جریان‌های سیاسی لازم است از دریچه مسئولیت پذیری به قبول چنین اشتباهی معترف باشند. از سوی دیگر در اقلیم کردستان لازم است چنین تقسیم بندی‌هایی کنار گذاشته شود که موافقین و مخالفین برگزاری رفراندوم چه کسانی بودند و همه متحد و یکصدا جرات قبول اشتباهات و تصحیح آنها را داشته باشیم، این مهم هم تنها با بازگشت به بغداد و انجام مذاکرات واقعی با هدف رفع مشکلات فعلی با برادرانمان در حکومت مرکزی عراق میسر است، بدون شک نقش محوری منطقه‌ای و بین المللی هم در عبور از این بحران‌ها مورد توجه است.

قبل از برگزاری رفراندوم، شماری از سیاسیون کرد بر این عقیده بودند که نتایج این پروسه کارت فشاری علیه بغداد و حتی کشورهای همسایه عراق خواهد بود، سوال اینجاست با وضعیت موجود آیا همان کارت فشار در دستان رهبران سیاسی کرد خواهد بود؟

رفراندوم با هدف دستیابی به کارت فشار علیه هیچ جریانی نبوده است ما این حق را برای مردم خود قائلیم که آینده سیاسی خود را تعیین کنند اما تصمیم به برگزاری رفراندوم در زمان کنونی اشتباه بوده است، ما در اقلیم کردستان نیازمند زمینه سازی و زمان مناسبی جهت برگزاری این پروسه بودیم، اگر هدف از برگزاری رفراندوم فراهم کردن کارت فشار باشد ما مرتکب اشتباه مرگبار دیگری شده‌ایم، نباید به دیده فشار به رفراندوم نگریست. رفراندوم برگزار شد و ما قدم به مرحله جدیدی گذاشته‌ایم که با واقعیت‌های دیگری روبرو شده‌ایم و لازم است در جهت زدودن خطرات آن همکاری مشترک داشته باشیم زیرا چنین خطراتی تنها در محدوده جغرافیایی عراق خلاصه نخواهد شد.

با قدم به مرحله جدید و تفاوت های آشکار آن با مرحله قبل از رفراندوم، مسئولیت سران سیاسی اقلیم کردستان عراق چه خواهد بود؟

سران سیاسی کرد لازم است اشتباهات گذشته را تجزیه و تحلیل و با فراهم نمودن اتحاد داخلی اقلیم کردستان مسیر مذاکره با حکومت مرکزی را انتخاب کنند. سیاسیون کرد باید در جهت تحقق درخواست های اقلیم کردستان در چارچوب قانون اساسی عراق تلاش کنند، در این راه، اقلیم کردستان نیازمند همکاری دیگر جریانهای عراقی خواهد بود زیرا مشکلات عراق تنها به اقلیم کردستان خلاصه نشده و در دیگر مناطق نیز مشکلاتی شاید مشابه هم مشاهده می شود. سران سیاسی کرد باید در پی سازماندهی مجدد داخلی اقلیم باشند که متاسفانه اتحاد داخلی در اقلیم کردستان وجود ندارد. همصدایی جریانهای سیاسی کرد در صورتیکه با قانون اساسی عراق، واقعیات منطقه و خواست جامعه بین الملل تضادی نداشته باشد از راه مذاکره با بغداد در جهت رسیدن به حقوق مردم کرد موثر خواهد بود. بدین معنا که سران اقلیم باید بر حقوق قانونی مردم اصرار داشته باشند، ما بر این عقیده هستیم که مردم کرد در قانون اساسی عراق دارای حقوق مهمی هستند که تاکنون محقق نشده است از جمله اجرای ماده قانون اساسی عراق که راه حل قانونی تعیین تکلیف مناطق مورد منازعه است. ما با دو تجربه تلخ شکست خورده مواجه بوده ایم، ماده 140 قانون اساسی عراق و رفراندوم برگزار شده اقلیم کردستان هم حلال مشکلات مناطق مورد منازعه نبودند، بنابراین ما نیازمند راه حل سوم در جهت رفع این مشکل اساسی در میان قانون اساسی و رفراندوم هستیم که تنها با انجام مذاکرات تضمین خواهد شد.

در سخنان خود به ضرورت اتحاد داخلی اقلیم کردستان اشاره داشتید، در روزهای گذشته و پس از تحولات کرکوک شدیدترین حملات رسانه‌ای و اتهام زنی جریان‌های سیاسی کرد علیه یکدیگر وجود داشته است. در چنین وضعیتی اکراد عراقی می‌توانند به اتحاد خود فکر کنند؟

بر این باورم که این یک وضعیت موقتی است و تمام خواهد شد، همیشه در هر شکستی چنین وضعیت‌هایی وجود داشته است، در حال حاضر وضعیت کردها، وضعیت شکست است و چنین حملاتی در مسیر احساسی قرار گرفته است که لازم است عقلا و سران سیاسی و جریان‌های کردی آن را متوقف کنند. چنین حملات رسانه‌ای بدون شک موقعیت کردها را بیشتر تضعیف خواهد کرد. اقلیم کردستان در دهه‌های گذشته هم دارای تجربه تلخ این حملات رسانه‌ای داخلی بوده است. چنین رویه‌ای خطر بزرگی علیه اتحاد داخلی ما محسوب می‌شود و لازم است سران سیاسی کرد، رسانه‌ها را وسیله تحقق پاره ای از اهداف قرار ندهند.

دو اصل مهم واقع بینی و دوراندیشی در سیاست کردی کمتر مشاهده می شود، شما هم با چنین برداشتی موافق هستید؟

متاسفانه تا حد زیادی واقعیت دارد. سران سیاسی کرد در برآورد واقعی وضعیت داخلی و منطقه‌ای کارنامه ضعیفی دارند. آنان در تامین خدمات مورد نیاز مردم و تحقق حکمرانی عدالت محور و دموکرات موفق نبوده‌اند و از سوی دیگر روابط متعادلی با کشورهای منطقه نداشته است، همچنین در دورنمای سیاسی اقلیم کردستان، وضعیت بین‌المللی کمتر مورد توجه واقع شده است. بدون شک در چنین حالتی که در سطح داخلی اقلیم، عراق، منطقه و جهان مسیر اشتباهی را انتخاب کرده‌اند تجزیه و تحلیل‌ها هم به دور از واقع بینی خواهد بود و امیدواریم که اشتباهات گذشته تجربه ای برای آینده سیاسیون کرد باشد و با تجدیدنظر در سیاست خود راه درستی را انتخاب کنند.

نقش کشورهای همسایه در آرامش فضای موجود اقلیم کردستان و عراق چه خواهد بود؟

ما نقش مهم و تاثیرگذاری را برای کشورهای همسایه خود قائل خواهیم بود به ویژه جمهوری اسلامی ایران که در ادوار مختلف تاریخی، همکار و پشتیبان تمام عراقی‌ها و اکراد این کشور بوده است. از سوی دیگر در سطح بالایی با کشور ترکیه دارای روابط اقتصادی و تجاری هستیم. البته این روابط هم نیاز به تجدیدنظرهایی هم دارد، زیرا اقلیم کردستان از دریچه حزبی و حتی جناحی و خانوادگی به این روابط نگریسته است و می‌طلبد که روابط با کشورهای همسایه به نام واقعی حکومت اقلیم کردستان باشد.

در تحولات فعلی اقلیم کردستان، آمریکا اعلام کرده است که نگاه یکسانی به اربیل و بغداد خواهد داشت، البته کردها معتقدند که انتظار حمایت دیگری را از کاخ سفید داشته‌اند. برداشت شما از نقش آمریکا در آینده این تحولات چیست؟

نمی‌توان تاثیر آمریکا را به عنوان یک ابرقدرت در جهان و به ویژه در منطقه و عراق نادیده گرفت اما این کشور قبل از برگزاری رفراندوم به صراحت به سران اقلیم کردستان اعلام کرد که مسئولیت و عواقب احتمالات پس از رفراندوم متوجه آنها است. متاسفانه سران سیاسی کرد هشدارهای منطقه‌ای و بین المللی را نادیده گرفتند، بنابراین باید انتظار چنین موضعگیری را از آمریکا داشت. این نکته را هم باید گفت که اقلیم کردستان و عراق برای ایران، ترکیه و آمریکا حائز اهمیت است و این انتظار وجود دارد که نقش ویژه خود را در راستای حل و فصل مشکلات اربیل و بغداد ایفا کنند، زیرا تداوم این مشکلات و بحران‌ها منافع آنها را تامین نخواهد کرد.

انتهای پیام/.