به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از المانیتور، توافق تجاری ای که ایران و ترکیه در اوایل ماه جاری میلادی منعقد کردند، بهترین فرصت را برای افزایش استفاده از لیر ترکیه در تجارت خارجی فراهم می سازد؛ هدفی که آنکارا مدت ها به دنبال دستیابی به آن بوده است. موازنه تجاری ایران و ترکیه مسیر را برای استفاده از ریال ایران و لیر ترکیه در مبادلات تجاری دو کشور هموار می کند. سال گذشته، صادرات ترکیه به ایران به رقم 4.9 میلیارد دلار رسید در حالی که صادرات ایران به این کشور 4.6 میلیارد دلار بود.
به دنبال سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به تهران در روز 4 اکتبر، بانک های مرکزی دو کشور یک موافقتنامه سواپ ارزی امضا کردند که موجب یک تعهد دوجانبه در زمینه تبادل ارزهای ملی دو کشور می شود.
نزدیکی سیاسی اخیر ایران و ترکیه به ویژه در سوریه و عراق یک عامل مهم در تشویق مبادلات تجاری دو کشور بوده است. شرایط مزبور این خوش بینی را افزایش داده که میزان واردات و صادرات دو کشور در سال های آینده رشد سریعی را تجربه کند.
به گفته سید محمدحسین عادلی، دبیرکل ایرانی مجمع کشورهای صادر کننده گاز، تصمیم ایران و ترکیه در زمینه تجارت با ارزهای ملی به ویژه در زمینه تجارت انرژی امکان پذیر است و می تواند سایر کشورها را تشویق به دنباله روی از این شیوه کند.
آنکارا به منظور کاهش وابستگی خود به ارزهای خارجی، به دنبال افزایش استفاده از لیر در جبهه های مختلف از تجارت خارجی گرفته تا مناقصه های دولتی است. روابط تجاری ترکیه با ایران اکنون زمینه ای قوی برای پیشبرد این سیاست آنکارا به شمار می رود. دو کشور همسایه علاوه بر تجارت، احتمالا در زمینه گردشگری نیز از لیر و ریال استفاده خواهند کرد.
با این حال، چشم انداز گسترش استفاده از لیر در مبادلات با دو کشور هدف دیگر یعنی روسیه و چین چندان امیدوار کننده نیست و این به دلیل کسری تجاری قابل توجه این کشور با این دو غول اقتصادی است.
در سال 2016، صادرات ترکیه به روسیه به 1.7 میلیارد دلار رسید، در حالی که میزان واردات ترکیه از روسیه 15.1 میلیارد دلار بود. لیر ترکیه و روبل روسیه ارزهایی قابل تبدیل هستند، اما از آنجایی که آنها به صورت گسترده ای در تجارت بین المللی مورد استفاده قرار نمی گیرد، همانند دلار و یورو برای ذخایر ارزی مورد استفاده قرار نمی گیرد. تجارت بین المللی با ارزهای غیرقابل ذخیره معمولا به دلیل تفاوت قابل توجه ارزش این ارزها در معرض ریسک قرار دارد و از این رو کسی تمایل ندارد این نوع ارز ها را ذخیره سازی نموده و متحمل زیان شود. به همین دلیل است که روسیه تمایلی به تجارت با ترکیه به ارزهای ملی را ندارد.
در سال 2009 بعد از سفر عبدالله کل، رئیس جمهور وقت ترکیه به مسکو، رسانه های ترکیه احتمال استفاده از لیره و روبل در مبادلات تجاری دو کشور را مطرح کردند. اما با گذشت 8 سال، هنوز پیشرفت قابل توجهی در این زمینه حاصل نشده است. با این حال، این مسئله همچنان در دستور کار دولت ترکیه قرار دارد.
یامان تورونر، رئیس سابق بانک مرکزی ترکیه در خصوص دلیل عملی نبودن تجارت ترکیه و روسیه به لیر و روبل را اینگونه توصیف کرد: «اگر قرار باشد ما به روسیه به روبل پول پرداخت کنیم، باید روبل را از یک جایی تهیه کنیم. بنابراین روسیه ممکن است روبل را بپذیرد اما از پذیرش لیر خودداری کند زیرا ممکن است نتواند از لیره در سایر معاملات خود استفاده کند.»
عدم توازن تجاری ترکیه با چین حتی از روسیه هم بیشتر است. سال گذشته میزان صادرات ترکیه به چین به 2.3 میلیارد دلار رسید اما این کشور 25.4 میلیارد دلار از چین واردات داشت.
انتهای پیام/130