وقتی احمد پژمان قدمت ۸۰ ساله‌ی ارکستر را به سُخره می‌گیرد
احمد پژمان قدمت ارکستر سمفونیک تهران را ۸۰ سال نمی‌داند چرا که معتقد است این ارکستر در طول فعالیتش بارها تعطیل شده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، سابقه‌ای دور و دراز در عرصه موسیقی دارد. زمانی که ارکستر سمفونیک تهران را حشمت سنجری اداره می‌کرد، پژمان نوازنده ویلن ارکستر بود. بعدها هم برای تحصیل در رشته موسیقی به اتریش رفت و پس از بازگشت به ایران آثار بسیاری ساخت. او دکترایش را در دانشگاه «کلمبیا» در نیویورک اخذ کرده و در چند دهه‌ی اخیر هم تلاش کرده تا داشته‌هایش را به نسل‌های جدید موسیقی منتقل کند.
پژمان از معدود موزیسین‌هایی است که تقریبا همه‌ی اهالی موسیقی از او به احترام یاد می‌کنند و کارش را قبول دارند. او در عین آشنایی با موسیقی کلاسیک غرب، موسیقی ایرانی را هم خوب می‌شناسد.
با این همه اما جالب است بدانید، ارکسترهای دولتی ایران از وجود چنین شخصیتی چندان استفاده نمی‌کنند.
وقتی از احمد پژمان می‌خواهم که درباره‌ی اوضاع کنونی ارکسترسمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران به گفت‌وگو بنشینیم، اینچنین پاسخ می‌دهد: من هیچ کدام از آثار ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران را نشنیده‌ام. من به ماجراهای ارکستر وارد نیستم. این جریان‌ها ابعاد مختلفی دارد. فقط می‌شنوم که عده‌ای ناراحت هستند.
این بی‌خبریِ پژمان از مهمترین ارکسترهای کشور، یعنی ما از سرمایه‌های خودمان خوب استفاده نمی‌کنیم. البته در دی‌ماه سال گذشته پوئم‌سمفونی «سرزمین دلاوران» از ساخته‌های احمد پژمان توسط ارکستر سمفونیک تهران اجرا شد اما آیا همین یک اجرا کافیست؟ آیا نباید از تجربه‌ها و دانسته‌های احمد پژمان بیشتر از این‌ها در اداره‌ی ارکسترها استفاده کرد؟
بیشتر بخوانید: پوئم سمفونی «سرزمین دلاوران» رونمایی شد + تصویر
بیشتر بخوانید: «سرزمین آزادگان»؛ پوئم سمفونی ایرانی در تمجید از جانفشانی آزادگان
رهبر باید کارش را بَلد باشد
این آهنگساز در پاسخ به پرسشی درباره‌ی چگونگی انتخاب رهبر مهمان برای ارکسترها و درباره‌ی لزومِ جوانگرایی، می‌گوید: رهبر مهمان که می‌آید و می‌رود. اصلا مسئله جوان و پیری نیست. رهبر باید کارش را بلد باشد. این که طرف یک کلاس رهبری رفته است دلیل نمی‌شود به عنوان رهبر ارکستر انتخاب شود.
رهبر مهمان کسی است که درس رهبری ارکستر خوانده و کارش را هم بلد است. هیچ ربطی به سن ندارد.
بیشتر بخوانید: مدیر روابط عمومی معاونت هنری رهبر ارکستر ملی شد
رهبر دائم سالی سه یا چهار اجرا با ارکستر دارد
او درباره‌ی کار رهبر دائم در ارکستر تاکید می‌کند: رهبر دائم که همیشه رهبری نمی‌کند. چند کنسرت در سال با ارکستر دارد و خودش هم در زمان‌های مختلف به عنوان رهبر مهمان به ارکسترهای دیگری می‌رود و در عین حال رهبران مهمانی به ارکستر دعوت می‌کند.
این روندی است که در جهان هست. اینجا نمی‌دانم چه خبر است.
رهبر دائم همیشه که با ارکستر نیست. سه یا چهار برنامه خودش در سال دارد و خودش هم به عنوان رهبر مهمان و در طول سال به دیگر ارکسترها می‌رود.
وقتی پژمان قدمت 80 ساله‌ی ارکستر را باور ندارد / در این ارکستر هر روز یک بساطی پهن است
وقتی از ارکستر سمفونیک تهران با قدمتی 80 ساله سخن می‌گویم، پژمان حرفم را قطع می‌کند و می‌پرسد: «قدمت هفتاد، هشتاد سال!» و شروع به بیان توضیحش می‌کند: این ارکستر که چند بار منحل شده است. از نسلی به نسل دیگر که تداوم نداشته است. یک روز دست کسی بوده و روز دیگر دست کس دیگری. ارکستر وقتی قدمت دارد که از روز اولی که تشکیل می‌شود، نوازندگانش در همان ارکستر بازنشته شوند و نوازندگان جایگزین به ارکستر بیایند. ارکستر سمفونیک تهران که تداوم نداشته است. همین چند سال پیش ارکستر از هم پاشید.
او ادامه می‌دهد: این که هر موقع به ارکستر نیاز داشته باشید، نوازندگان را جمع کنید دور هم، که نشد تداوم. در زمان انقلاب هم ارکستر از بین رفت و پس از مدتی دوباره تشکیل شد. در این چند دهه هم چند بار فعالیت ارکستر سمفونیک متوقف شد. من اینگونه ارکستر را با قدمت نمی‌بینم. هر روز در این ارکستر یک بساطی برپا است.
چرا این آثار در ارکستر اجرا می‌شود / شورای ارکستر باید پاسخگو باشد
یکی از انتقادهایی که این روزها از ارکستر سمفونیک تهران می‌شود، نوع آثاری است که این ارکستر برای اجرا انتخاب می‌کند. این موضوع را با احمد پژمان در میان می‌گذارم و از او می‌پرسم که چاره چیست؟
پژمان می‌گوید: این که ارکستر چه آثاری را اجرا کند، انتخابش وظیفه‌ی شورا است. بحث نظر من و حتی نظر رهبر دائم هم نیست.
این که چرا این آثار برای اجرا توسط ارکستر انتخاب می‌شود را باید از شورا پرسید. درباره این که ارکستر سمفونیک تهران آثار موسیقی فیلم را اجرا می‌کند؛ شورای ارکستر باید پاسخگو باشد.
اگر اشکالی هست باید بیان شود تا شورای ارکستر و رهبر ارکستر پاسخگو باشند.
او ادامه می‌دهد: اگر موسیقی بتهوون و باخ و موتزارت اجرا کنند، یکی می‌گوید این موزیک‌ها سنگین است. اگر هم موسیقی سبک‌تر بگذارند باز صدای برخی در می‌آید که چرا موسیقی سبک اجرا می‌کنند. این‌ها را باید شورا پاسخگو باشد. من اصلا نمی‌دانم اعضای شورا چه کسانی هستند و چگونه انتخاب شده‌اند.
احمد پژمان این روزها در تهران به سر می‌برد و مسترکلاس‌هایی برای آهنگسازان جوان موسیقی ایرانی برپا کرده است.
پژمان دراین باره می‌گوید: کلاسی برایم گذاشته‌اند که بچه‌های فارغ التحصیل، آثارشان را برایم می‌آورند و من هم می‌بینم و اگر بتوانم در راه بهتر شدنشان کمکی به آنها می‌کنم. کیفیت آثار این جوانان نه چندان خوب و نه چندان بد است. در کل اوضاع موسیقی در کشور چندان مناسب نیست.
حرفِ معترضان را بشنوید / رودررو باید حرف زد
این آهنگساز در سخنانش پیشنهادی برای مسئولان شاغل در وزارت ارشاد و البته معاونت هنری داشت.
پژمان می‌گوید: وزارت ارشاد باید جلسات همنشینی بگذارد و نظر کسانی که ناراضی هستند را جویا شود. ارگان‌هایی که مسئول هستند و اداره‌ی ارکستر در دستشان هست باید پاسخگو باشند.
باید چاره‌ای اندیشید که کارهای با ارزش از هنرمندان مختلف، ارائه و اجرا شود.
او ادامه می‌دهد: الان برخی از موزیسین‌ها ناراضی‌اند. این نارضایتی یا به حق است یا نابه حق. باید جلسه گذاشت و این هنرمندان ناراضی بیایند و حرفشان را بزنند و بگویند چرا ناراضی هستند. در عین حال پاسخ هم بشنوند که چرا این کار می‌شود و چرا این کار نمی‌شود. این‌ها با یک مصاحبه حل نمی‌شود.
الان موزیسین‌هایی هستند که استعداد خوبی دارند اما فرصت کافی برای وقت گذاشتن در کار آهنگسازی ندارند. این فرصت را نهادهای مسئول و در راس‌شان وزارت ارشاد باید برای موزیسین‌ها فراهم کند.
پژمان تاکید می‌کند: باید رودررو نشست و حرف زد. اگر کار کسی خوب نیست و اجرا نمی‌شود، خب اعتراضش هم بی‌ربط است، اما اگر کار کسی خوب است باید ببینیم چرا کارش اجرا نمی‌شود.
کل پیشنهاد من این است؛ کسانی که ناراضی‌اند بنشینند و حرف بزنند. برخی‌ها ممکن است نارضایتی‌شان بی‌خودی باشد و در هیچ کجای دنیا هم فرصت ارائه کارشان به آنان داده نشود. از سن من گذشته که قاطی این چیزها شوم. اگر جلسه‌ای تشکیل شود من هم می‌تونم به عنوان یک داور حضور داشته باشم.
اثری بر روی اشعار سپهری نوشته‌ام / به زودی منتشر می‌شود
آهنگساز آثاری مانند «اپرای جشن دهقان»، «اپرای دلاور سهند» و «اپرای سمندر»، هم اکنون هم در حال آماده‌سازی تازه‌ترین اثرش برای انتشار اشت.
پژمان می‌گوید: الان دارم کار خودم را ضبط و میکس می‌کنم. برنامه‌ای دارم که سالیان درازی به طول انجامید. قطعه‌هایی روی اشعار سهراب سپهری نوشته‌ام که سال گذشته آنها را با ارکستری که رهبرش بردیا کیارس بود، ضبط کردیم و الان در حال میکس آثار هستم. احتمالا آلبومش برای سال آینده آماده انتشار شود.
او ادامه می‌دهد: آثار با کلام هستند. ممکن است آلبوم بی‌کلامش را هم منتشر کنیم. خواننده اثر فرشاد جمالی است که خودش هم تهیه کننده این اثر است.
بیشتر بخوانید: معرفی برگزیدگان دوسالانه آهنگسازی "احمد پژمان"
انتهای پیام/
