تجارت ۳۰ میلیارد دلاری با ترکیه از حرف تا عمل
به اذعان مسئولین و کارشناسان تحقق هدف اقتصادی اعلام شده از سوی روسای جمهور ایران و ترکیه برای ارتقا مبادلات تا ۳۰ میلیارد دلار در سال نیازمند تفاهم نامه‌های قابل اجرا و وضع تعرفه‌های ترجیحی در کنار افزایش مراودات اقتصادی بخش خصوصی دو کشور است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، سهم استان آذربایجان غربی از روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و ترکیه موضوعی است که در سلسله گزارش‌های تسنیم در حال بررسی است پیشتر اشتراکات تاریخی فراوانی ایران و ترکیه و واکاوی مزیت‌های آذربایجان غربی به عنوان تنها مرز دو کشور در کنار تبیین مناسبات اقتصادی دو کشور مرور شد.
در گزارش نخست تسنیم فقدان توازن در مبادلات و سرمایه‌گذاری بین ایران و ترکیه مورد تجزیه‌وتحلیل صاحب‌نظران قرار گرفت و همزمان بهره‌مندی یک طرفه ترکیه از ظرفیت‌های صنعت گردشگری مورد نقد واقع شد و به موازات آن سهم ناچیز آذربایجان غربی از تجارت ادعایی 30 میلیارد دلاری بین ایران و ترکیه کنکاش شد.
در این گزارش نیز ضمن ادامه بررسی اهمیت اصل موضوع سهم این استان از مناسبات فی‌مابین ایران و ترکیه سراغ یکی از کارشناسان ارشد حقوق بین‌الملل و سازمان‌های اقتصادی رفته و دیدگاه‌های وی را درباره نحوه رسیدن به اهداف تجارت 30 میلیارد دلاری در سال جویا می‌شویم و در ادامه دیدگاه‌های برخی مدیران مرتبط را جویا می‌شویم.
قراردادها و تفاهم نامه‌های همکاری ایران با ترکیه
مسعود اکبری در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ارومیه، با تبیین روش‌های دستیابی این دو کشور به اهداف از تعیین شده از طریق عقد قراردادها و تفاهم نامه‌های همکاری اظهار داشت: اساساً امضا چندین تفاهم‌نامه و قرارداد در زمینه‌های انرژی، گردشگری، صنایع و معادن، بیمه، امور گمرکی و غیره در سفر آقای روحانی در سال گذشته به ترکیه برای رسیدن به اهداف فوق و تحقق آنها بوده است.
وی افزود: در همین سفر فعالیت‌های 3 شعبه بانک ملت در ترکیه و همکاری‌های بانک توسعه صادرات ایران و اگزیم بانک ترکیه به منظور تأمین مالی قراردادهای صادراتی در کشورهای ثالث مورد توافق قرار گرفت و علاوه بر آن تفاهم نامه‌های همکاری‌های گردشگری بین دو کشور ایران و ترکیه به امضا رسید که بر اساس آنها، کشور ترکیه آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری ایران و به ویژه ساخت 10 هتل در شهرهای مختلف کشور اعلام کرد.
اکبری گفت: حتی در آن زمان استاندار سابق استان آذربایجان غربی آقای سعادت نیز به عنوان رئیس گروه دوستی ایران و ترکیه از 7 پیشنهاد مشخص برای سرمایه‌گذاری ترکیه در ایران سخن گفت و این موارد را شامل سرمایه‌گذاری در نیروگاه برق و کارخانه‌های سیمان، قند و نمک و تولید سیگار عنوان کرد.
وضع تعرفه‌های ترجیحی بین ایران و ترکیه
این کارشناسان ارشد حقوق بین‌الملل و سازمان‌های اقتصادی به تبیین دیگر روش ارتقا سطح مبادلات تجاری ایران و ترکیه در بخش تعرفه‌های ترجیحی پرداخت و اظهار داشت: راهکار دیگر برای گسترش مناسبات اقتصادی دو کشور وضع تعرفه‌های ترجیحی است، وضع این تعرفه‌ها با تخفیفات 15 تا 100 درصدی که در سال 93 بعد از 10 سال مذاکره در 125 تا 140 ردیف تعرفه‌ای بین ایران و ترکیه آغاز شد اما مخالفت‌هایی را از سوی فعالان اقتصادی و صنعتگران بعضی از رشته‌های صنعتی و علی‌الخصوص نساجی و پوشاک برانگیخت که در نتیجه ردیف‌های تعرفه‌ای به 30 قلم کاهش یافت.
وی تصریح کرد: اما در سال 95 این کاهش تعرفه‌ها رو به افزایش نهاد و در سال گذشته در ملاقات وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت کشورمان با وزیر اقتصاد و تجارت ترکیه از اضافه شدن 15 قلم کالای جدید دیگر به این فهرست از جمله قطعات یدکی خودرو، مواد شوینده، دارو، لوازم آرایشی، ملزومات پلاستیکی، آهن و فولاد، لوازم خانگی و امثالهم خبر داده شد.
اکبری گفت: خاطرم هست که همان زمان وزیر اقتصاد ترکیه در این دیدار اظهار امیدواری کرد که تجارت ترجیحی هر کشور به 200 قلم کالا برسد و اتفاقاً نهاد زیپکچی از افزایش 45 درصدی صادرات کالاهای ایرانی مشمول تعرفه ترجیحی و افزایش 34 درصدی کالاهای ترک مشمول این تعرفه‌ها خبر داد.
اولویت قرار دادن صنعت گردشگری در مناسبات ایران و ترکیه
در این میان استاندار جدید آذربایجان غربی که پیشتر سرکنسول کشورمان در فرانکفورت آلمان بود توجه ویژه‌ای به بخش گردشگری از خود نشانه داده و از فرمانداران تمام شهرستان‌های 17 گانه خواسته است برای پویا کردن این ظرفیت دست بکار شوند.
محمدمهدی شهریاری از فرمانداران خواسته است با اولویت قرار دادن به بحث گردشگری برنامه محوری، مشخص کردن اولویت‌های سرمایه‌گذاری و توجه و مدیریت نقاط و مسائل بحران‌زا را در صدر توجه خود قرار دهند.
استاندار آذربایجان غربی معتقد است این منطقه ظرفیت بسیار بالایی دارد و مرزی بودن با سه کشور فرصتی برای رشد و توسعه است که باید از آن استفاده شود.
شهریاری به فرماندار آذربایجان غربی تأکید کرده است با هدف بازشناسی ظرفیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های کاربردی بسته گردشگری شهرستان‌های استان برای معرفی به سرمایه‌گذاران تهیه می‌شود.
ایفای نقش جدی تر گروه دوستی ایران و ترکیه
این دستورات استاندار جدید می‌تواند در کنار دیگر پیشنهاد‌های قربانعلی سعادت استاندار سابق آذربایجان غربی که رئیس گروه دوستی ایران و ترکیه بود و 7 پیشنهاد مشخص برای سرمایه‌گذاری ترکیه در ایران ارائه داده بود قابل ارزیابی باشد و در حقیقت بحث توسعه گردشگری بین‌المللی در کنار فراهم آوری امکان سرمایه‌گذاری ترک‌ها در نیروگاه برق و کارخانه‌های سیمان، قند، نمک و تولید سیگار می‌تواند بسته جامع‌تری در اصلاح و ارتقا سهم آذربایجان غربی از تجارت 30 میلیارد دلاری ایران و ترکیه باشد.
اگرچه استاندار آذربایجان غربی وعده راه اندازی دفتر نمایندگی شورای اقتصاد آلمان را در ارومیه داده است و حتی تعدادی از شورای این کشور را در استان میزبانی کرده اما چنین وعده‌ای درباره فعالان و تشکل‌های اقتصادی کشور ترکیه داده نشده و تا کنون مقدمات انجام سفر مقامات ارشد اقتصادی این کشور را فراهم نکرده است.
رفع عملی موانع همکاری‌های استان‌های مرزی ایران و ترکیه
به رغم اینها در سال 94 پنجمین اجلاس همکاری‌های استان‌های مرزی ایران و ترکیه به میزبانی شهر خوی برگزار شد که یکی از مهم‌ترین دستور کارهای آن از میان برداشتن موانع افزایش مبادلات اقتصادی ایران به ترکیه تا سقف 30 میلیارد دلار اعلام شده بود.
دبیری این اجلاس بر عهده معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار آذربایجان غربی بود و وی همان زمان وعده داده بود این موانع به‌زودی برداشته می‌شود اما در این دو سال توفیقی در این کار حاصل نشده است.
نکته‌ای که آن زمان هم خود علیرضا رادفر بدان اذعان کرد و گفت: خوشبختانه تفاهم‌نامه‌های قبلی به نتایج خوبی رسیده و هم اینک روابط گسترده و مطلوبی بین دو کشور وجود دارد اما هنوز به اهداف از پیش تعیین شده از سوی روسای جمهور دو کشور که رقم 30 میلیارد دلار در سال است دست نیافته‌ایم.
اما معاون سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجان غربی که خود از اهالی شهر خوی است به خوبی می‌داند که اهمیت مرز رازی در مجاورت کشور ترکیه چه تأثیری در روابط اقتصادی دو کشور و سهم آذربایجان غربی از این تجارت بین‌المللی دارد.
توجه به ظرفیت مرزهای رسمی رازی خوی و سرو ارومیه
رادفر معتقد است: وجود مرز رازی فرصت ارزشمندی برای شهر خوی است بنابراین با پیگیری ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در مجاورت مرز ترکیه از این ظرفیت استفاده می‌شود.
وی افزود: خوی روزگاری شاهراه تجاری شرق و غرب بوده است و وجود مرز رازی غنیمتی برای این شهر است که بایستی با ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در این شهر از این ظرفیت بسیار بهتر از وضعیت کنونی استفاده شود.
اما اینکه هنوز بعد از سال‌ها هیچ تغییر خاصی در بهره‌مندی از ظرفیت مرز رازی خوی اتفاق نیافتاده و همزمان همین رکود در مرز سرو ارومیه نیز وجود دارد موضوعی است که باید خود معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استاندار آذربایجان غربی بدان پاسخ بدهد.
گزارش: محمد آقایی پر
انتهای پیام/
