به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، یکی از جاذبههای گردشگری در کشورهای موفق در جذب توریست، حوزه کتاب و کتابخوانی است که بیشتر به عنوان گردشگری فرهنگی شناخته میشود که یکی از کشورهای موفق در این زمینه نیز میتوان به کشور فرانسه و اختصاصاً شهر پاریس اشاره کرد، بطوریکه حتی خانه نویسندگان، کافههایی که پاتوق نویسندگان مشهور بوده است و در نهایت کتابخانههای قدیمی و مدرن از مهمترین مقاصد گردشگری فرهنگی به حساب میآیند.
در این رابطه امیر رضا اصنافی - مدرس دانشگاه شهید بهشتی درباره پتانسیل جذب توریست از طریق کتاب و کتابخوانی در کشورمان اظهار داشت: بحث گردشگری یکی از زمینههایی است که برای همه جوانب قابل توجه است زیرا سفر گردشگران باعث میشود جوامع با فرهنگ، آداب، و رسوم ملتها آشنا شوند که مکانیزمهای مختلفی نیز در این زمینه وجود دارد که یکی از این مولفهها، گردشگری فرهنگی و جذب توریست از طریق کتابخانهها است.
نقد فعالیت کتابخانهها صرفاً در ساعات اداری
عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: بنابراین کتابخانهها باید موضوع جذب گردشگر را به صورت فعالانه در پیش بگیرند البته نه به صورت انفعالانه؛ زیرا امروزه درصد بالایی از کتابخانههای عمومی، دانشگاهی و تخصصی کشورمان محدود به انجام همان پروتکلهایی هستند که فقط در یک زمان اداری به مردم ارائه خدمت میدهند. در حالیکه برخی از کتابخانههای کشورمان با توجه به قدمت طولانی که دارند میتوانند با استفاده از پتانسیل معماری و منابع موجود برای جذب گردشگر جذابیت بسیاری داشته باشند که از جمله میتوان به کتابخانههای موزه ملی ملک، اسناد مجلس و... اشاره کرد.
بیبرنامه بودن کتابخانههای کشور برای جذب گردشگر
اصنافی تصریح کرد: البته بسیاری از کتابخانهها اصلاً به بحث جذب گردشگر با استفاده از منابع و پتانسیلهایی که دارند توجه نمیکنند، حداقل در خط و مشی آنها به صورت آکادمیک و علمی ورود به بحث جذب گردشگر دیده نشده تا بتوانند خدمات متنوعی به توریستهای خارجی ارائه دهند.
چرا جمله "در عصر دیجیتال دیگر به کتابخانه نیاز نیست" اشتباه است
مدیر گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی با پرداختن به برخی از تجارب خود در بازدید از کتابخانههای کشورهای مختلفی چون چین، ترکیه، سنگاپور، روسیه، و امارات عنوان کرد: در بازدیدی که از کتابخانه شانگهای به دلیل همایش 3 روزه ای به این چین سفر کرده بودم، ما شاهد آن بودیم که این همایش در یک کتابخانه عمومی برگزار شده بود و همه میتوانستند هم از فضای کنفرانس استفاده کنند و هم از کتابخانه بازدید کنند و این برخلاف تصور برخیها است که فکر میکنند در عصر دیجیتال دیگر به کتابخانه نیاز نیست در حالیکه کشورهای پیشرفته به سمت استفاده از فضاهای فیزیکی کتابخانهها رفتهاند تا بتوانند افراد مختلفی از جهان را در کتابخانههای خود عضوگیری کنند.
عضوگیری رایگان و معرفینامه در کتابخانههای جهان
اصنافی ادامه داد: براین اساس در همان کتابخانه شانگهای بنده به عنوان یک گردشگر ایرانی در مدت 10 دقیقه بدون ارائه معرفینامه و حتی هزینهای عضو این کتابخانه بزرگ چین شدم و با کارتی که به بنده ارائه شد میتوانستم از خدمات کتابخانه کاملاً استفاده کنم، بنابراین آنها با چنین عضوگیری بدون هزینه میتوانستند تبلیغات خود را نیز ارائه کنند زیرا بروشورهایی در کتابخانه شانگهای به زبانهای مختلف وجود داشت که یکی از آن زبانها؛ فارسی بود و این نشان میداد که رایزن ما در آنجا موفق عمل کرده است.
مدیر مسئول نشریه علمی تخصصی "ادکا" عنوان کرد: در نهایت در کتابخانه شانگهای که کنفرانس 3 روزهای برگزار شده بود ما میتوانستیم بدون هیچ تشریفاتی از امکانات آن کتابخانه استفاده کنیم و در فضای آرام کتابخانهای به نحوی از تجربیات آنها نیز بهرهمند شویم.
خدمات رایگان کتابخانهها به صورت چند ساله
این مدرس دانشگاه شهید بهشتی با پرداختن به تجربه دیگر خود درباره کتابخانه مسکو در کشور روسیه گریزی زد و گفت: در این کتابخانه نیز بدون آنکه هزینهای کنم و یا معرفینامهای ارائه دهم و فقط با پُر کردن یک فرم در مدت 5 دقیقه توانستم عضو کتابخانه مسکو شوم به طوریکه عنوان شد میتوانم به مدت 5 سال به طور رایگان از این کتابخانه در زمینههای مختلف استفاده کنم.
"سپردن کتب به صورت امانت" تمام خدمات کتابخانهها نشود
اصنافی ادامه داد: بنابراین اینگونه زمینههای مختلف برای عضوگیری در کتابخانههای دنیا که منابع بسیاری نیز در اختیار اعضا قرار میدهند برای آن است که آنها در راستایی در حال حرکت هستند که بتوانند مخاطب خود را از کشورهای دیگر جذب کنند و تمام تبلیغات و فعالیتهای آنها بر محور صرفاً سپردن کتب به صورت امانت خلاصه نشود.
روش جذب گردشگر در کتابخانههای کشورهای همسایه ایران
وی به تجربه دیگر خود از کتابخانههای ترکیه نیز اشاره کرد و گفت: در ترکیه نیز با استقبال و روی گشاده از بازدیدکنندگان؛ میتوانید از کتابخانهها بازدید کنید زیرا در سطح کتابخانههای دنیا، این مسئله جذب توریست با استفاده پتانسیل کتابخانه پذیرفته شده است. به طوریکه در کتابخانههای امارات علیالخصوص در دُبی، کتابدار آن کتابخانه، قسمتهای مختلف را نشان میداد و حتی در پایان بازدید، بسته فرهنگی نیز برای ما تهیه کرده بود و مسلماً چنین برخوردهایی که تجارب بسیار خوبی برای بازدیدکنندهها خواهد بود، میتواند تاثیر مثبتی بر روی مخاطب از کشورهای مختلف داشته باشد.
کتابخانهها برای کاربرهای خارجی برنامهریزی کنند
اصنافی با تاکید بر بازنگری در رسالت و افق فعالیتهای کتابخانههای کشور عنوان کرد: بنابراین کتابخانههای ما نباید تمرکزشان صرفاً بر روی کاربر داخلی باشد و باید برای کاربرهای خارجی برنامه داشته باشند، زیرا ما کتابخانههای مطرح و بزرگی از جمله کتابخانه ملی و کتابخانه آیتالله مرعشی داریم که میتوانند در جذب گردشگر کمک کنند، همینطور در شهرستانها و مکانهای تاریخی نیز میتوان به کمک سازمان میراث فرهنگی آمد و به نوعی کتابخانهها برای جذب گردشگر فعالتر شوند.
کتابخانهها در تعطیلات نوروز باز باشند / برگزاری عصرانههای کتاب
این مدرس دانشگاه شهید بهشتی با ارائه پیشنهاداتی برای فعالتر شدن کتابخانهها در عرصه جذب گردشگر علیالخصوص توریستهای خارجی عنوان کرد: مثلاً در تعطیلات نوروز کتابخانهها بر روی بازدیدکنندگان باز باشد زیرا اگر بسیاری از مسافران نوروزی مایل هستند به طبیعت بروند، از آن سو نیز برخی از گردشگران مایل هستند از کتابخانههای مختلف بازدید کنند و میتوان با دعوت از ادبا، اهل فرهنگ و برگزاری عصرانههای کتاب مراسمهای مختلف اجتماعی را در کتابخانهها برپا کرد، زیرا کتابخانه و جامعه دو عنصری هستند که بدون دیگری امکان ندارد با یکدیگر تعامل داشته باشند، بنابراین کتابخانهها میتوانند با استفاده از رویدادهای مختلف در جذب گردشگران خارجی موثر واقع شوند.
چرایی ضعفهای کتابخانهها در عرصه جذب توریسم
اصنافی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه شما نیز معتقد هستید با توجه به قابلیتهای کتابخانههای مطرح دنیا؛ در کشور ما دچار ضعفهایی در عرصه جذب توریسم از طریق کتابخانهها هستیم، توضیح داد: میتوانم بگویم که کتابخانههای ما در این حوزهها کمرنگ هستند، البته شاید برخی کتابخانهها نقشآفرینیهایی داشته باشند، مانند کتابخانه ملی که آن هم در شرایط خاصی این زمینهها را فراهم میکند که مثلاً تیمهای بازدید کننده در ساعات و روزهای مشخصی از این کتابخانه بازدید کنند.
وی تصریح کرد: مسئله این است که باید در سیاستگذاری کتابخانهها، امر جذب گردشگر خارجی مشخص و لحاظ شود و برای آن برنامهریزی شود که مسلماً چنین چیزی فعلاً وجود ندارد و هر نهادی نیز که به چنین کاری اقدام میکند به صورت خودجوش است.
کتابخانههای شهرداری، وزارت بهداشت و وزارت علوم فعالتر شوند
عضو هیات مدیره انجمن کتابداری و اطلاعرسانی ایران با پرداختن به پتانسیلهای سازمان فرهنگی و هنری شهرداری برای بازگشایی کتابخانهها در روزهای تعطیل که دارای کتابخانههای بسیاری نیز در تهران است، بیان داشت: نهاد کتابخانهها نیز میتواند به همراه وزارت علوم و بهداشت که کتابخانههای تخصصی دارند برای جذب گردشگر برنامهریزی کنند، ولی در مجموع در کتابخانههای دانشگاهی هنوز چنین برنامهریزی مشاهده نمیشود.
نه به فضای دیواری کتابخانهها
اصنافی خاطرنشان کرد: کتابخانهها باید از فضای دیواری بیرون آمده و نه فقط برای جامعه ایرانی، بلکه برای جوامع خارجی نیز جهت معرفی فرهنگ ایران نقشآفرینی کنند، کما اینکه ما نیز در انجمن کتابداری ایران نیز سعی خواهیم کرد با توجه به فعالیت کمیتههای مختلف و همچنین منابعمان زمینه جذب گردشگر را بررسی کنیم.
انتهای پیام/