میزگرد سازندگان انیمیشن "فهرست مقدس"| داستان انیمیشن‌هایی که به امنیت ملی مربوط می‌شوند
سازندگان انیمیشن سینمایی«فهرست مقدس» مدعی شده‌اند که نمایش برخی انیمیشن‌ها در کشور امنیت ملی را به خطر می‌اندازد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین گونه‌های سینمایی انیمیشن‌ها هستند. انیمیشن‌هایی که در فروش جهانی در قله فروش قرار دارند و گزارش‌های باکس آفیش شاهد این گفتمان است.
چند سال است که ایران نیز در این عرصه به صورت جدی ورود کرده است و حال برخی از آثار آن مدعی سهم خواهی از بازار جهانی است. این روزها انیمیشن «فهرست مقدس» به کارگردانی محمد امین همدانی در سینما‌های کشور اکران می‌شود. انیمیشنی که جدا از داستان گیرایش، از فرم مناسبی برخوردار است و برخلاف بسیاری از انیمیشن‌ها تمپو یا ریتم مطلوبی دارد.
به تازگی با محمد امین همدانی(کارگردان انیمیشن فهرست مقدس) و شاهمردانی(مدیر فنی انیمیشن فهرست مقدس) به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه مشروح این مصاحبه را می‌خوانید:
****
تسینم: آقای همدانی وقتی داشتم در گفت‌وگو‌های گذشته شما جستجو می‌کردم، خواندم که گفته بودید ایده اصلی ساخت فهرست مقدس را از مرحوم فرج الله سلحشور گرفته بودید. آیا جلسه‌ای با مرحوم سلحشور داشتید و چه شد که این ایده به دست شما رسید؟
همدانی: درباره ایده این اثر من با نویسنده‌ها و پژوهشگران مرحوم سلحشور ارتباط داشتم. بنا بود فیلمنامه فهرست مقدس برای ساخت فیلم تاریخی استفاده شود، اما ما بعد از خواند فیلمنامه این اثر متوجه ضعف دراماتیک و پتانسیل بالای این فیلمنامه برای تبدیل به یک اثر پویانمایی شدیم. ما این فیلمنامه را گرفتیم و با اضافه کردن درام و ویژگی‌های مورد نیاز آن را تبدیل به فیلمنامه انیمیشن کردیم. البته پروسه بازنویسی فیلمنامه مدتی به طول انجامید و در این مسیر از اساتیدی چون ابراهیم حاتمی‌کیا کمک گرفته و خط داستانی انیمیشن را بهبود بخشیدیم. در نهایت هم آقای فاضل کار بازنویسی پایانی را انجام دادند.
تسنیم: چه شد که این داستان به شما پیشنهاد شد؟
همدانی: فیلمنامه «فهرست مقدس»، فیلمنامه‌ای داستانی است و قرار بود به فیلم سینمایی تبدیل شود؛ اما ساخت یک فیلم سینمایی با فیلمنامه «فهرست مقدس» نیازمند بودجه‌ای سنگین بود که امکان فراهم آوردن آن وجود نداشت. من به پیشنهاد دادم که با یک بیستم بودجه پیش بینی شده برای فیلمنامه «فهرست مقدس» انیمیشن سینمایی آن را تولید می‌کنم و پیشنهادم با استقبال رو به رو شد.
تسنیم: یعنی این فیلم، داستانی بود که قرار بود به صورت سینمایی ساخته شود؟
همدانی: بله.
تسنیم: یکی از نکاتی که مخاطب در لحظات اولیه انیمیشن، درگیر آن می‌شود، چهره‌پردازی کاراکترهای انیمیشن است که سینوسفال‌ها و مجسمه‌های هیبریدی مصر و آثار قرن 18 و 19 میلادی را به ذهن متبادر می‌کند؟ چه شد که به این سمت رفتید؟
همدانی:همانطور که اشاره کردید استفاده از چهره‌‌‌‌های حیوانات در آناتومی بدن انسان، مسبوق به سابقه است و حرکتی نیست که ما برای اولین‌بار از آن استفاده کرده باشیم. تصاویر چنین چهره‌هایی را می‌توان در سنگ نوشته‌های پیدا کرد و بارها و بارها در انیمیشن‌های دیگر استفاده شده است. یکی از اولین‌های این عرصه انیمیشن رابین هوود است که همه کاراکترها تلفیقی از انسان و حیوان هستند. شاید یکی از عواملی که باعث شگفتی مخاطب از کاراکترهای این انیمیشن سینمایی می‌شود؛ آن است که تا به حال چنین کاراکتر‌هایی را با این کیفیت مناسب در بین انیمیشن‌های کشور ندیده‌اند. شاید گام اول جواب این باشد که شما وقتی به انیمیشن می‌پردازید ذهن کاملاً سیال است و انیمیشن عنصر اصلیش تخیل و اغراق است شما به عنوان یک هنرمند وقتی می‌خواهید یک اثر هنری خلق کنید باید عنصر اغراق و نگاه تازه‌ای را به بیننده ارائه بدهید که او از این نگاه تازه لذت می‌برد همیشه حتی در آموزه‌های دینی و فرهنگی‌مان هم این صورت باطنی را داشتیم و این تمثیل‌ها خیلی قریب به ذهنمان بوده و ما سعی کردیم که این را بسیار باورپذیر و ملموس و پرجزییات با نکات فنی که شاهمردانی می‌گویند با تحقیق‌های بسیار، چه هنری، چه آناتومیک و چه فنی توانستیم به این نقطه برسیم که یک کاراکتر باورپذیر و شاید برزخ گونه‌ای مهیا کنیم و فکر می‌کنم برای بیننده اینقدر تاثیرگذار است که این سؤال را بارها از ما پرسیده که به نظرم خیلی برایش قابل اعتنا است و برایش سؤال است که چه طور به این ایده رسیده‌اید از این باب سؤال ایجاد می‌شود جوابش یکی اغراق است و یکی صفات درونی که در چهره‌شان بروز دارد.
تسنیم: آقای شاهمردانی، در بحث انیمیشن، مدیر فنی نقش بسیار مهمی دارد و به نحوی کار او در خروجی پروژه تاثیرگذاری بالایی دارد. کارهای فنی «فهرست مقدس» چطور پیش رفت؟
شاهمرادنی: مسئله مهمی که در پروژه «فهرست مقدس» ما بسیار روی آن تاکید داشتیم، تولید یک اثر با کیفیت بسیار بالا بود. همانطور که می‌دانید پیش از این انیمیشن‌های ایرانی با کیفیت نازلی تولید می‌شدند، ما تصمیم گرفتیم که این کیفیت نازل را بشکنیم و انیمیشنی با استاندارهای اروپایی تولید کنیم. این موضوع نیازمند آن بود که ما یک پیش زمینه فنی مناسب داشته باشیم، چون انیمیشن سه بعدی خودش یک محصول تکنولوژیک و فناورانه است باید یک سری مسائل فنی را بدانید که بتوانید به کیفیت‌ها مورد نیاز برسید برای همین ما در کنار دوستان که خودشان در بحث های فنی متخصص هستند با هم به این نتیجه رسیدیم که اگر لازم باشد باید یک مدتی تحقیق کنیم که چه طور یک سری مسائل فنی افزایش بدهیم و بالا ببریم طوری که نهایتاً ما به آن استاندارد و کیفیت برسیم در جلساتی که با دوستان داشتیم یک سری از مسائل خیلی جدی شد گفتیم ما روی یک سری از چیزها می توانیم تاثیرگذار باشیم که این ها شرایط ما را بهتر می‌کند یکی از چیزها لباس بود لباس کاراکتر به صورت جدی در انیمیشن ایرانی کار نشده بود گفتیم این را یک مرحله بالا ببریم مسئله بعدی افکت یا جلوه‌های ویژه بود که این هم در انیمیشن‌های خارجی به صورت جدی دیده می شد گفتیم یک سری مسائل را اینجا رعایت کنیم یکی از مسائل دیگر مسئله انیمیشن جمعیت بود که آن را هم ما جزء کارهایمان قرار دادیم، یکی دیگر از مسائل مسئله موی کاراکترها بود چند تا از مسائل فنی کنار هم قرار گرفت و روی این ها به نوعی کار شد و نتیجه اش این که می‌گویند تصویر زیبا شده به دلیل این است که این مسائل رعایت شده مثلا لباس درست عمل می‌کند یا آب دریا سر جایش است و خوب کار می‌کند ترکیب این‌ها همراه با مسائل نورپردازی و همین طور انیمیت باعث می‌شود همبستگی بین تصاویر و کیفیت ایجاد شود که برای بیننده و ناظر دلپذیر است و می‌بیند و نتیجه‌اش این می‌شود که می‌گوید خوب شده مسائل فنی قسمت مهمی از کار انیمیشن سه بعدی است و ما با کمک بچه‌ها توانستیم یک سری چیزهایی که مد نظرمان بود در این کار برسیم.
تسنیم: نرم افزارهای ساخت انیمیشن به صورت کامل در کشور ما وجود دارد؟ آیا نرم افزاری هست که هالیوود و انیمیشن های خارجی استفاده می‌کنند که ما آن را نداریم تا کیفیت انیمیشن را بالا ببریم؟
شاهمردانی: تا یک زمانی شاید می شد گفت که مثلاً فلان شرکت فلان نرم افزار را دارد که هیچ کس ندارد ولی بعد سال 2000 در قرن جدید این مسئله زیاد مورد نظر نیست نرم افزارهایی که شرکت‌ها استفاده می‌کنند به صورت کلی در اختیار همه هستند این طور نیست آنها نرم افزاری داشته باشند و کنار گذاشته باشند و استفاده کنند و ما نتوانیم شاید نرم افزارهایی که به صورت داخلی نوشته می‌شوند این نرم افزارهایی به صورت اینکه در دسترس یک سری شرکت‌ها هستند کم هستند شاید 10 درصد نرم افزارهای کاربردی ما را در بربگیرد، 90 درصد نرم افزار‌ها در اختیار همه است چه کسی که در هند است چه کسی که در چین است ولی ما به خاطر مسائل تحریمی نمی‌توانیم تهیه کنیم، ولی به صورت قفل شکسته هست و می‌توانیم استفاده کنیم. شرکت های تاپ و شرکت‌های هالیوودی و در راس کار هستند شاید در این نرم افزار توسعه‌هایی انجام بدهند که کار با آنها راحت باشد یک سری کارهایی که این شرکت‌ها انجام می‌دهند اتومات کردن کارهاست.
در بحث فنی طراحی لباس کاراکترهای«فهرست مقدس» ما با مشکل رو به رو بودیم؛ اما این مشکلات از کمبود نرم افزار نشأت نمی‌گرفت.
تسنیم: شاید بد نباشد که فلاش بکی به سال 1390 بزنیم؛ سالی که شما انیمیشنی به نام« 9 و 20 دقیقه در بوشهر» را تولید کردید و به خیلی باور نکردی در دقایق آخر جایگزین فیلم سینمایی «تجریش ناتمام» شد و به سی‌ویکمین جشنواره فیلم فجر راه یافت. دوست ندارم این حرف را بزنم؛ اما این انیمیشن به گفته بسیاری از متخصصان یک انیمیشن شکست خورده بود. دست آخر هم آوینی فیلم که هزینه ساخت این انیمیشن را پرداخت کرده بود، « 9 و 20 دقیقه در بوشهر» را آرشیو کرد. داستان چه بود؟ چرا این انیمیشن اکران نشد؟
همدانی: آوینی سرمایه گذارش نبود یک نهاد به اسم بنیاد اسلامی هزینه ساخت این انیمیشن را داده بود، ولی در جشنواره فجر ترجیح داد که به اسم موسسه آوینی بیرون بیاید. نکته‌ای که در این رابطه باید بگویم آن است که انیمیشن « 9 و 20 دقیقه در بوشهر» با یک بودجه‌ای که شاید کمتر کسی باور کند تولید شده است. یعنی هزینه ساخت این انیمیشن تنها 68 میلیون شد. بابت ساخت این انیمیشن هم با تنها پاداشی اندک دریافت کردیم. به هیچ عنوان باورمان نمی‌شد که « 9 و 20 دقیقه در بوشهر» به جشنواره فیلم برسد. این انیمشن برای اکران ساخته نشده بود، تنها یک انیمیشن و پروژه r&d (تحقیق و توسعه) بود به هیچ عنوان قرار نبود اکران شود.
ما انیمیشن را به جشنواره فیلم فجر ارسال کردیم و در عین ناباوری، شورای انتخاب جشنواره آن را در بخش نگاه نو انتخاب کردند.کیفیت کار از لحاظ همه پارامترهایی که هزینه بر بوده پایین بوده اما کیفیت کار از لحاظ کارگردانی و متن به نظرم اصلا پایین نیست، این را می توانید از لحاظ دکوپاژ و داستان من بارها شنیدم که کار خیلی خوبی بوده.در این حد می خواهم بگویم آن پروژه ای که اسمش را پروژه R&D می‌گذارم و تشکر می‌کنم از سرمایه گذار آن فیلم به این خاطر که این اجازه را داد که یک بار یک پروسه فیلم سینمایی را امتحان کنیم و آن پروسه بعد از آن دانش فنی شد که همان تیم شاهزاده رم را تولید کرد امروز در حال تهیه انیمیشن «فلیشاه» هستند. ما هم که در آن پروژه فعالیت می‌کردیم امروز انیمیشن «فهرست مقدس» را تولید کرده‌ایم. این دانش فنی که امروز به آن دست یافته‌ایم از همان کار تحقیق و توسعه‌ای نشأت می‌گیرد.
زمانی که آن کار را رندر می‌کردیم روزهای اول عروسی من بود یک خانه خیلی کوچک داشتم کامپیوترها را آورده بودم به ایام نوروز هم خورده بود و صدای زیاد این کامپیوترها نمی‌ذاشت بخوابیم همه چیز حقیقتاً در یک چنین اشلی انجام می‌شد به همین خاطر می خواهم بگویم همان سال موسسه آوینی فیلم‌هایی داشت که از بین آن فیلم‌ها این انیمیشن وارد جشنواره فجر شد. یکی دو فیلم دیگر از موسسه آوینی پشت در ماند و وارد نشد.
تسنیم: با توجه به مسئولتی که در خانه پویانمایی انقلاب اسلامی می‌خواهیم بدانیم وقتی پرفروش‌ترین ژانر سینمایی در باکس آفیس سینمای جهان انیمیشن‌ها هستند؛ چرا با این که کیفیت انیمیشن‌های کشورمان بالا رفته است، مخاطب بسیاری ندارد؟
همدانی: انیمیشن یک چرخه اقتصادی لازم دارد یک چرخه تولید و عرضه دارد اگر همه این‌ها اتفاق نیفتد مثل این است که شما یک ماشین دست ساز هیبریدی خیلی خوب حتی الکترونیکی تولید کردید که بارها بارها دانشگاه شریف به این دستاورد رسید ولی به تولید انبوه نرسید. نکته‌ای که در مورد انیمیشن وجود دارد این است که انیمیشن تا بازار عرضه، محصولات جانبی،لوازم التحریر و عروسکش تا شهربازیش این ها همه شان در آن کشورهایی که در واقع به عنوان مبدا انیمیشن شناخته می‌شوند همه شان در چرخه یکپارچه هستند خیلی از کشورهای دنیا تکنیک‌ها و هنرهای بالایی دارند اما ابداً یک چنین چرخه اقتصادی را ندارند در نتیجه تولیدات سینمایی شان را تا حالا نشنیدید همین اتفاق برایش افتاده، این در حالی است که تصور می‌کنم که سرعت رشد انیمیشن کشورمان بالاست و ویژگی منحصر به فردی دارد مثل اینکه مرز نمی‌شناسد یک ابزاری است که مرز ندارد این ابزاری که مرز ندارد یعنی خیلی راحت می توانید صادرش کنید یعنی خیلی راحت حرفتان را فرامرزی می‌توانید بزنید و البته شاید یک مقداری با تاسف باید بگویم که در واقع انیمیشن کشور به خاطر مزیت رقابتی فوق العاده بالایی که دارد بخش زیادی و حرفه‌ایش یا با خارج از کشور کار می‌کند یعنی سفارشات خارجی را داخل ایران تولید می‌کند که البته درست است به ارز آوری کمک می‌کند اما این پتانسیل برای خارج از کشور استفاده می‌شود یا بخش خیلی زیادی از عوامل حرفه‌ای تولید داخلی الان در خارج از کشور هستند که در همین چند سال اخیر این اتفاق افتاده است.
تسنیم: دلیلش چیست؟
همدانی: این‌ها نیروهای مستعدی هستند که درآمدهای به نسبت کمتری تقاضاً دارند و شما در شرق آسیا نیروی ارزان قیمت دارید ولی با این استعداد معمولاً نیستند یعنی این‌ها نیروهای خیلی طلایی هستند که دقیقاً همان عنوان فرار مغزها می‌تواند اتفاق بیفتد که در کشور بارها هزینه کردیم برای بسیاری از این افراد ولی به نقطه‌ای که می‌رسند می‌بینند در داخل آن تقاضاً وجود ندارد یعنی سرمایه‌ها هنوز قدر انیمیشن را ندانسته‌اند تا این که کاملاً این چرخه را ایجاد کنند و اقتصادی شود و بتواند بودجه مناسب را بدهند و فقط همه چیز بودجه نیست طبیعتاً آن بودجه باعث می‌شود این آدم این مقدار توانایی که دارد اجازه داشته باشد در کار بگذارد و هزینه کار را بالا می‌رود این ارضایی که این هنرمند می‌خواهد بشود به نمایش گذاشتن هنرش به صورت تمام و کمال است که خیلی وقت‌ها برایش این اتفاق مهیا نمی‌شود و این را آن طرف پیدا می‌کند و مهاجرت می‌کند در خیلی از تیم‌ها و دوستان بنده و آقای شاهمردانی و خیلی از دوستان که کار می‌کنند، افرادی بوده‌اند که در حال حاضر در بهترین کمپانی‌ها رفته و مشغول کار شده‌اند.
تسنیم: نوک پیکان شما به سمت چه کسی است آیا نهاد خاصی است صدا و سیما باید این کارو کند یا موسسات غیردولتی؟
همدانی: انیمیشن در کشور ما مشکلات بسیاری دارد. دو سه تا از اصلی‌هایش را عرض می‌کنم. مهم‌ترین عامل ساخت یک انیمیشن سرمایه است. انیمیشن این ادعا را به صورت محکم دارد که اگر انیمیشنی با کیفیت مناسب در کشور ساخته شود، پر مخاطب خواهد بود و سود چشمگیری خواهد داشت. انیمیشن‌هایی که از کیفیت بالایی برخوردار باشند می‌توانند در بازار جهانی نیز مورد توجه قرار بگیرند و سود مناسبی را از آن خود کنند.
تسنیم: یعنی انیمیشن چرخه اقتصادی دارد؟
همدانی: بله دارد؛ بسیاری از انیمیشن‌هایی که در بخش خصوصی تولید می‌شوند، با اقبال خوبی رو به رو می‌شوند. اما در بخش دولتی عرصه انیمیشن هنوز به آن بلوغی که باید نرسیده است. بسیاری از نهادهای دولتی نمی‌دانند که انیمیشن چه گوهری است و از آن چه استفاده‌هایی می‌توانند داشته باشند و چه نتیجه‌هایی بگیرند. شما نگاه کنید در سال 94 گروه هنر پویا انیمیشن سینمایی «شاهزاده رم» را تولید کرد و به فروش 4 میلیارد و 600 میلیون تومان دست یافت، این موفقیت باعث شد که سازمان سینمایی از سال 94 با عنوان سال انیمیشن یاد کند.
تسنیم: در مصاحبه‌های قبلی تان که می‌خواندم به این نکته رسیدم که گفته بودید خیلی از موسساتی که انیمیشن تولید می‌کنند حتی آنهایی که بیش از 10 سال سابقه ساخت انیمیشن دارند، ورشکسته شده‌اند، علت این موضوع چه چیزی است؟
همدانی: از سال 93 که سازمان صدا و سیما دچار مشکل مالی شد، بیش از نیمی از شرکت های کشور در حوزه انیمیشن تعطیل شدند. بسیاری از این‌ها شاید شرکت‌های بزرگی نبودند اما در مورد این که شرکت‌های بالغ بر 10 ساله تعطیل شدند اخیرا اتفاق افتاده و در واقع الان این به یک اصلی در کشور تبدیل شده که کار با نهادهای دولتی یا حاکمیتی اینقدر نوسان دارد که برای یک استدیو و شرکت قابل اعتنا و قابل برنامه ریزی نیست یعنی یک موقع ممکن است که کاملاً برای ما هیچ درآمدی نداشته باشد و طبیعتاً یک عده‌ای هستند که کار می‌کنند و حتماً یا تصمیم می‌گیرند که شغلشان را عوض کنند یا در واقع مسیر سرمایه‌شان را تغییر بدهند؛ اما یک نکته‌ای که می‌خواهم بگویم این است که خود این یک معضلی است که هم قابل رفع است هم راهکار دارد این معضل مونوکولی سفارش و این که این هیچ ارتباطی به بازار پیدا نمی‌کند یکی از بزرگترین معضلاتی است که این چرخه اقتصادی شکل نمی‌گیرد و در نتیجه شرکت‌ها به شدت شکننده می‌شوند و حتی خیلی موارد دیگری شاید عدم شایسته سالاری اتفاق بیفتد به این خاطر است که خروجی که از یک شرکت بیرون میاد آن را بازار ارزش گذاری نمی‌کند چون ارتباط مستقیمی با بازار ندارد البته نمی‌خواهم بگویم باید شبکه خصوصی داشته باشیم تا این موضوع حل شود خیلی موارد دخیل در این تصمیم هستند.
یکی از علت‌های مهم این است که سفارش دهنده اصلی انیمیشن صدا و سیماست نه تنها ارتباطی به بازار ندارد بلکه انیمیشن را به عنوان کالای لوکس فرهنگی محاسبه می‌کند به این خاطر که بازخوردش بلندمدت‌تر است یعنی الان از کودک و نوجوان بازخورد به درد خوری برای شاید یک مدیر پیدا نمی‌کند ولی کار بزرگسال که می‌سازد کاملاً برایش محسوس است در نتیجه دو مرکز تولیدی سازمان صدا و سیما سال 70 ایجاد کرد یکی سیما فیلم و دیگری صبا بود این دو بال را ایجاد کرد و حتی آن موقع حرف بر این بود که صبا باید کارهای الف ویژه را انجام بدهد یعنی بیشتر سازمان برایش هزینه کند امروز که خدمت شما هستیم مرکز صبا سالیانه 10 میلیارد تومان بودجه دارد مرکز سیما فیلم بالغ بر دویست و 50 میلیارد تومان، خب این می شود آن مقیاسی که الان می‌خواهیم بگیریم که چرا همان مونوپولی همان تنها سفارش دهنده که جریان کشور را پیش می‌برد که بدون رقابت هم پیش می‌برد اگر هم که افت کند آن شرکت‌ها از بین می‌روند نتیجه این می‌شود.
ولی راهکار این است که اتفاقاتی که می‌افتد تصورم این است مثلاً شبکه‌های اینترنتی که خیلی جدی پیش می‌روند این ها سریع با فراهم شدن بسترهای اینترنتی شان خیلی سریع ارتباط با بازار پیدا می‌کنند و مخاطب به کاری که بهتر باشد پول خواهد داد و کاملاً هم قابل رصد برای سرمایه گذار خصوصی است و فکر می کنم این چرخه کامل شده.
تسنیم: چه فرد یا افرادی باید این وضع را ترمیم کنند؟
همدانی: به نظرم موضوع به شورای امنیت مربوط می‌شود. چون موضوعی استراتژیک است. دشمن به وسیله انیمیشن می‌تواند روی ذهنیات و باور‌های بچه‌هایمان تاثیر بگذارد و همین این بچه‌ها هستند که بعدها کشور را اداره می‌کنند.
تسنیم: یعنی دیدن انیمیشن‌هایی مانند باب اسفنجی و بتن می‌تواند تا این حد مخرب باشد؟
همدانی: به نظرم این موضوع به شدت امنیتی است چیزی که در مورد فهرست مقدس ادعا می‌کنم که می‌خواهم مردم در سینما ببینند تصورم این است که اگر ببینند حداقل به اعتماد به نفسشان کمک می‌کند که ما می‌توانیم یک چنین استانداردی تولید کنیم فقط لازم است که گام‌ها درست برداشته شود لازم است که مسیر برای انیمیشن کشور باز شود حتی اقتصاد و هویت را خوب خواهد ساخت فرهنگ را خوب خواهد ساخت من وقتی می‌گویم شورای امنیت ملی به این خاطر است که می‌خواهم از استراتژیک بودن و امنیتی بودن موضوع صحبت کنم ممکن است خیلی از نهادها مرتبط باشد، شاید به قول برخی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ستاد اجرایی و خیلی از این‌ها نهادهای حاکمیتی تا نهادهای دولتی که بالاخره 7،8 هزار میلیارد تومان بودجه فرهنگ در کشور هست وقتی الان در موردش صحبت می‌کنیم که شاید 10،20 میلیارد تومانش نهایتاً در سال برای تولید انیمیشن هزینه شود. آن هم انیمیشنی که با مختصاتی که برایش تعریف کردیم بسیار گرانتر است در عین حال می‌تواند برگردان مالی داشته باشد. تصورم این است که اتفاق امنیتی و استراتژیکی برای کشور است و اگر متوجه نشویم آسیب‌های جدی خواهیم خورد وهمین معدود تولید کننده‌ها هم شاید خیلی اقبالی به تولید داخلی نداشته باشند.
چند روز پیش، اکران در سینما شکوفه داشتیم که بافت مرکز شهر است اکران تمام شده بود پدر و دختری سمت من آمدند گفتند خیلی باحال است کجا می‌توانیم ببینیم گفتم در این سینماها هست کلی تعریف کردند و آخرش گفت که آقا توی تیزرتان خیلی حال کردم گفتم چی رو؟ گفت بتن در تیزرتون بود. انیمیشن سیاوش رو می‌گفت. یعنی یک انیمیشن روی پدر خانواده هم تاثیر گذاشته بود.
تسنیم: سه ماه پیش جلسه میزگردی داشتیم با تولید کننده‌های نوشت افزار یک جلسه خیلی مفصلی بود و آنها می‌گفتند که قافیه را باخته‌ایم.
همدانی: کاملاً درست است. نوشت افزار برای یک انیمیشن یا یک اثر کودک و نوجوان به مثابه یک آمارگیر است و نشان می‌دهد که اثر شما به چه میزان در میان مخاطبان تاثیرگزار بوده است.
تسنیم: ما شنیده‌ایم که شرکتی که باب اسفنجی را تولید می‌کند، آنقدر که از نوشت افزار و حواشی انیمیشن سود می‌کند، از خود تولید باب اسفنجی سود نمی‌کند. روز اکران افتتاحیه «فهرست مقدس» ما شاهد این بودیم که اقلام تبلیغاتی این انیمیشن نیز به فروش می‌رسید.
همدانی: یکی از اتفاقات ارزشمندی که برای انیمیشن «فهرست مقدس» رویداد، ایجاد زنجیره ارزش است که مقام معظم رهبری از آن به عنوان پیوست فرهنگی یاد کرده‌اند.
تسنیم: چرا این پیوست فرهنگی در سانس‌های سینمایی‌تان به فروش نمی‌رسد؟
همدانی:کمی متقاعد کردن سینماداران برای در اختیار قرار دادن فضایی برای ارائه پیوست‌های فرهنگی، سخت است. اما ما تمام تلاشمان را برای این مهم به کار گرفته‌ایم.
تسنیم: یکی از اهداف برگزاری جشنواره‌ها ایجاد انگیزه در فیلمسازان است. در جشنواره فیلم فجر به یک صورت و در جشنواره کودک و نوجوان به صورت دیگری. آیا جشنواره کودک و نوجوان باعث ایجاد انگیزه در بین فیلمسازان می‌شود؟
همدانی: تصور من این است که فیلمی می‌تواند موفقیت را کسب کند که اول مردم و بعد جشنواره را داشته باشد. شرکت در جشنواره‌های مختلف و دریافت جایزه، به مثابه سکویی است که به بهتر دیده شدن یک فیلم کمک می‌کند. بخاطر این که اخباری که از آن رویداد برای این فیلم منتشر می‌شود، موجی را درست می‌کند که به نفع بهتر دیده شدن این فیلم خواهد بود. به نظرم به وجود آمدن جشنواره‌ای مانند کودک و نوجوان یا عمار بخاطر این است که جشنواره‌های بزرگتر نتوانسته‌اند به حد قابل توجهی به موضوعات مختلف بپردازند، این جشنواره‌ها برگزار می‌شوند تا نقش ترمیمی داشته باشند.
تسنیم: انیمیشن کشور در جهان چه جایگاهی دارد؟ جایگاه قابل توجهی دارد؟
همدانی: از لحاظ قیمت و هزینه مزیت رقابتی خیره کننده‌ای داریم ما یک زمانی بود که قیمت‌مان قابل رقابت با هند و چین بود آنها قیمت کمتری را برای تولید داشتند الان ما در نقطه ای هستیم که بسیاری از تیم‌های داخلی از هند و چین سفارش تولید می‌گیرند و استانداردی که تولید می‌کنند از خود آن کشورها بالاتر است باز هند و چین صاحب انیمیشن بوده‌اند یعنی بالاخره در حوزه انیمیشن سابقه‌ای داشتند. در منطقه در کشورهای حاشیه خلیج فارس در حتی کشورهای اطراف دریای خزر منهای روسیه یک سر و گردن بالاتریم حتی ترکیه انیمیشنش خیلی قابل مقایسه با ما نیست،اگر چه در تبلیغات خیلی خوب است اما در انیمیشن کشور ما خیلی کیفیت بالایی دارد.
تسنیم: اکران کن چه طور بود؟
همدانی: روز انیمیشن کن یک رویدادی است که مستقیماً به خود جشنواره کن مرتبط نیست ولی در همان ایام و در کنار جشنواره کن برگزار می‌شود که تا به حال از خاورمیانه کاری نمایش نداده بودند و یک قاعده ای هم داشتند که کارهایی که قبلاً در جشنواره کن بودند در این رویداد شرکت می‌کنند یک نمایش دارند و یک زمان پرزنت دارن برای خریدارها و کسانی که علاقه‌مند به حوزه انیمیشن ایمیلی که ما دریافت کردیم این بود که قاعده‌مان این بوده که حضور یافتگان در جشنواره کن را در حوزه انیمیشن دعوت می‌کنیم اما به خاطر این که تا حالا نماینده باکیفیتی از خاورمیانه نداشتیم و کیفیت کار شما و همزمان با شما فیلم بلال از خاورمیانه این دو کاراستثنا قائل شدیم که حضور پیدا کنند که در واقع امسال برای فیلم انیمیشن رهایی از بهشت هم همین دعوت اتفاق افتاد و ما آنجا حضور پیدا کردیم یک اکران جدایی از آن کن اکران دیگری داشتیم دعوت کردیم زیر نویس انگلیسی داشت و بعد از فیلم بازخوردهای فوق العاده جالبی داشتیم.
****
----------------------------------------
گفت‌وگو از امید سهرابی و حسین جودوی
----------------------------------------
انتهای پیام/
