به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، "دونالد ترامپ" حدود یکسال است که سکان ریاست جمهوری ایالات متحده را عهده دار شده و در این مدت سیاست هایی را در پیش گرفته که بسیاری تحلیلگران با توجه به آن وی را فردی غیر قابل پیش بینی که نظم جهانی را به هم ریخته است ارزیابی می کنند.
خبرنگار بین الملل خبرگزاری تسنیم به مناسبت سالگرد ریاست جمهوری "دونالد ترامپ" در همین ارتباط گفت و گویی را با پروفسور "توماس یاگر"، صاحب کرسی سیاست بین الملل و سیاست خارجی دانشگاه کلن آلمان و عضو هیات علمی موسسه سیاست اروپایی در آلمان و از تحلیلگران برجسته این کشور انجام داده است.
این پروفسور برجسته آلمانی در ارتباط با سیاست خارجی ترامپ در دوره یک ساله ریاست جمهوری اش این طور گفت که با روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا نقطه تمرکز و جهت سیاست خارجی آمریکا تغییر کرده است. این تغییر بخصوص در سخنان ترامپ دیده می شود. ترامپ در سخنرانی های خود همواره پروژه های بزرگ سیاست ملی گرایانه خود را اعلام می کند که چند جانبه گرایی را تحقیر می کند. اما در عمل بعضا وضعیت به گونه ای متفاوت است به طوری که سیاست خارجی آمریکا دو رو به نظر می رسد. به عنوان مثال رئیس جمهور آمریکا یک تغییر اساسی را اعلام می کند در حالی که بوروکراسی هم زمان به شکل سابق و سنتی خود کار می کند. با این وجود در عرصه سیاست خارجی برخی تغییرات اساسی از جمله خروج از توافق آب و هوای پاریس و رویگردانی از منطقه تجارت آزاد دو سوی آتلانتیک و اقیانوس آرام دیده می شود. در مناسبات با چین هم این نگرانی ایجاد شد که ترامپ یک سیاست بیشتر بر مبنای رقابت را دنبال کرده و خطر رویارویی را افزایش دهد. البته این اتفاق هنوز نیفتاده اما ممکن است به وقوع بپیوندد. در مناسبات با ایران هم در دوران ریاست جمهوری ترامپ ترس و نگرانی درباره تشدید اوضاع وجود داشت که تا حدی رخ داد. توافق اتمی با ایران نمونهای از سیاست دو گانه و دو روی ترامپ در عرصه سیاست خارجی است. وی سه بار تحریم ها علیه ایران را به حال تعلیق درآورده و هر بار گفته این آخرین بار است. البته دیگر کشورها همچنان شرایطی را ایجاد کرده اند که این توافق هستهای را حفظ کنند.
پروفسور یاگر در ادامه این گفتگو تصریح کرد که نظم بینالمللی تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ ناپایدارتر شده است چرا که وی این مسئله را رد می کند که رهبری غرب و یک نقش هدایتگر دیپلماتیک را بر عهده گیرد. مسئله این است که هیچ کشور دیگری نمی تواند این نقش رهبری را بر عهده گیرد. بنابراین این نگرانی به وجود می آید که هنجارها و قواعد تضعیف شده و رقابت قدرت های بزرگ به صورت رو درروتر اتفاق افتاده و درگیری قدرت های منطقهای تشدید شود. در زمینه هایی که ایالات متحده عقب نشینی می کند کشورهای دیگر با منافع متفاوتی پیش رفته و برای اعمال نفوذ در منطقه نفوذ سابق آمریکا با هم دعوا می کنند.
وی در ادامه به مسئله روابط دو سوی آتلانتیک تحت ریاست جمهوری ترامپ پرداخته و گفت: در این زمینه ترامپ رویکرد پیشینیان خود را در آمریکا ادامه می دهد که ارزش اروپا را دیگر خیلی بالا ارزیابی نمی کنند. اروپا بعد از پایان اختلافات شرق و غرب اهمیت خود را از دست داده است، چرا که اهمیت ژئو استراتژیک آن کاهش یافته و به اندازه کافی هم قدرتمند نشده است.
سیاست آمریکا در قبال ایران نیز در تداوم سیاست خارجی آمریکا البته به استثناء دوران ریاست جمهوری اوباما است. سیاست ایالات متحده در قبال چین، هند و روسیه نیز تا به حال خیلی تغییر نکرده است. اما روابط با این کشورها در حال تغییر است چرا که ترامپ به آن ها فضای بیشتری برای تحقق منافع خود می دهد.
پروفسور "یاگر" در ادامه این گفتگو تاکید کرد که رئیس جمهور آمریکا هیچ ارزشی برای رویکردهای چند جانبه گرایی در سازمان های بین المللی قائل نیست. اما تنها این گونه است که می توان روی مسائل مشترک در جهان کار کرد، چرا که هیچ کشوری به تنهایی قادر به حل مسائل جهانی نیست. این وضعیت برای سازمان های بین المللی زیان آور است و سازمان ملل این مسئله را تجربه کرده است. دولت آمریکا تهدید می کند که پرداخت های کمتری به سازمان ملل خواهد داشت و بعضا هم این پراداخت ها را به حال تعلیق درآورده است. دولت فعلی آمریکا به دنبال هماهنگی با دیگران نبوده بلکه در بعضی موارد خواهان رویارویی و مناقشات باز و آشکار است. البته این سیاست همچنین برخی عواقب مثبتی برای سیاست خارجی آمریکا داشته از جمله اینکه توانسته تحریم ها علیه کره شمالی را به شکل واضحی تقویت کند.
وی در ادامه تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت رژیم صهیونیستی به بیت المقدس را تصمیمی با نادیده گرفتن رویکرد چند جانبه گرایی دانسته و گفت: اینکه آیا چنین طرحی بخشی از یک استراتژی ترامپ در قبال خاورمیانه است هنوز مشخص نیست و در ماه های آینده معلوم می شود. این کارشناس برجسته آلمانی در عین حال تصریح کرد که ترامپ یک سیاست خارجی انزواطلبانه را دنبال نمی کند. وی بیشتر به صورت محاسباتی در هر ارتباطی برای دستیابی به امتیازات سریع برای آمریکا تلاش می کند. اما انزوا برای آمریکا نه مطلوب و نه عملی است چرا که جامعه آمریکا و ایالات متحده آمریکا منافع اقتصای، سیاسی و نظامی جهانی دارد. دولت آمریکا برای اینکه بتواند از این منافع در برابر تهدیدات حمایت کند باید در سطح جهانی شایسته عمل باشد. ترامپ تنها می خواهد هزینه ها برای نظم بین المللی که توسط ایالات متحده تامین می شود را کاهش دهد. اما این موفقیت به دست نخواهد آمد چرا که یک نتیجه بعد آن اختلافات بیشتر با متحدان سابق و اختلافات جدی با رقبا خواهد بود.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که این شرایط چه مفهومی برای اتحادیه اروپا دارد گفت: این برای اتحادیه اروپا به این مفهوم است که دیگر نمی تواند به صورت صد در صد روی تضمین های امنیتی و حسن نیت در روابط اقتصادی با آمریکا تکیه کند. همان گونه که بسیاری در حال حاضر حدس می زنند اعتماد عمیق به آمریکا در هم شکسته است. این مسئله اتحادیه اروپا را در یک وضعیت پارادوکسی قرار داده است. اتحادیه اروپا نمی تواند مهمترین مسائل جهانی را به تنهایی حل کند و به متحد نیاز دارد. اما به غیر از آمریکا هیچ کشوری وجود ندارد که اتحادیه اروپا با آن ارزش ها و اعتقادات سیاسی برابر داشته باشد. البته اتحادیه اروپا در بیست سال اخیر همواره در این چالش قرار داشته است. حالا هم هیچ راه حل واضح و قابل قبولی برای مسائل مربوط به این شراکت وجود ندارد جز اینکه منتظر زمان بعد از ترامپ بمانیم.
پروفسور "یاگر" درباره رویکرد ترامپ در قبال توافق هستهای ایران نیز گفت: بزرگترین مشکل این است که هیچ کس نمی تواند بگوید رئیس جمهور آمریکا چه تصمیمی را با تمام توان در پیش می گیرد. بر چه چیزی تمرکز می کند؟ اولویتهای وی چه هستند؟
مسئله دوم این است که ترامپ در تقریبا همه مسائل نظرات گوناگونی دارد. وی کره شمالی را به نابودی تهدید می کند و هم زمان می خواهد با رهبر کره شمالی دیدار کند. وی ایران را با تحریم ها تهدید می کند و دوباره این تحریم ها را به حال تعلیق در می آورد. هیچ کس نمی تواند با اطمینان بگوید که وی چگونه فکر کرده و تصمیم می گیرد. این رویکرد در یک جهانی با ناپایداری های بالا یک منبع بزرگ ناامنی است. البته خود ترامپ اعتقاد دارد که وی از طریق این رویکرد غیر قابل پیش بینی می تواند نتایج بهتری در مذاکرات به دست آورد چرا که هیچکس نمی تواند با اطمینان بگوید که وی می خواهد چکار کند. اما این برای نظم بین المللی هزینه بالایی دارد.
گفتگو: زکیه شریعتمدار طهرانی
انتهای پیام/