به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، نگین آبی آذربایجان یعنی دریاچه ارومیه امروز در خطر خشکی مطلق است و هیچکس نمیتواند منکر این مساله شود و هرکسی باتوجه به جایگاه و توان خود سعی در کمک به احیاء آن میکند.
اگر در جمع افراد مسن و میانسال در اطراف دریاچه بنشینیم، حتما چند خاطره خود از دریاچه ارومیه را برای ما تعریف میکنند، خاطرههایی که در آنها دریاچه ارومیه زنده و شاداب بود و همگان را سمت خود جذب میکند.
اگر کمی عقبتر برویم به یک ترانه محلی قدیمی میرسیم که در آن فرد عاشق برای دیدن معشوق خود به دلیل سرریز شدن آب دریاچه ارومیه و زیر آب بردن مسیر ارتباطی شهر ارومیه محروم میشود.
امروز تنها کاری که امکان اجرای آن وجود دارد جلوگیری از خشک شدن دریاچه و کاهش خطرات ناشی از آن است و این کار تنها محدود به یک سازمان و یک اداره نیست بلکه تمامی دستگاههای دولتی و مردم باید دست به دست هم بدهند.
مردم آذربایجان و تمامی دوستداران دریاچه ارومیه امروز نگران وضعیت آن هستند بنابراین در گفتوگویی با فرهاد سرخوش، مدیر استانی ستاد احیاء دریاچه ارومیه در آذربایجانغربی آخرین عملکرد دولت درباره احیا این دریاچه را جویا شده ایم که از نظر میگذرد.
تسنیم: در سالهای اخیر نزولات آسمانی در ایران کاهش پیدا کرده اما در کشور ترکیه بههیچ عنوان خبری از کاهش بارندگی نبوده و حتی در شهر "وان" ترکیه در نزدیکی ارومیه امسال برف سنگینی باریده است، آیا شما دستکاریهای کشور ترکیه را در کاهش نزولات آسمانی موثر میدانید؟
سرخوش: طبق بررسیهایی که سازمان هواشناسی کشوری برای ما انجام داده است، کوهها و ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه را دخیل در این امر دانستهاند که از ورود ابرها جلوگیری میکنند.
به سازمان هواشناسی اعلام کردهایم که قبلا هم این ارتفاعات وجود داشتند اما میزان بارشها خیلی بیشتر از وضعیت کنونی بود و چرا آن موقع این ارتفاعات نمیتوانستند که مانع نفوذ ابرها به ایران شوند؟
با توجه به اینکه خشکسالی طولانی مدت رخ نمیدهد، برداشت ما این است که این دستکاریها در سمت کشور ترکیه و اطراف دریای مدیترانه انجام میشود چون حجم ابرهای بارشی در سمت ترکیه خیلی بیشتر از سمت ایران است و یکسری مسائل دیگر که به جد پیگیر آن هستیم.
تسنیم: امسال چه میزان آب از سدها برای دریاچه ارومیه رهاسازی خواهد شد و در مقایسه با سال قبل و دراز مدت چقدر تغییر کرده است؟
سرخوش: با توجه به اینکه امسال میزان بارشها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نسبت به سال قبل کمتر بوده و حجم آب پشت سدها نیز به تبع آن نسبت به سالهای گذشته کاهش یافتهاند بنابراین در کل حوضه آبریز حدود 300 میلیون متر مکب آب به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی میشود.
ما در این مورد نگران دو موضوع هستیم که اولین آنها کاهش میزان بارشها و دومی هم آب شرب و کشاورزی است چرا که تخلیه آب سدها در آینده برای این دو بخش هم مشکلساز میشود.
تسنیم: ارزیابی شما از سهم سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه در خشکی آن چیست؟
سرخوش: طبق مصوبه دولت در سال 93، سدسازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه متوقف شد و هیچگونه سد جدیدی هم ساخته نمیشود.
بر حسب مطالعات وزارت نیرو، تاثیر سدها در خشکی دریاچه ارومیه 15 درصد است.
تسنیم: با توجه به کاهش بارندگی، چرا اقدام به بارورسازی ابرها نمیکنید؟
سرخوش: با توجه به هزینه بالای بارورسازی ابرها، مطالعه بر روی آن انجام نشده بود اما در حال حاضر در دستور کار قرار گرفته و هماکنون در دانشگاه صنعتی شریف درباره آن مطالعه میشود تا بتوان راهکاری برای بارورسازی ابرها پیدا کرد.
تسنیم: یکی از نمایندگان ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفته است که در روزهای بارانی، آب فاضلاب ارومیه بدون یک قطره تصفیه به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی میشود آیا این موضوع خطری برای دریاچه ارومیه محسوب نمیشود؟
سرخوش: مدول یک و دو تصفیهخانه ارومیه در سالهای قبل احداث شده بود که با افزایش شبکه و جمعیت، توان تصفیه پساب را نداشت که به همین دلیل از سال 94 اعتباراتی از طرف ستاد احیاء دریاچه ارومیه برای 9 شهر حوضه آبریز دریاچه ارومیه بهخصوص دو منطقه گلمان و ارومیه پرداخت شد که امیدواریم مدول سه تصفیهخانه ارومیه تا پایان امسال به بهرهبرداری برسد.
در روزهای بارانی چون آبهای سطحی هم به داخل شبکه فاضلاب منتقل میشوند، با توجه به بیشتر بودن دبی آب از ظرفیت دریاچه ارومیه، بدون تصفیه رها میشود که با توجه به آماده نبودن خط لوله انتقال پساب شهر ارومیه به دریاچه ارومیه، این پساب به دریاچه وارد نشده بلکه در طول مسیر توسط کشاورزان مورد استفاده قرار میگیرد.
باتوجه به برداشت پساب شهرهای حوضه غربی و شرقی دریاچه ارومیه توسط کشاورزان، خط لوله هفت کیلومتری از تصفیهخانه شهر ارومیه به سمت روضه چای و نیز خط انتقال تصفیهخانه گلمان به دریاچه ارومیه در دست اجراست.
تسنیم: خط لوله انتقال آب تصفیهخانه ارومیه چه زمانی به بهرهبرداری میرسد؟
سرخوش: سال گذشته برای احداث این خط لوله بهطول 7.3 کیلومتر حدود دویست میلیارد تومان اعتبار به شرکت آبوفاضلاب آذربایجان غربی تزریق شد که بر طبق برنامه زمانی مشخص شده باید تا پایان امسال به بهرهبرداری میرسید اما بهدلیل مالکیت بخش خصوصی بر قسمتی از زمینهای مسیر، در فروردین ماه و یا اردیبهشت ماه سال آینده بهبهرهبرداری میرسد.
تسنیم: شما در یکی از مصاحبهها مساله استقراض از خارج را مطرح کرده بودید، یعنی مشکل کمبود بودجه وجود دارد؟
سرخوش: باتوجه بهاینکه احیاء در سال 93 در اولویت کاری دولت قرار گرفت، منبع تامین اعتبار احیاء از ماده 10 و 12 صندوق توسعه کشوری در نظر گرفته شد که چون این دو ماده حوادث غیرطبیعی همچون سیل و زلزله را هم شامل میشود، در واقع با صرف هزینه برای آنها از اعتبارات دریاچه ارومیه کاسته میشود.
ما بهدلیل گفته شده در لایحه بودجه سال 97 بهدنبال تامین مالی احیاء دریاچه ارومیه از اعتبارات وزارتخانههای دیگر بودیم تا که یک ردیف اعتباری هم از خود دولت داشته باشیم.
بهعلاوه ما قصد داریم از اعتبارات کشورهای دیگر هم استفاده کنیم که این مساله در دست بررسی بوده و از طرف دبیر محترم کارگروه ابلاغ و خواسته شده تا کشورهایی که اعلام آمادگی دارند با آنها مذاکره شوده و در صورت موافقیت طرفین، با تضمین دولت این اتفاق رخ دهد که پیگر این مساله هستیم.
تسنیم: شما چندین بار از همکاری نکردن دیگر سازمانهای مرتبط با احیاء دریاچه ارومیه انتقاد کرده بودید، دلیل انتقاد شما چیست؟
سرخوش: برخی سازمانها همکاری نمیکنند، برای مثال کاشت چقندرقند باید در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به 12 هزار هکتار کاهش پیدا میکرد اما این طرح فقط بر روی کاغذ انجام شده و امسال این رقم به 16 هزار هکتار رسیده است که باتوجه به اینکه این محصول باید به تکرار آبیاری شود، قطعا برای احیاء دریاچه ارومیه مضر است.
تسنیم: سخن پایانی؟
سرخوش: هماکنون اغلب مردم آذربایجانغربی و کشور بهدنبال یافتن پاسخ این سوال هستند که چرا پروژههای ستاد احیاء دریاچه ارومیه به نتیجه نرسیده و نتوانستهاست از خشکی آن جلوگیری کند.
در پاسخ به این سوال باید گفت که درست است پروژههایی انجام شدهاند اما تابهحال هیچکدام به مرحله اجرا و بهرهبرداری نرسیدهاند تا بتوانند اثرگذاری خود را داشته باشند.
پروژهها باید بهطور زمانبندی شده و مستمر پیشرفت فیزیکی داشته باشند تا موقعی که وارد مدار چرخه بهرهبرداری شدند، اثر بخشی خود را نشان دهند که تاکنون هیچ پروژهای بهجز پروژههای مربوط به ریزگردها به اجرا نرسیدهاند.
گفتوگو از مرتضی محمدصادقی
انتهای پیام/ش