به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، هشتمین نشست از سلسله نشستهای تسنیم با هنرمندان با حضور حجت مجرد، با محوریت بررسی و تحلیل اوضاع هنر در اردبیل و شرایط هنرمندان، نحوه برگزاری جشنواره فجر، وضعیت صنفی و شرایط آموزش و تولید هنر، در دفتر خبرگزاری تسنیم در اردبیل برگزار شد.
حجت مجرد متولد 12 شهریور ماه 1352 طراح ارشد گرافیک که سوابقی چون مدرسی هنرستانهای هنر و دانشکدههای هنری،مدیر گروه گرافیک دانشکده فنی و حرفهای رازی اردبیل، رئیس انجمن هنرهای تجسمی استان اردبیل و صدها عنوان مسئولیت و افتخار ملی و بینالمللی را در کارنامه پر بار خود دارد، امسال به عنوان مدیر هنری (کیوریتور) جشنواره بین المللی فجر نیز انتخاب شد.
مجرد سخنان خود را در مورد استعدادهای بلقوه و سرشار مردم اردبیل در هنر آغاز کرد و با تحلیل وضعیت هنرمندان و مسئولان هنری نتایج فعالیتهای خویش را بیان و با ارائه نحوه فعالیت جشنواره فجر به سخنان خود پایان داد.
تسنیم: حال و روز هنر اردبیل چگونه است؟
مجرد: بعد از 24 سال فعالیت هنری در حیطه تجسمی و نمایشی، آنچه بر من ثابت شده این است که هنر اردبیل همچون خاکش زرخیز است، ما انسانهای بزرگی را در هنر تقدیم جامعه کردهایم و به دلیل کوچک و محدود بودن فضا در اردبیل نتوانستهاند در این شهر پر و بال بگشایند و عملا آن دسته از هنرمندانی که از این شهر و استان سرریز شده و به استان های دیگر کشورهای دیگر رفته اند موفق بودهاند.
با یک آمارگیری از مسابقات و جشنوارههای بزرگ ملی و بینالمللی میتوان دید که افراد شاخص و حائز رتبه، اردبیلی هستند، من شدیدا معتقدم که این دیار مستعد است ولی ابر و باد و مه و خورشید و فلک، برای شکوفایی این استعدادها در کار نیستند و هنر، سیری رو به افول گذاشته است.
تسنیم: به طور کلی هنر در اردبیل رشد کرده یا روندی نزولی داشته؟
مجرد: قطعا رو به رشد است و پیشرفت هنر در اردبیل انکار ناپذیر است ،برای مثال این را بگویم که در سال 69 به رئیس آموزش و پرورش خبر میرسد که رشته گرافیک را به اردبیل آوردیم، وی در پاسخ میگوید بسیار عالی؛ مشکلات ترافیکی شهر حل میشود، دیدگاه جامعه از هنر در این حد بود، ولی در سالهای اخیر وقتی میبینیم که مسئولان و مردم، گرافیک را ترافیک تلفظ نمیکنند و حتی اگر اگاهی کافی نداشته باشند از آگاهی نسبی برخوردارند یعنی پیشرفت.
ما در سالهای اخیر هنرجویان بسیاری داشتیم که در مقاطع عالی تحصیلی، فارغ التحصیل بهترین دانشگاهها هستند و حتی با یک پژوهش میدانی میتوانید ببینید که بسیاری از پروژههای گرافیک محیطی را در تهران، همین هنرمندان
اردبیل انجام میدهند ولی در اردبیل به دلیل عدم توجه مسئولین نمیتوانیم شاهد ابراز خلاقیت هنرمندان باشیم پس وقتی در اردبیل نمیتوانیم تاثیرات هنرهای تجسمی، گرافیکی و سایر هنرهای را ببینیم، مسئولین مقصر هستند.
برای مثال سالهاست از طراحی و ارائه مطالعات میدان وحدت به شهرداری میگذرد، بعد از آن پروسه سنگین مطالعاتی و طراحی و هزینههای جاری، هنوز هم که هنوز است خبری از شهرداری برای اجرای آن نشده، پس میبینیم که هنرمند کار خود را انجام میدهد، مسئولان پیگیر اجرای طرحها و هویت بخشی به سیما و منظر شهری نیستند.
به هرمسئول و ارگانی هم که رجوع شود از نبود بودجه و کاهش اختیاراتشان سخن میگویند، با این روند که سالهاست بر اردبیل چنبره زده، کاری پیش نمیرود.
تسنیم: کدام ارگان یا ارگانهایی را عامل اصلی این کم و کاستی ها میبینید؟
مجرد: تنها یک اداره نه، ما نیازمند اجماع عمومی در مسئله فرهنگ و هنر هستیم، شورای فرهنگ عمومی میتواند مهمترین نهاد در هم افزایی و اجماع ارگان ها در مسئله فرهنگ باشد، باید کسانی در شورای فرهنگ عمومی حضور داشته باشند که بتوانند اتاق فکری در سطحی بسیار بالا ایجاد کنند تا برآیند این مجمع بتواند سطح فکری و فرهنگی بالا ببرد.
کار به جای رسیده که وقتی شهرداری خیابانی را آسفالت میکند به عنوان مسئول اجرایی خوب جلوه میکند، این در حالیست که آسفالت خیابانها و تمیز بودن کانیووها مسئلهای عادی و امری طبیعی است، ما باید سطح اندیشه را بالا ببریم تا سطح نیازهایشان از نیازهای اولیه خارج شده و به نیازهای اساسی میل کند.
بنده به شهردار سابق هم عرض کردم؛ یکی از مشکلات اساسی این است که کسانی را به عنوان شهردار مناطق معرفی میکنید که در شهر یا محلی بسیار کوچک و محدود زندگی کردهاند و وقتی کسی که در محدوده کوچکی بزرگ شده و زندگی کرده چه تصوری از شهرسازی و هنرهای شهری دنیا دارد؟
این مسئله هم راهکار دارد میتوان سفرها و تورهای شناخت افزایی مختلفی را در داخل و خارج از کشور را برگزار کرد تا سقف نیازها و خواستههای مسئولان ما بالاتر برود، پس میبینیم که این کارها از توان یک ارگان و اداره خارج است و باید تمام سازمانها و نهادها دست به دست هم دهند تا نقشه جامع و استراتژیک در پیشبرد اهداف سازندگی و فرهنگسازی داشته باشیم.
تفکرات انفرادی مانعی در برابر هم افزایی و پیشرف است ما نیازمند اجماع عمومی در مسئله فرهنگ هستیم و سوالی که ایجاد میشود این است که چرا در شورای فرهنگی عمومی از هنرمندان استفاده نمیشود؟
حتی رسانههای ما هم کمکی به فرهنگ سازی نمیکنند، باید از زیربنا کارهایی برای ساخت و ساز و انجام شود ولی کمترین بودجه در باب فرهنگ اختصاص یافته و بودجههای مملکت بجای شعور، صرف شعار میشود.
تسنیم: چرا جامعه هنری اجماعی در بین خود ندارد؟
مجرد: مشکل اینجاست که ما گفتمان را بلد نیستیم و این درحالیست که با گفت و گو همه چیز حل میشود،در همه جا این مشکلات را داریم ولی در جامعه هنری این مسئله پررنگ تر است، هنر به ذات، منیت ایجاد و میکند و متاسفانه عدهای از هنرمندان بعد از کسب چند مقام و درجه هنری و نمایشگاه، خود را بزرگ میبینند و این نگاه بالا به پایین به جامعه باعث میشود هنر منزوی شود،گاهی ما هنرمندان فراموش میکنیم که جمع شده ایم یک سخن بگوییم و آن "زیبایی" است، بگوییم که منشا زیباییها یک چیز است.
این مسئله هم نیازمند آموزش است پس به این نتیجه میرسیم که بزرگترین مشکل ما در حوزه آموزش است؛ ما از مردم نمیتوانیم انتظار زیادی داشته باشیم، کدام بستر را ایجاد کردهایم که از مردم انتظار داشته باشیم با فرهنگ بسیار بالا در جامعه زندگی و با رویدادها برخورد کنند؟
مسئله مهم بعدی این است که ما خود را نمیتوانیم ارائه کنیم و این بزرگترین مشکل ماست، هنرمندان ما قادر نیستند خود را معرفی کنند تا شناخته شوند، همکاران من اثر تولید میکنند، گویی برای انبار خود، عرصههای بروز و ظهور آثار کجا باید باشد؟ هیچ بستری برای این کار در این شهر وجود ندارد و هنرمندانمان هم تلاشی بر بهبود وضعیت ندارند، انقدر تعامل بین هنرمند و جامعه ضعیف است که مردم هیچ شناختی از وجود بیشتر هنرمندان شهرشان ندارند.
تسنیم: در اردبیل بستر برای ورود جوانان مردم عادی به هنر بسیار ضعیف است دلیلش چیست؟
مجرد: فردیت گرایی و تفکر خودخواهی و خودمحوری مهمترین عامل است، تفکراتی در بین هنرمندان حاکم است که عدهای هنر را برای مردم و عدهای هنر را برای هنر میدانند، این دو اندیشه متفاوت در بین هنرمندان جریانهایی خاص خود را در طول تاریخ هنر به راه انداخته ولی در کل اگر بخواهیم به یک اجماع برسیم، هنرمند اثر خود را برای عرضه به مردم خلق میکند حال این مردم جزو قشر خاص باشند و یا قشر عام، کسانی که اندیشه بزرگی دارند قطعا به مردمشان میاندیشد.
تسنیم: آیا پس از سالها تغیراتی در شاکله پذیرش آثار در جشنواره فجر اتفاق میافتد؟
مجرد: اداره ارشاد بعد از معرفی چند نفر، دبیرخانه جشنواره بعد از بررسی رزومه، بنده را به عنوان مدیر هنری (کیوریتور) جشنواره بین المللی فجر انتخاب نمود، برای این کار از استانهای مختلفی دعوت شد ولی در جلسه فقط 12 نفر بودیم که این جای تقدیر دارد؛ چرا که مسئولان استان از زیر کار در نرفتند و میدان را خالی نگذاشتند.
در مورد نحوه تغیر شالکه جشنواره هم باید بگویم که در جشنواره فجر ما را دعوت کردند تا رویکرد کنونی را تغیر دهیم و این روند را به روندی همچون بخش تئاتر درآوریم، به شکلی که هنرمندان تجسمی ابتدا در استان، بعد در منطقه و سپس به مرحله کشوری بروند که این روند، قطعا به نفع بچه های شهرستان است.
قولی که به ما دادند به شرط تامین منابع، روز هنر تجسمی استان، انتخاب هنرمند تجسمی سال و چندین برنامه دیگر است که ما این اختیار را داریم که لوح و تندیس فجر را به هنرمندان اهدا کنیم و این نیروی محرک بسیار خوبی برای هنرمندن است، در سایه حمایت دبیر جشنواده و بازوهای هنری شهری، استانداری و شهرداری، مجموعه آثار هنرمندان پیشگام استان را جمع آوری کنیم و از بین آنها هنرمند شاخص را معرفی خواهیم کرد، در بین هنرمندان معرفی شده در کشور 1 نفر به عنوان شاخص کشوری انتخاب و 15 میلیون تومان جایزه نقدی و هدایای معنوی اهدا خواهد شد.
تسنیم: آیا در انتخاب و معرفی اشخاص طیف خاصی مد نظر است یا اینکه نگاهی بدون غرض خواهد بود؟
مجرد: این مسئله بسیار پیچیده است و برای جلوگیری از حاشیهها باید فرمت و قالب خاصی ارائه شود و هرکس که خود را توانا میداند، خود را ارائه کند.
گفتوگو از بهرام آدشیرین پور
انتهای پیام/ح