روحانی باصفای تاریخ شفاهی

باشگاه خبرنگاران پویا، گلعلی بابایی:

چه نیکو گفت استاد محمودزاده عزیز که:"فخرزاده، فخر تاریخ شفاهی است".

...هنگامی که در عصر آفتابی روز دوشنبه بیست و دوم بهمن 1357، طومار حیات 2500 ساله شاهنشاهی در ایران به هم پیچیده شد و انقلاب ملت ایران به پیروزی نهایی رسید، تا مدت‌ها پس از این پیروزی، فضای فرهنگی به خصوص ادبیات کشور، فضایی غیر اسلامی و دور از شأن انقلاب اسلامی ایران بوده است؛ چرا که نویسندگان مطرح کشور که اسیر پز روشنفکری شده بودند، تمام تلاششان این بود تا با الگوگیری از مکتب رئالیسم سوسیالیستی، آثار برخاسته از این تفکر غیر دینی را الگوی کارشان قرار داده و جامعه جوان و انقلابی کشور را به سمت ادبیاتی بیگانه با انقلاب اسلامی ایران به پیش ببرند.

در چنین شرایطی بود که با تلاش افرادی همچون امیرحسین فردی و دیگر دلسوزان معتقد به انقلاب، ادبیات و هنر انقلاب اسلامی نیز پا گرفت؛ ادبیاتی برخاسته از اعتقادات و باورهای مردم  که هم متکی به ادبیات کهن ایران بود و هم بر گرفته از پیامهای ایدئولوژی انقلاب.

با وقوع جنگ تحمیلی رژیم بعثی صدام علیه ایران و بروز حوادث فراوانی از این نبرد نا برابر طی هشت سال دفاع جانانه مردم انقلابی ایران، گنجینه گرانبهایی از خاطرات تلخ و شیرین رزمندگان و خانواده های آنان بر اوراق زرین تاریخ پر افتخار این کشور اضافه شد که برای استخراج این گنج از سینه‌های ستبر رزمندگان نیز به افراد دلسوز و کاربلد نیاز بود تا همچون اول انقلاب سکان ادبیات را به دست بگیرند.

به یقین "دفتر ادبیات و هنر مقاومت" یا همان "مینی دوکوهه" خودمان در ایجاد پدیده هدفمند و ماندگار ادبیات دفاع مقدس کشور، نقش بی بدیلی را ایفا کرد. همان کانکس با برکتی که در گوشه حیاط حوزه هنری جا خوش کرده بود و اساتیدی همچون: مرتضی سرهنگی، هدایت الله بهبودی و علیرضا کمری از داخل آن کانکس فکسنی با تشویق مبارزین و رزمندگان به نگارش و یا بازگویی خاطراتشان ادبیات پایداری را بنا نهادند.

از همان ایام روحانی جوانی هم به آن جمع با صفا اضافه شد که با دقت و ظرافت، خاطرات مبارزین قبل از انقلاب، اسیران عراقی، رزمنده‌ها و خانواده‌هایشان را استخراج، دسته‌بندی، ویرایش و راستی‌آزمایی می‌کرد.

"حجت الاسلام و المسلمین سعید فخر زاده" با اتکا به تجربیات دوران جنگ که به عنوان مسئول تبلیغات در یگان رزم به ثبت خاطرات رزمندگان می‌پرداخت، خیلی زود توانست ژانر جدیدی را در ادبیات انقلاب و دفاع مقدس ایجاد کند که به آن "تاریخ شفاهی"گفته شد.

تلاش‌های فخرزاده برای به ثمر رسیدن میوه‌های درخت نو رس تاریخ شفاهی انقلاب و دفاع مقدس به نظارت وی در تدوین و انتشار بعضی از آثار فاخر در این حوزه خلاصه نمی‌شود، بلکه ایشان علاوه بر فعالیت‌های گسترده و هدفمند در زمینه ثبت خاطرات انقلاب و جنگ، با برپایی دوره‌های کارگاهی ثبت خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی در تهران، مراکز استان‌ها و حتی کشورهایی مثل سوریه و لبنان قدمهای موثری در تقویت این ژانر ادبی برداشت.

علاوه بر آنچه گفته شد، متانت و ادب فخرزاده را هم باید به بی‌شمار خصلت‌های نیکوی او اضافه کرد و گفت: "فخر تاریخ شفاهی ایران"، استاد خوش اخلاق و دوست‌داشتنی ادبیات پایداری، به حق شایسته تقدیر و نکوداشت است.

یا علی مدد

بیشتر بخوانید: سفر پرماجرای یک طلبه از حوزه به تاریخ+ عکس و فیلم

بیشتر بخوانید: نظر مقام معظم رهبری درباره ارزش ثبت تاریخ انقلاب و ثواب فعالان این حوزه

بیشتر بخوانید: برای دل دهه شصتی استاد سعید فخرزاده

انتهای پیام/