مشهد|نفس‌های آخر گلستان کتاب؛ "کنتورِ روزشمارِ تعطیلی کامل روشن شد"+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، مجمومه فرهنگی "گلستان کتاب" مشهد چندسالی است که با هدف ترویج کتابخوانی و ایجاد پاتوقی فرهنگی برای اصحاب هنر به ویژه اهالی کتاب و دوستداران فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در مشهد افتتاح شده است.

این مجموعه تا امروز دچار تغییرات و مشکلات فراوانی بوده؛ به گونه‌ای که نه تا امروز در جهت معرفی و گسترش این مجموعه به شهروندان قدمی صحیح و موثری برداشته شده و نه در مواجهه با کسبه فرهنگی این بازار رویکرد یکسان و مشخصی اتخاذ شده است.

تغییرات پی‌درپی و صدور بخشنامه‌ها و دستوراالعمل‌های سلیقه‌ای، این مجموعه را به بازاری متروک و کم‌رونق تبدیل کرده و امروز شاهد هستیم که کرکره اکثر مغازه‌های آن پایین کشیده شده است. حتی این روزها به گفته‌ کسبه‌ این بازار، صحبت از تعطیلی این مجموعه و واگذاری آن به سازمان میادین شهرداری یا تبدیل شدن به بازارچه خیریه به میان آمده است.

گزارش تسنیم از این بازار و گفت‌وگو با کسبه بازار حاکی از شرایط دیگری است. کار تا بدان جا رفته که اخیراً به دلیل نبود نگهبان، آبگرمکن سرویس‌های بهداشتی نیز به سرقت رفته و حوض‌های میان این بازار از کار افتاده و تعمیر نیز نشده است.

رتبه نخست فروش کتب کمک درسی

م.ح یکی از شهروندان مشهدی است که از قضا دانشجو نیز است؛ وی در مورد وضعیت بازر کتاب گلستان مشهد می‌گوید: قاعدتاً نباید انتظار داشته باشیم که همه شهروندان مشهدی برای خرید کتاب به این محل مراجعه کنند، معتقدم هنوز هم در مشهد پاساژ کتاب مشهد حرف اول و آخر را می‌زند در حالی که عمده کتابفروشی‌ها آنجا کتب کمک درسی را به مشتری عرضه می‌کنند.

وی می‌گوید: علاوه بر این می‌توانم قاطعانه به شما بگویم بخش زیادی از مردم مشهد واقعا اطلاع ندارند که اینجا راسته کتابفروشی است و معتقدم با وضعیت فعلی این بازار هم شاید دیگر توجیهی نداشته باشد که آن را به عنوان راسته کتابفروشی در مشهد معرفی کنیم زیرا معتقدم اگر هم کسی بر اثر تبلیغات به این مکان مراجعه کند در گشتی سریع از آن خارج می‌شود زیرا واقعا جز یکی دو مغازه بقیه چیز چندانی برای عرضه ندارند.

حال نامساعد اقتصاد نشر و کتاب

علیرضا. ا شهروند دیگری است که پشت ویترین یکی از کتابفروشی‌های گلستان کتاب ایستاده است و به نظر می‌رسد چینش ویترین و کتاب‌های موجود در آن به نحوی نیست که وی را اقناع کند تا پا به درون مغازه بگذارد. وی نیز می‌گوید: بهرحال گلستان کتاب به نظر من نمادی از اقتصاد نشر و اقتصاد کتاب در تمام کشور است و این ویژگی مختص مشهد نیست.

وی ادامه می‌دهد: بهرحال وضعیت تهران هم با مشهد قابل قیاس نیست؛ تعدد دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی در تهران بسیار بیشتر است اما در مجموع خودم وقتی کتاب خاصی را نیاز داشته باشم مجبور می‌شوم یا مستقیم به تهران مراجعه کنم و یا اینکه از طریق سفارش آن کتاب را دریافت کنم.

گلستان کتاب مهجور واقع شده است

شهروند دیگری که از علاقمندان به حوزه کتاب است می‌گوید: فکر می‌کنم این پاساژ خیلی مهجور واقع شده است و نمادی از مظلومیت فرهنگ است؛ بنظرم اینجا باید یک پاتوق تمام عیار فرهنگی باشد اما نمی‌دانم چرا این اتفاق رخ نمی‌دهد در حالی که از نظر زیرساخت تمامی امکانات لازم در این منطقه مشهد وجود دارد.

نگاه دولتی آفت حوزه فرهنگ است

محمدحسین مقدم‌زاده؛ مدیر اسبق مجموعه فرهنگی گلستان کتاب مشهد معتقد است: در حوزه فرهنگ کتاب و مطالعه در مشهد به ویژه پیرامون مکان فوق دو یا سه مشکل اساسی را می‌توان نام برد. در وهله اول تغییرات مدیریتی بسیار به سرعت انجام می‌پذیرد و عمر یک مدیر فرهنگی در شاید به زحمت به یک سال برسد. از طرف دیگر سیاست‌ها در قبال این مجموعه مدام در حال تغییر است. گواه  آن هم ارسال نامه‌های مختلف و صدور بخشنامه‌های متفاوت است؛ یک روز خبر از واگذاری گلستان کتاب به خیریه، یک روز شایعه واگذاری به سازمان میادین و .... آورده می‌شود.

مقدم زاده در ادامه با اشاره به رونق راسته کتابفروشی‌های انقلاب تهران افزود: در حوزه فرهنگ باید بخش خصوصی وارد شود. تا زمانی که سایه بخش دولتی بر فرهنگ و هنر باشد، این بخش آن طور که باید و شاید پا نخواهد گرفت. گواه من هم مجموعه‌های مستقل و فردمحوری مانند انتشارات امام یا پردیس کتاب در مشهد است که با محوریت بخش خصوصی بسیار پررونق ظاهر شده و یا کتابفروشی مانند امیرکبیر که ابتدا در گلستان کتاب حضور پیدا کرد و سپس از آن‌جا نقل مکان کرد.

مقدم‌زاده  افزود:‌ متاسفانه اولویت فرهنگی در حوزه کتاب  نداریم. نگاه تخصصی جدی هم وجود ندارد و نگاه سیاسی و غیرتخصصی هم تبدیل به آفت شده است.

مدیر اسبق مجموعه فرهنگی گلستان کتاب با اشاره به دوران فعالیت خود در این بازار افزود: سیاست بنده تجمیع مغازه‌های کوچک با یکدیگر و ایجاد مغازه‌های بزرگ‌تر بود تا بتوان با حضور افراد باتجربه، ذی نفوذ و قدرتمند در حوزه کتاب، پای اهالی کتاب و کتابخوان‌ها را به گلستان باز کرد مثال آن هم  کافه کتاب آفتاب بوده که تا امروز موفق بوده است.

مقدم‌زاده همچنین با اشاره به درآمدهای این مجموعه آن را  پاسخگوی هزینه‌های نگهداری شامل قبوض آب و برق و گاز و یا نگهبان ندانسته و بیان داشت: سرانه کتاب صرفاً خریدن و خواندن نیست و بخشی از رفتار مردم در قبال کتاب هم مهم است که صرفاً ممکن است کتابخوان نباشند.

مدیر اسبق مجموعه فرهنگی گلستان کتاب مشهد در خاتمه بیان داشت: با وجود بودجه و فرصت در حوزه سیاست‌گذاری بد عمل کرده‌ایم. مشکل ما بودجه نیست بلکه سیاستگذاری غلط است. اگر شش ماه گلستان کتاب تعطیل شود و مسئولان فرهنگی تصمیم جدی و مشخصی اتخاذ کنند و واگذاری 5 ساله انجام شود می‌توان به موفقیت نسبی این مجموعه امیدوار بود.

پیگیری‌های خبرگزاری تسنیم خراسان رضوی حاکی از این است که این مجموعه در حال حاضر مدیر و متولی جدیدی ندارد و به همین دلیل مقدور نشد که با مدیر جدید مجموعه در مورد وضعیت گلستان کتاب گفت‌وگو کنیم.

گفت‌وگو و گزارش: صادق عسکری

انتهای پیام/ش