کرمانشاه| ماجرای تبعید آیت‌الله کاشانی به کرمانشاه در سال ۱۳۲۳
آیت‌الله کاشانی در سال ۱۳۲۳ به دستور مقامات انگلیسی به کرمانشاه تبعید شد و با حضور ایشان در کرمانشاه جو فوق‌العاده‌ای در آنجا شکل گرفت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه و به نقل از پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شهربانی کل کشور در گزارشی به وزارت کشور در اول شهریور ماه 1324 آزادی آیت‌الله کاشانی را بدین شرح گزارش کرده است: «بر طبق گزارش شماره 1009 شهربانی کرمانشاهان معروض می‌دارد آقای حاجی سیدابوالقاسم کاشانی که در اردوگاه انگلیسی‌ها تحت نظر بود، عصر روز 24 ماه جاری مرخص و در خانه آقای حاجی اسماعیل سالمی علاف وارد شده؛ عده‌ای از اهالی نامبرده را دیدن نموده‌اند.»
آیت‌الله کاشانی از علمای استعمارستیز و مبارز بود که کارنامه بلند بالایی در مبارزه با استعمار انگلیس داشت، از این رو با دستور مقامات انگلیسی وی در سال 1323 به کرمانشاه تبعید شد. با ورود آیت‌الله کاشانی به کرمانشاه، جو فوق‌العاده‌ای در آنجا شکل گرفت و مردم کرمانشاه طی حرکت‌ها و اقدامات مختلفی از این عالم مجاهد اعلام حمایت کردند.
در کتاب "انقلاب اسلامی در کرمانشاه" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده درباره استقبال مردم کرمانشاه از آیت‌الله کاشانی آمده است: مقامات انگلیسی زمینه انتقال آیت‌الله کاشانی را از زندان اراک به کرمانشاه فراهم ساختند و در این شهر وی را در اردوگاه ارتش انگلیس که حدوداً دو کیلومتر از شهر فاصله داشت، بازداشت و تحت نظر قرار دادند. در آنجا پاسداران نظامی انگلستان از او حفاظت و مراقبت می‌کردند. کبر سن، ضعف مزاجی و ناراحتی روحی ناشی از بازداشت باعث کسالت آیت‌الله در بازداشتگاه شده بود.
از آنجایی که وضعیت بازداشتگاه باعث بروز ناراحتی روحی آیت‌الله کاشانی شده بود دکتر مبصر، کمیسر دولت شاهنشاهی ایران، مذاکراتی با مقامات انگلیسی انجام داد تا اینکه آقازاده ابوالمعالی، یکی از فرزندان آیت‌الله کاشانی، با موافقت مقامات مذکور به خدمت پدرش برسد. وی در بازداشتگاه از پدرش مراقبت می‌کرد.
در مدت بازداشت آیت‌الله کاشانی مردم کرمانشاه، بستگان و آشنایان به ملاقات ایشان می‌رفتند و مقامات انگلیسی مجبور شدند که هفته‌ای یک روز به مراجعه‌کنندگان فرصت دهند تا به دیدار آیت‌الله کاشانی بروند.
آیت‌الله کاشانی در مدت کسالت در بازداشتگاه درخواست کرد به وسیله پزشکان ایران مورد طبابت قرار گیرد؛ لذا از دکتر محمد دفتری رئیس بهداری کرمانشاه درخواست شد وظیفه معالجه و مداوای او را بر عهده بگیرد. از این پس، بهداری کرمانشاه مرتب شرح معاینه و حالت مزاجی آیت‌الله کاشانی را بررسی و گزارش می‌کرد.
در اواخر دوره بازداشتِ آیت‌الله کاشانی در کرمانشاه، مقامات انگلیسی ملاقات با وی را ممنوع کردند، اما با مساعد شدن اوضاع جنگ جهانی دوم و پیشرفت‌های چشمگیر متفقین در جنگ، بسیاری از بازداشت‌شدگان از جمله آیت‌الله کاشانی از حصار و بازداشت آزاد شدند.
آیت‌الله کاشانی در بیست وچهارم مردادماه 1324 از بازداشتگاه نظامی متفقین در کرمانشاه آزاد شد و مردم کرمانشاه نیز استقبال گسترده‌ای از وی به عمل آوردند؛ وی در منزل حاج اسماعیل سالمی علاف اقامت گزید. شهربانی کل کشور در گزارشی به وزارت کشور در اول شهریور ماه 1324 آزادی آیت‌الله کاشانی را بدین شرح گزارش نموده است: «برطبق گزارش شماره 1009 شهربانی کرمانشاهان معروض می‌دارد آقای حاجی سیدابوالقاسم کاشانی که در اردوگاه انگلیسی‌ها تحت نظر بود، عصر روز 24 ماه جاری مرخص و در خانه آقای حاجی اسماعیل سالمی علاف وارد شده؛ عده‌ای از اهالی نامبرده را دیدن کرده‌اند.»
آیت‌الله پس از آزادی از بازداشتگاه متفقین و اقامت در منزل حاج اسماعیل، نماز ظهر و عصر را در مسجد حاجی شهبازخان کرمانشاه به جماعت برگزار می‌کرد و عده بسیاری از مردم در نماز جماعت وی شرکت می‌کردند. چون ماه رمضان بود، آیت‌الله به اصرار مردم تا آخر آن زمان در کرمانشاه ماند و در تاریخ بیستم شهریور ماه سال 1324، در میان مشایعت و بدرقه مردم کرمانشاه، آن شهر را ترک کرد و به سوی تهران عزیمت نمود.
شهربانی کل کشور طی گزارشی درباره نحوه حرکت آیت‌الله کاشانی از کرمانشاه به تهران، اعلام کرد: «شهربانی کرمانشاه معروض می‌دارد آقای حاج سیدابوالقاسم کاشانی روز 20 شهریور به طرف همدان حرکت نموده و از آنجا عازم تهران هستند. عده زیادی از اهالی از منزل تا سبزه‌میدان پیاده و بعداً با هشت دستگاه اتوبوس و چند اتومبیل سواری تا طاق بستان، یک کیلومتری شهر، نامبرده را مشایعت نموده، عده‌ای هم تا کنگاور همراه ایشان بوده‌اند».
انتهای پیام/ ت
