ماه رجب از ماه هایی است که تنها مربوط به اسلام نیست، در زمان جاهلیّت عرب که از اسلام خبری نبود، نه پیغمبری، نه دینی؛ همان موقع مردم انتظار می کشیدند که ماه رجب بیاید که حاجت هایشان را بگیرند. (1) لذا اگر مشرکین منتظر ماه رجب بودند، ما مومنین اگر از ماه رجب غفلت کنیم خدای ناکرده از مشرکین عقب افتاده ایم.
رجب المرجب
در لغت این طور معنا کرده اند که مرجب یعنی معظم، رجب المرجب یعنی ماهی که مورد تعظیم بوده حتی در زمان جاهلیت.
رجب الاصم
چرا رجب الاصم میگویند؟ صم یعنی نشنیدن، کسی که کر باشد و چیزی نشنود میگویند صم. حالا این صم با ماه رجب چه ارتباطی پیدا می کند؟
خطاب به این ماه شده است که؛ لم یصم فیک غصب الله علی قوم قط؛ هیچ گاه شنیده نشده در این ماه خداوند بر قومی غضب کرده باشد، ممکن است قومی مستحق غضب خداوند متعال باشند ولی در ماه رجب خشم الهی شامل احدی نشده است، تمام این ماه، رحمت است.
لم یصم فیک غصب الله علی قوم قط؛ هیچ گاه شنیده نشده در این ماه خداوند بر قومی غضب کرده باشد، ممکن است قومی مستحق غضب خداوند متعال باشند ولی در ماه رجب خشم الهی شامل احدی نشده است، تمام این ماه، رحمت است.
ماه رجب؛ ریسمانی میان بنده و خدا
در روایتی از پیغمبر اکرم صل الله و علیه وآله است که فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى نَصَبَ فِی السَّمَاءِ السَّابِعَةِ مَلَکاً»؛ خداوند در آسمان هفتم فرشتهای را نصب فرموده است «یقَالُ لَهُ الدَّاعِی»؛ اسمش داعی (جارچی) است «فَإِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَجَبٍ ینَادِی ذَلِکَ الْمَلَکُ کُلَّ لَیلَةٍ مِنْهُ إِلَى الصَّبَاحِ»؛ وقتی ماه رجب وارد میشود فرشتهای که در آسمان هفتم است هر شب از ماه رجب تا به صبح ندا میدهد: «طُوبَى لِلذَّاکِرِینَ طُوبَى لِلطَّائِعِینَ» ای مردم! میدانید امشب خدا دارد چه میگوید؟ «أَنَا جَلِیسُ مَنْ جَالَسَنِی»؛ من همنشین کسی هستم که با من بنشیند. «وَ مُطِیعُ مَنْ أَطَاعَنِی»؛ چه تعبیر عجیبی! من اطاعت میکنم از کسی که از من اطاعت کند. هر چه بخواهی به تو میدهم. «وَ غَافِرُ مَنِ اسْتَغْفَرَنِی»؛ هر که از من طلب غفران کند، او را میآمرزم. «الشَّهْرُ شَهْرِی»؛ ماه ماه من است. ماه رجب ماه خدا است. «وَ الْعَبْدُ عَبْدِی»؛ بنده هم بنده من است، هیچ کسی را طرد نمیکند. «وَالْعَبْدُ عَبْدِی وَالرَّحْمَةُ رَحْمَتِی»؛ رحمت، رحمت من است. «فَمَنْ دَعَانِی فِی هَذَا الشَّهْرِ أَجَبْتُهُ»؛ هر که در این ماه من را بخواند، من جوابش را میدهم. «وَمَنْ سَأَلَنِی أَعْطَیتُهُ»؛ هر که در این ماه از من درخواستی کند به آن عطا میکنم. «وَ مَنِ اسْتَهْدَانِی هَدَیتُه»؛ هر که از من طلب هدایت کند، هدایتش میکنم. «وَجَعَلْتُ هَذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَینِی وَ بَینَ عِبَادِی» من این ماه را ریسمانی قرار دادم بین خودم و بنده خودم. «فَمَنِ اعْتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إِلَی» (2)
بنابراین باید قدر این ماه را بدانیم. از شب اول این ماه فضایل و رحمت الهی فرو فرستاده می شود. این ماه مقدمه است برای ماه مبارک رمضان. همه چیز در آن هست و مهمتر از همه اینکه خدا این ماه را وسیلهای قرار داده است که ما بتوانیم خودمان را به خدا برسانیم، خودمان را تطهیر کنیم.
از این ماه غفلت نکنیم! تا می توانیم از اعمالی که در این ماه بیان شده، خود را آماده کنیم، به خصوص از نظر اعمال و رفتار کاری کنیم که برای ماه مبارک رمضان آمادگی پیدا کنیم، خودمان را مهذّب و تطهیر کنیم؛ «دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیافَةِ اللَّهِ»
اعمال ماه رجب
برای این ماه یک سری اعمال مشترکی بیان شده که به مفاتیح الجنان ارجاع می دهیم. در میان اعمال مشترکی که بریا یان ماه بیان شده ذکر استغفار است؛ تا می توانید استغفار کنید.
در این فرصت به بیان مختصری از اعمال شب اول ماه رجب و روز اول این ماه عزیز می پردازیم:
اعمال شب اول ماه رجب
- از رسول خدا(صلی الله و علیه وآله) نقل شده است که به هنگام رؤیت هلال ماه رجب، این دعا را مىخواند: «اَللّـهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاْمْنِ وَالاْیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالاْسْلامِ رَبّى وَرَبُّکَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ»
همچنین از آن حضرت نقل شده است که وقتى هلال ماه رجب را مىدید، مىفرمود: «اَللّـهُمَّ بارِکْ لَنا فى رَجَب وَشَعْبانَ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَاَعِنّا عَلَى الصِّیامِ وَالْقِیامِ، وَحِفْظِ اللِّسانِ، وَغَضِّ الْبَصَرِ، وَلا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ»
«فَمَنْ دَعَانِی فِی هَذَا الشَّهْرِ أَجَبْتُهُ»؛ هر که در این ماه من را بخواند، من جوابش را میدهم. «وَمَنْ سَأَلَنِی أَعْطَیتُهُ»؛ هر که در این ماه از من درخواستی کند به آن عطا میکنم. «وَ مَنِ اسْتَهْدَانِی هَدَیتُه»؛ هر که از من طلب هدایت کند، هدایتش میکنم. «وَجَعَلْتُ هَذَا الشَّهْرَ حَبْلًا بَینِی وَ بَینَ عِبَادِی» من این ماه را ریسمانی قرار دادم بین خودم و بنده خودم. «فَمَنِ اعْتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إِلَی»؛ چه تعبیر بالایی است!
- غسل کردن
- زیارت امام حسین(علیه السلام) در این شب فضیلت بسیار دارد.
-بعد از نماز عشا، دو رکعت نماز به جا آورد، در رکعت اول «حمد» و «الم نشرح» را یک مرتبه و سوره «توحید» را سه مرتبه بخواند و در رکعت دوم، سوره هاى «حمد»، «الم نشرح»، «توحید» و «معوّذتین» (سوره هاى ناس و فلق) را یک بار بخواند و پس از سلام 30 مرتبه بگوید: «لا اله الاّ الله» و 30 مرتبه «صلوات» بفرستد.
- احیاى شب اول ماه رجب
- خواندن دعایى که از امام جواد (علیه السلام) نقل شده است که: «اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّکَ مَلیکٌ، وَ اَنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء مُقْتَدِرٌ، وَاَنَّکَ ما تَشآءُ مِنْ أَمْر یَکُونَ اَللّـهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّد نَبِىِّ الرَّحْمَةِ، صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللهِ، اِنّى اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَى اللهِ رَبِّکَ وَرَبِّى لِیُنْجِحَ بِکَ طَلِبَتى»
اعمال روز اول رجب
- روزه
- غسل
- زیارت امام حسین (علیه السلام)
به امید آنکه ان شاء الله با بهره گیری از لحظات ناب ماه رجب، خود را هر چه بیشتر برای ماه میهمانی خدا آماده کنیم.
پی نوشت:
1- به نقل از آیت الله مجتهدی تهرانی
2- بحارالأنوار جلد95، صفحه 377
منابع:
بیانات آیت الله مجتهدی تهرانی
سایت سمت خدا؛ بیانات حجت الاسلام والمسلمین حسینی قمی
سایت حوزه
انتهای پیام/
بازگشت به صفحه رسانهها