به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، وجود رودخانه زایندهرود بر بستر شهر تاریخی اصفهان سبب شد تا پلهای بسیاری در این شهر ساخته شود، پلهایی که از دورانهای بسیار دور کمر بر بستر این رودخانه بسته و محلی برای تجدید خاطرات مردم شهر اصفهان شده است.
رودخانهای که روزگاری جان تازهای به شهر میبخشید و حالا با خاطراتش مردم اصفهان زندیگ میکنند، رودخانهای که جاری شدن دوبارهاش به صورت دائم آرزوی هر اصفهانی شده است.
از این رو پلهایی مانند سیوسه پل، پل خواجو، مارنان، شهرستان و پل جوئی با سازههایی از خشت و گل بر این آب خروشان ساخته شدند.
پل شهرستان
به گفته کارشناسان پل شهرستان قدیمیترین پل اصفهان روی رودخانه زاینده رود است، این پل در زمان ساسانیان ایجاد شد و در زمان دیلمان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شده است. این پل درجی قدیم در شرق اصفهان واقع شده و پایهای آن بر روی سنگهای کف رودخانه استوار شده است. دلیل نام گذاری این پل قرار گرفتنش در روستایی به نام شهرستان بوده است.
نکته جالب اینکه این پل در واقع یک پل جنگی و نظامی بوده و به لحاظ اینکه تاریخ ساخت آن قبل از اسلام است بسیار حائز اهمیت است.
از نظر معماری و قدمت زمان ساختمان در مجموعه پلهای قدیمی ایران فقط پل های دزفول با این پل برابری می کنند که تاریخ احداث آنها عصر ساسانیان است.
پل خواجو
پل خواجو به دستور شاه عباس دوم در سال 1060 هجری قمری بر روی زاینده رود و به صورت امروزی آن ساخته شده است. طبق گفته تاریخ نگاران در جای کنونی پل خواجو پل دیگری از عصر تیموری وجود د اشته که دیگر قابل استفاده نبوده و این پل به جای آن و در نزدیکی باغ سعادت آباد و عمارت آیینه خانه ساخته شد.
وجه تسمیه آن از کلمه خواجه است که به مناسبت لقب بزرگان و خواجههای عصر صفوی نام گذاری شده است. پل خواجو به خاطر معماری و تزئینات کاشیکاری آن از دیگر پلهای زاینده رود مشهورتر است، این پل که در دوران صفوی یکی از زیباترین پلهای جهان به شمار میرفت، بیشتر به منزله سد و بند بوده است.
در گوشههای ضلع شرقی پل خواجو دو شیرسنگی وجود دارد که نماد سپاهیان بختیاری محافظ اصفهان و زایندهرود هستند، دوشیر در 2 طرف پل قرار دارند که به عنوان نمادی از محافظان پل بودهاند.
در وسط پل و در طبقهی فوقانی، ساختمان شاهی قرار دارد که دارای تزئینات نقاشی زیبائی است و محل تفریح شاه و خانوادهی سلطنتی بوده است که در زمان بیگلربیگی گری صدر اصفهانی، روی عمارت شاهی عمارتی ساخته بودند.
پل الله وردیخان یا سیوسه پل
الله وردیخان سردار مشهور دوره شاه عباس اول بود که به دستور پادشاه مأمور ساخت این پل شد که شالوده اولیه این پل به نحوی اجرا شده که چهل چشمه در مسیر رودخانه زایندهرود به وجود آورد بود، پلى بسیار عریض و طویل و مرتفع که شالوده آن را با سنگ و آهک ریختند و با آجر و گچ بالا رفته و دو طرف پل آن نرده گذاشتن تا در موقع طغیان رود تفرجگاه باشکوهى به وجود آید.
بعد از گذشت زمان هفت دهانه پل را برای کنترل و هدایت آب رودخانه بستند و آب از 33 دهانه پل عبور میکرد که به همین دلیل این پل به سیوسه چشمه و یا سیوسهپل شهرت گرفت.
پل تاریخی سیوسهپل که تا زمان صفویه با نامهای مختلفی مشهور شد دارای 295 متر طول و 75/13 متر عرض دارد و در زمره نخستین آثاری است که شاه عباس اول دستور ساختن آن را داده است.
پل مارنان
این پل در اصل ماربین نام داشته است که خود واژه ماربین دگرگون شدهی مهربین از فرهنگ اوستایی است و چون قرنها قبل از ظهور زرتشت معبد مهر پرستان بر فراز کوهچه آتشگاه از تمام روستاهای اطراف آن دیده میشد. نام این بلوک هم مهربین بوده که با تصحیف این نام در زمان پهلوی ساسانی به "ماربین" در دوره ساسانیان و به دنبال آن در طول مدت 15قرن تاریخ اسلامی ایران پیوسته با این نام شناخته شد و به مرور زمان مارنان شد.
این پل قدیمیتر از پل خواجو و سیوسه پل است و در قدیم واسطه اتصال دو ساحل شمالی و جنوبی رودخانه در غربی ترین قسمت شهر اصفهان بوده است و روستاهای آباد و سرسبز ماربین از طریق پل مارنان به روستاهای مقابل آن در ساحل جنوبی رودخانه متصل میشده است.
پل جوبی
پل چوبی که در اصل نام آن پل جوبی و یا جوئی است در محاورات مردم اصفهان چوبی خوانده میشود؛ این پل هم همانند پلهای تاریخی اصفهان از یادگاران دوران صفویه به شمار میرود.
روزگاری پل چوبی تنها محل عبور مهمانها و سفیرانی بود که اجازه دیدار با شاهعباس دوم داشتند، در این پل افراد عامه اجازه عبور و مرور نداشتند و ظاهر امر نشان میدهد که از پلهای اختصاصی اصفهان که به باغهای سلطنتی مرتبط بوده، به شمار میرود.
انتهای پیام/ح