به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، مسجد جامع ارومیه بعد از گذشت قرنها از احداث آن هنوز هم محلی برای راز و نیاز بندگان مسلمان با ایزد یکتا و محیطی بسیار زیبا برای بازدید گردشگران است.
مسجد جامع ارومیه در مجاورت بازار تاریخی این شهر و در نزدیکی مسجد اعظم ارومیه که یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین مسجدهای ارومیه در زمان انقلاب بود قرار دارد.
موقعیت طبیعی
مسجد جامع ارومیه در کنار مجموعه بازار قدیمی این شهر کهن قرار دارد و در جنوب شرقی شهر ارومیه واقع شده است.
این بنای تاریخی در محله قدیمی و تجاری قرار داشته که بعداً بر اثر نوسازی شهر ترکیب بافتهای مجاور آن تا حدی دستخوش تغییر و تحول شده است.
تاریخچه بنا
بنا بر روایاتی محل مسجد قبلاً جایگاه معبدی از دوره ساسانی بوده که بعدها تبدیل به مسجد شده ولی تاکنون در این خصوص هیچگونه کاوش عملی صورت نگرفته است.
ابوعبدالله محمد بن احمد مقدسی در قرن چهارم هجری در "احسن التقاسیم فی معرفته الاقالیم" مینویسد:
"ارومیه زیباست و دژی آباد دارد، جامعش در میان بزازان است باور و نهری دارد".
مشخصات بنا
این مسجد شامل مجموعه فضاهایی است که در دورههای مختلف پیرامون صحن مسجد شکلگرفتهاند متاسفانه در دو دهه اخیر در میانه صحن مسجد، ساختمان حوزه علمیه با حجمی بزرگ احداث شده که هویت معماری مجموعه را مخدوش کرده است.
مجموعه آثار پیرامون صحن به شرح زیر است:
شبستان
شبستان گنبددار قدیمی یا گنبدخانه که هسته اولیه بنا را تشکیل میدهد و به احتمال قریب به یقین و با مقایسه آن با نمونههای مشابه قدمت آن به دوره سلجوقی میرسد.
این شبستان پلانی مربع شکل به اضلاع 6 در 10 متر دارد که با گوشه سازیهایی به فرم فیلپوش و تبدیل پلان چهار ضلعی به هشت و شانزده، گنبد آجری به ارتفاع داخلی 16.5 متر بر آن استوار شده است.
آنچه که از ویژگیهای معماری سلجوقی در این بنا بارز به نظر میرسد، تبعیت از الگوی پلان چهار طاقی، توجه به استحکام بنا و استفاده از مصالح مقاوم در ساخت بنا است.
چهل ستون
در ضلع غربی گنبد خانه شبستان چهلستون مسجد واقعشده که پس از شبستان گنبد دار قدیمیترین بخش کالبد موجود مسجد جامع ارومیه است.
پلان چهل ستون مستطیلی به ابعاد 13 در 46 متر است که 18 ستون سنگی در دو ردیف نه تایی پلان این قسمت را به سه ناو تقسیم کرد و 30 گنبد پوششی آجری برروی آنها استوار گشته است.
حجرات اطراف صحن
همانگونه که ذکر آن گذشت بر اساس کتیبههای موجود در سردر ورودی چهلستون در اوایل دوره زندیه حجرات اطراف صحن توسط رضا قلی خان حاکم ارومیه در زمان کریم خان زند احداث گشته است.
دیروز گزارشی مبنی بر بسته بودن دربهای ورودی به مسجد جامع در تسنیم منتشر شد که امروز طبق گزارش میدانی و ویدیویی و گفته کارشناس میراث فرهنگی ارومیهای اعلام شد که درب ورودی این مکان تاریخی از سمت بازار قدیمی ارومیه است.
انتهای پیام/ح