به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، همدان را به گنجنامه و گنجنامه را به آبشار و کتیبههای تاریخیاش میشناسند.
گنجنامه در یکی از دامنههای کوهستان الوند و به فاصله 5 کیلومتری جنوب غربی همدان در دره مصفای عباسآباد قرار دارد که در نزدیکی گنجنامه و درههای سرسبز عباسآباد، تاریک دره و کیوارستان دیده میشود.
به سبب آنکه هگمتانه، پایتخت تابستانی هخامنشیان بوده و در مسیر جاده شاهی قرار داشته است، داریوش اول هخامنشی پس از اتمام کار سنگ نبشههای بیستون دستور نقر کتبیه کنونی گنجنامه را داده است و پس از او فرزندش خشایار شاه نیز به پیروی از او کتیبهای در سمت راست و کمی پایینتر از سنگنبشته پدر، برجای گذاشته است.
هر یک از کتیبههای گنج نامه به سه زبان در سه ستون و 20 سطر، بر روی صخرهای بزرگ حک شدهاند که در ستون دست چپمتن فارسی باستان، ستون وسط؛ عیلامی یا شوشی و ستون دست راست کتیبه ها، به زبان بابلی یا اکدی و هر سه به خط میخی مادی یا هخامنشی است.
نخستین واژه ستونی که به فارسی باستانی حک شده "baga" به معنی خداست. در تاریخ مصر ایرانشناسان بسیاری در صدد ترجمه متون کتیبه های گنج نامه وبدند که "اوژن فلاندن" باستان شناس فرانسوی و "پاسکال کست" دستیارش از آن جمله هستند. ولی عاقبت "سر هنری راولینسن" انگلیسی موفق شد که رمز خط میخی پارسی باستان را کشف کند و سرانجام این پندار مردم، که این کتیبه ها را راز مکتوب یک گنج پنهان تصور می کردند با کشف رازهای از تاریخ باستان این سرزمین تعبیر شد و اینک ترجمه سنگ نبشته داریوش هخامنشی : خدای بزرگ است اهورامزدا که این سرزمین را آفرید، که مردم را آفرید، که شادی را بریا مردم آفرید، که داریوش را شاه کرد، یگانه شاه از میان شاهان بسیار و یگانه فرمانروا از میان فرمانروایان بسیار. من (هستم) داریوش، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهای با ملت های بسیار، شاه این سرزمین بزرگ دور دست پهناور، پسر ویشتاسب هخامنشی»
متن هر دو کتیبه یکی است، فقط در کتیبه خشایار شاه به جای داریوش، خشایارشاه آمده و به جای ویشتاسب، داریوش و عبارت: hyah maoistah baganam به معنی: که بزرگترین خدایان است، فقط در کتیبه خشایارشاه آمده است. این کتیبه ها از دیرباز تا کنون نامهای گوناگونی به خود گرفته اند. ابن فقیه همدانی، در سال 290 هجری، در کتاب اخبار البلدان از آن به عنوان تب نابر نام برده است و اسامی دیگر عبارتند از: سنگ نبشته ، نبشت خدایان، کتیبه های الوند ، جنگ نامه و گنج نامه که دو نام آخر در سده های اخیر مصطح شده اند.
این اثر طی شماره 92 مورخ 15دی ماه1310 در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است. در سال 1373 نیز توسط شهرداری همدان، ترجمه های فارسی و انگلیسی هر دو کتیبه بر روی دو تخته سنگ خارا کنده کاری شده و در ضلع دیگر محوطه گنجنامه قرار داده شده است.
اکنون دیگر کتیبهها در مسیر راه شاهی قرار ندارند دست روزگار آنها را در دل کوه سنگی و در مسیر آبشار گنجنامه و الوند قرار داده است. هر رهگذر و مسافری که به همدان میرود حتماً به دیدارگنجنامه خواهد رفت و این دو کتیبه را از نزدیک خواهد دید.
کتیبههای گنجنامه و درههای اطراف آن همواره در فصول مختلف بهویژه بهار و تابستان مقصدی برای گردشگران و میزبان توریست و مسافران داخلی و خارجی است.
آبشار گنجنامه
آبشار گنجنامه با 12 متر ارتفاع در مسیر صعود به ارتفاعات کوه الوند و در پنج کیلومتری غرب همدان کنار کتیبههای گنجنامه قرار دارد. این آبشار دارای آب دائمی است و در زمستانها نیز جریان دارد. وجود قندیلهای یخی در فصول سرد، زیبایی این آبشار را دوچندان و خیل عظیمی از یخنوردان را به خود جذب میکند.
آبشار گنجنامه و درههای سرسبز عباسآباد، تاریک دره و کیوارستان دیده میشود. تاریک دره نیز به دو شاخه تقسیم میگردد: در شاخه شرقی آن، تأسیسات پیست اسکی تاریک دره احداثشده است و در ضلع غربی تاریک دره، در خط الراس گردنه (گدوک)، جاده ماشینرو جدید با راه کاروان رو قدیمی یکی میشود.
این دره عصر هخامنشیان، شروع جاده هگمتانه – استخر، معروف به " جاده شاهی" بوده، که هگمتانه را از طریق پیچوخمهای تاریک دره، گدوک (دره)، وردآورد علیا، شهرستانه، اشتران به تویسرکان، نهاوند، کرمانشاه، لرستان، تخت جمشید و فارس مرتبط میسازد و این راه، همچنین یکی از راههای ارتباطی همدان به غرب و جنوب کشور و یا بینالنهرین(عراق امروزی) بوده است.
آبشار گنجنامه در فصول گرم سال نیز یکی از مقاصد موردعلاقهی صخرهنوردان است.در پشت آبشار دشتی زیبا و پرگل در دامنهی کوه الوند گسترده شده است که به میدان میشان معروف است. این دشت زیبا در فصل بهار میعادگاه علاقهمندان به کوه و طبیعت، گروههای مختلف کوهنوردی و دانشجویان علاقهمند است.
در اوایل بهار مسیر گنجنامه به تویسرکان، بسیار دیدنی و غیرقابل وصف است. آبشار گنجنامه در فصل زمستان نیز بسیار دیدنی است. قندیلهای بزرگ یخی و صخرههایی محصور در برف، مکان مناسبی برای علاقهمندان به ورزش هیجانانگیز یخنوردی است.
گزارش از مریم رحیمیان انور
انتهای پیام/ح