گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ــ پیشبینیناپذیری و تصمیمگیریهای آنی و از پیش اعلامنشده را میتوان یکی از اصلیترین خصیصههای «دونالد ترامپ» در بیش از یک سالی که از حضورش در کاخ سفید میگذرد عنوان کرد.
او بارها با نادیده گرفتن توصیههای مشاورانش تصمیمهایی کاملاً خلاف انتظارات گرفته است. خارج کردن آمریکا از توافق جوی پاریس، خروج دستور خروج آمریکا از معاهده موسوم به ترنسپسیفیک، تهدیدهای بیپروای کره شمالی و اخیراً راهاندازی جنگ تجاری با چین نمونههایی از این موارد هستند.
همین موضوع باعث شده حتی مشاوران نزدیک خود ترامپ هم قطعیتی درباره اینکه او در موضوعات مختلف چه تصمیمی خواهد گرفت نداشته باشند و تنها اقدام به برنامهریزیهای اقتضائی برای حالتهای مختلف تصمیمگیریهای او کنند.
ماندن یا نماندن آمریکا در «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان توافق هستهای ایران و گروه 1+5 نیز با پیچیدگیهایی از همین نوع روبهرو است. اخیراً خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در گزارشی نوشت دستیاران ترامپ بهدلیل آنکه مطمئن نیستند او در ضربالاجل 12 می (22 اردیبهشت) چه تصمیمی درباره تمدید معافیتهای تحریمی برای ایران خواهد گرفت از مدتی پیش برنامهریزیها درباره خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریمها علیه ایران را آغاز کردهاند.
راهبردهای در دست بررسی مواردی مانند برنامهریزیهای اقناعی برای معرفی خروج بهعنوان راهبرد صحیح، تصمیمگیری درباره نحوه احیای تحریمها علیه ایران و بررسی نحوه رسیدگی به واکنشهای اروپاییها را شامل میشود.
گفته میشود «برایان هوک»، مقام وزارت خارجه آمریکا که در ماههای گذشته با دیپلماتهای اروپایی در خصوص نحوه حفظ برجام رایزنی کرده حدود ده روز پیش «مایک پامپئو»، گزینه ترامپ برای تصدی وزارت خارجه آمریکا را در جریان آخرین وضعیت تحولات مربوط به برجام قرار داده است.
این مذاکرات، از حدود بهمنماه سال گذشته میان دیپلماتهای آمریکا و سه کشور اروپایی طرف برجام یعنی انگلیس، آلمان و فرانسه کلید خورد، اندکی بعد از آنکه ترامپ به تروئیکای اروپا و قانونگذاران کنگره ضربالاجل دارد تا 12 می توافق هستهای را مطابق میل او اصلاح کنند.
آخرین تحلیلها از وضعیت این مذاکرات حاکی است که دیپلماتهای آمریکایی و اروپایی نتوانستهاند بر سر مطالبات ترامپ برای تغییر برجام به توافق برسند و با آنکه میان دو طرف درباره فشار بر ایران در زمینه برنامه موشکی اتفاق نظر وجود دارد، اروپاییها با دائمی کردن محدودیتهای مندرج در برجام علیه ایران و همچنین اعلام تمامیت گروه حزبالله لبنان بهعنوان «سازمان تروریستی» مخالفت کردهاند.
در هفتههای گذشته ترامپ، دو جابهجایی در دولتش انجام داده که از نگاه بسیاری از تحلیلگران بهعنوان خیز او برای خروج از برجام تعبیر شده است. تحلیلگران میگویند او با عزل «رکس تیلرسون» و معرفی «مایک پامپئو» بهجای او برای تصدی سمت ریاست خارجه آمریکا و انتصاب «جان بولتون» بهعنوان جایگزین «هربرت ریموند مکمستر» در کسوت مشاور امنیت ملی کاخ سفید قصد داشته مسیر خروج از برجام را از مخالفانش پاکسازی کند.
تحرکاتی هم در وزارت خزانهداری که مسئول اجرای تحریمها است برای بازگردانی تحریمها علیه ایران، در صورت خروج آمریکا از برجام گزارش شده است.
اوایل فروردینماه یک مقام ارشد وزارت خزانهداری آمریکا به واشنگتن پست گفت: «در حال کار بهروی تدارکات و مقدمات لازم برای بازگشت خودکار تحریمهای مختلف علیه ایران و از جمله احیای فرمانهای اجرایی رفعشده بهموجب برجام است. خزانهداری آمریکا آماده است تا هر گونه تصمیم رئیس جمهور را اجرا کند».
خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته در این وزارتخانه، چند گزینه در حال بررسی است.
یکی از گزینهها این است که تحریمهایی که نیازی به تصمیمگیری کنگره ندارند و بهموجب برجام رفع شدهاند فوراً بازگردانده شوند، اما اجرای آنها برای 4 تا 6 ماه بهتأخیر بیفتد، با این تصمیم، از یک طرف دولتها و کشورها فرصت دارند برای تغییرات جدید آماده شوند و از طرف دیگر، کشورهای اروپایی ممکن است با دیدن تصمیم ترامپ برای اعمال تغییرات در متن برجام آماده شوند.
گزینه دیگر، بازگرداندن تحریمها اما در نظر گرفتن معافیتهای معینی برای طرفهای اروپایی است تا ایران و اروپا بتوانند بدون مشارکت آمریکا در برجام باقی بمانند، در این صورت، ایران بایستی تصمیم بگیرد که آیا مزایای توافق بدون مشارکت آمریکا بهحدی هست که در آن باقی بماند یا خیر.
انتهای پیام/*