خرم‌آباد|"بحران خشکسالی" در دیار چشمهها؛ ۸۰ درصد چشمهها و رودخانه‌های لرستان خشک شد+تصاویر
استان لرستان در حالی سومین حوضه پرباران کشور است که هم‌اکنون ۸۰ درصد چشمهها و رودخانه‌های آن خشک شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، یکی از مشکلاتی که در چند سال اخیر گریبان‌گیر کشورمان شده است مشکل کم‌بارشی و خشکسالی است که استان لرستان نیز از این امر مستثنی نیست و در پی کاهش باران، منابع آب سطحی و زیرزمینی استان کاهش چشمگیری داشته است.
از آنجا که میزان بارش‌های استان لرستان نسبت به سال گذشته 35 درصد و نسبت بلند مدت 37 درصد کاهش داشته و در پی آن منابع آب زیرزمینی نیز کاهش یافته است متاسفانه امسال شاهد خالی‌بودن اکثر سدهای استان هستیم به‌طوری که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در اظهارات اخیر خود اعلام کرد که با کاهش شدید آب ورودی سدها، 60 درصد سدهای استان خالی و سد کزنار و خان آباد آبی برای رها سازی ندارند.
اما در این بحران کم آبی برداشت بی‌رویه از ذخایر آبی و حفر چاه‌های غیرمجاز نیز بر این مشکلات دامن زده به طوری که استاندار لرستان در روزهای اخیر دستور داد ظرف 45 روز، 400 چاه غیر مجاز استان مسدود شود.
بارش کم برف و باران، افزایش دمای هوا و کشت محصولات آبدوست، استفاده از روش‌های آبیاری سنتی و قدیمی همه در کاهش منابع آب در استان موثر بوده و امروز اگر نتوانیم مصرف منابع ناچیز باقی‌مانده از ذخایر آبی را مدیریت کنیم، چالش آب جدی تر شده و زندگی را در سال‌های آینده با سختی مواجه خواهد کرد.
از آنجا که آبدهی چشمهها، رودها و سراب‌های استان کمتر و عمق بهره‌برداری از چاه‌های آب افزایش یافته امکان خشک‌شدن این منابع نیز وجود دارد پس باید در راستای مدیریت منابع آب اقدام اساسی شود.
برای چگونگی وضعیت منابع آبی و بارش‌های لرستان سراغ برخی از مسئولان استان می‌رویم تا حال و روز امروز منابع آبی استانمان را بریمان شرح دهند.
برداشت 717 میلیون متر مکعب آب از چاه‌های لرستان
رضا میرزایی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفت‌و گو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در استان لرستان 6674 حلقه چاه آب داریم که حجم برداشت آب از آنها 717 میلیون متر مکعب است.
وی افزود: حدود 2 میلیارد و 593 میلیون متر مکعب آب در لرستان برداشت می‌شود که حدود 92 درصد آن در بخش کشاورزی، 5 درصد در بخش شرب و 3 درصد در بخش صنعت مصرف می‌شود و در مجموع 72 درصد این برداشت‌ها از منابع آب‌های سطحی و 28 درصد از آب‌های زیرزمینی بوده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه از ابتدای سال آبی جاری تا 27 فروردین 35 درصد کاهش بارندگی نسبت به سال گذشته داشتیم، عنوان کرد: این مقدار نسبت به مدت طولانی بارندگی حدود 37 درصد کاهش داشته است و بیشترین بارش‌ها مربوط به شهرستان دلفان با حدود 500 میلیمتر بارندگی بوده است.
خالی بودن 60 درصد مخازن سدهای لرستان
وی بیان کرد: بارش‌هایی که در فروردین امسال رخ داد کم‌بارشی پاییز و زمستان سال 96 را جبران نکرد و با توجه به جذب اعظم بارش‌ها توسط ریشه گیاهان رواناب زیادی نداشتیم و هنوز هم 60 درصد مخازن سدهای استان خالی است اما برای بخش کشاورزی مناسب بوده است.
میرزایی با اشاره به کاهش چشمگیر آبدهی رودخانه‌ها، چشمهها، قنات‌ها و چاه‌ها در لرستان، گفت: رودخانه خرم‌آباد که از وسط شهر خرم‌آباد می‌گذرد، در حال حاضر 7 مترمکعب در ثانیه آبدهی دارد که آبدهی آن نسبت به سال گذشته 56 درصد و نسبت به آمار بلند مدت 55 درصد کاهش داشته است.
وی با اشاره به روخانه‌های دیگر استان اظهار داشت: مقدار آبدهی رودخانه کشکان در منطقه ویسیان نسبت به سال گذشته 61 درصد و در منطقه پلدختر 56 درصد کاهش آبدهی دارد و این در حالی است که رودخانه‌های دیگر مانند چولهول در افرینه، نسبت به سال گذشته 89 درصد کاهش آبدهی دارد.
کاهش آبدهی چشمهها و رودخانه‌های لرستان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان افزود: مادیان‌رود منطقه زیودار نسبت به سال گذشته 75 درصد کاهش، رودخانه تیره 92 درصد و ماربره 77 درصد نسبت به سال گذشته کاهش آبدهی دارند. همچنین چشمه‌های شهر خرم‌آباد نیز مانند سراب مطهری، 42 درصد، سراب گلستان 24 درصد، گرداب دارایی 35 درصد، گرداب سنگی 18 درصد و سراب کیو 83 درصد نسبت به سال گذشته کاهش آبدهی دارند.
میرزایی از کاهش 400 میلیون متر مکعبی حجم آب‌های زیر زمینی، چشمهها و قنات‌های استان خبر داد و گفت: آب رودخانه‌های استان نیز 56 تا 92 درصد کاهش یافته است.
وی در مورد راهکارهای مقابله با کم آبی نیز گفت: در راستای مدیریت مصرف منابع آب و جلوگیری از بی آبی لازم است اقداماتی انجام گیرد که از جمله آنها می‌توان به جلوگیری از کشت محصولات آبدوست اشاره کرد و تغییر برنامه الگوی کشت سازمان‌جهاد کشاورزی و رعایت برنامه سازگاری با کم آبی میتواند در راستای جلوگیری از بی آبی موثر باشد.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه موضوع خشکسالی یک امر فراگیر است، بنابراین میتواند تمام فعالیت‌های اقتصادی را نیز تحت تاثیر قرار دهد که لازم است سایر دستگاه‌ها در راستای اجرای برنامه‌های سازگار با کم آبی با ما همکاری کنند.
علیرضا کاکاوند مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب لرستان نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم از خشک شدن 70 تا 80 درصد چشمه‌های لرستان خبر داد و گفت: با توجه به تبخیر و گرم شدن هوا در ماه‌های آینده خشک شدگی‌ها بیشتر می‌شود و هم اکنون نیز آبدهی چشمهها 60 تا80 درصد کاهش پیدا کرده است.
بیشترین شدت خشکسالی در شهرستان ازنا
سید محمد ناصر هاشمی مدیرکل هواشناسی لرستان نیز در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: از ابتدای سال آبی تا 27 فروردین مقدار بارش ها 334 میلیمتر بوده که نسبت به سال گذشته 34 درصد و نسبت به میانگین در بلند مدت 37 درصد کاهش داشتیم.
وی افزود: پاییز و زمستان سال 96در همه شهرستان‌ها کمبود بارندگی داشتیم اما کمترین شدت خشکسالی که رخ داد در شهرستان رومشکان و بیشترین شدت خشکسالی در شهرستان ازنا رخ داده است.
مدیرکل هواشناسی لرستان با بیان اینکه پیش‌بینی کردیم که بهار امسال بارندگی‌های خوبی داشته باشیم، خاطرنشان کرد: این بارندگی‌ها تا حد نرمال و یا کمی پایین تر از حد نرمال خواهند بود اما نمی‌تواند خشکسالی و کم بارشی که در پاییز و زمستان 96 داشتیم را جبران‌کند چراکه در پاییز و زمستان 96 حدود 70 درصد کاهش بارندگی داشتیم که بارندگی‌های اسفند و بهار توانست حدود 30 درصد این کمبودها را جبران کند و هنوز هم با کاهش بارندگی رو به رو هستیم.
لزوم ساماندهی منابع آب در لرستان
رضا آریایی مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان در گفتوگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: امروز شاهد تغییر اقلیم در جهان هستیم که در کشور ما نیز اتفاق افتاده و طی چند دهه گذشته شدیدتر شده است.
وی با بیان اینکه طی 5 دهه اخیر به طور متوسط در کشور 11 میلیمتر کاهش بارندگی داشتیم و به ازای هر دهه حدود 0.4 درجه سانتیگراد افزایش دما داشتیم، افزود: طی پاییز و زمستان سال 96 حدود 70 درصد کاهش بارندگی را در لرستان شاهد بودیم که خوشبختانه با بارش باران در اواخر زمستان سال 96 و بهار امسال بخشی از این کمبود بارش‌ها جبران شد اما به هیچ وجه خشکسالی پاییز را برطرف نکرده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان افزود: اگر اقدامات مناسبی در راستای مدیریت مصرف منابع انجام نشود با توجه به کم بارشی ها، رشد جمعیت، استفاده بی‌رویه از منابع آب و تغییرات اقلیم و افزایش دما در سال‌های آینده وضعیت خوبی نخواهیم داشت.
وی خاطرنشان کرد: برای مقابله با خشکسالی، سندی راهبردی تهیه شده که در آن راهکارهای علمی برای کاهش آثار مخرب تنش آبی بیان شده و در دست کار است.
آریایی با اشاره به کاهش دبی رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی عنوان کرد: لازم است که در بخش کشاورزی صرفه جویی شود تا از فرونشست سفره های آب زیرزمینی جلوگیری شود. همچنین اخیرا با اقداماتی که انجام شده چاه‌های غیرمجاز آب با همکاری دستگاه‌ها در حال انجام است که میتواند تاثیر مثبتی در این راستا داشته باشد.
گزارش از سیده یاسمن موسوی نژاد
انتهای پیام/ ز
