پلیس بانوان برای کاهش آسیب‌های اجتماعی برنامه دارد
حتی اگر مجرم باشند باز هم زن هستند و همین زن بودن ایجاب می‌کند تا کرامتشان حفظ شود. یکی از مصادیق این حفظ کرامت هم این است که اگر بناست دستگیر شده و مجازات شوند مأمور دستگیری آنها زن باشد.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، حتی اگر مجرم باشند باز هم زن هستند و همین زن بودن ایجاب می‌کند تا کرامتشان حفظ شود. یکی از مصادیق این حفظ کرامت هم این است که اگر بناست دستگیر شده و مجازات شوند مأمور دستگیری آنها زن باشد. شاید این اصلی‌ترین فلسفه‌ای است که وجود نیروهای پلیس زن در کنار مردان را توجیه می‌کند، به خصوص اینکه واقعیت جامعه نشان می‌دهد آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد در میان زنان جامعه رشد قابل ملاحظه‌ای داشته تا بدان جا که برخی مسئولان حوزه زنان و خانواده از زنانه شدن این آسیب‌ها سخن می‌گویند. مجرمان زن اما خیلی وقت‌ها خودشان از جمله آسیب‌دیدگان اجتماعی هستند و برای مقابله با تکثیر این آسیب‌ها لازم است تا حتی مجرمان به چرخه جامعه بازگردند. همچنانکه کم نیستند افرادی که در گذشته به واسطه شرایط تحمیل شده یا جبر اجتماعی مجرم بوده‌اند و حالا به آغوش جامعه بازگشته‌اند. این مسئله درباره زنان به واسطه نقش‌های ویژه‌ای همچون مادری و همسری و ذات و نهاد پاکی که خدا به خاطر همین نقش‌ها در نهاد زنان به ودیعه گذاشته بسیار پر رنگ‌تر و پراهمیت‌تر است. در کشور ما هم از سال 82 بانوان به طور رسمی و از مسیر تحصیلات دانشگاهی وارد نیروی انتظامی شدند و پلیس زن شکل گرفت. مأموران پلیس زن در کنار مأموران مرد انجام وظیفه می‌کنند، اما تنها کلانتری مخصوص زنان در کشور در استان خراسان رضوی و شهر مشهد دایر است. این مسئله بهانه‌ای شد تا برای کند و کاوی درباره مأموریت و عملکرد پلیس زن و نقش این بخش از نیروهای انتظامی در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی در حوزه زنان سراغ نسترن صالح‌نیا، مشاور امور بانوان فرماندهی انتظامی خراسان رضوی برویم و با وی به گفت‌وگو بنشینیم.
خانم صالح نیا، گویا تنها کلانتری بانوان در سطح کشور در شهر مشهد راه اندازی شده است. چه شد این کلانتری راه‌اندازی شد و چرا شهر مشهد و استان خراسان رضوی برای فعالیت تنها کلانتری زنان انتخاب شده است؟
به صورت پایلوت و برای اولین بار حدود سال 80 بود که سه استان به عنوان استان نمونه برای احداث کلانتری بانوان انتخاب شد که یکی از این استان‌ها، استان خراسان رضوی بود. استان خراسان رضوی هم تنها استانی بود که توانست کلانتری بانوان را راه‌اندازی کند و فعالیت‌های خود را به صورت مستمر ادامه دهد. در خصوص دوام آوردن کلانتری بانوان در شهرستان مشهد هم باید گفت که یکی از دلایل آن به مذهبی بودن این شهر و تعریف آن به عنوان پایتخت معنوی کشور باز می‌گردد. ما به طور طبیعی شاهد حضور زائران با تراکم زیاد در مشهد هستیم که به تبع آن یکسری جرائم شایع هم اطراف حوزه ثامن ما بروز پیدا می‌کند که تا حدودی باعث می‌شود نظارت بیشتری را در قالب نیروهای نامحسوس بانوان همچون ایام پیک زیارتی داشته باشیم. حضور برخی باندهای خانوادگی و گروهی که اقدام به سرقت از زائران در اطراف حرم می‌کنند لزوم فعالیت نامحسوس همکاران را نیز بیش از پیش ضروری می‌کند. این شرایط بی‌گمان می‌طلبد ما همیشه یک اکیپ آماده خانم متخصص و در حوزه‌های مختلف داشته باشیم که یکی از حوزه‌های مأموریتی آنها در مسئله سرقت است. همچنین بخشی از مأموریت‌ها در حوزه اتوبوسرانی است، چراکه همانطور که اطلاع دارید سرقت‌های زیادی نیز در اتوبوس انجام می‌شود که نیروهای ما به صورت نامحسوس در این حوزه فعال هستند. نیروهای ما اخیراً نیز موفق به شناسایی باند بزرگی در این زمینه شده‌اند.
شناختی که در عامه جامعه درباره پلیس زن وجود دارد بسیار محدود است و شاید دریافتی است که از برخی فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی به دست آمده است. پلیس بانوان در چه حوزه‌هایی فعالیت دارند؟
ما در حوزه‌هایی همچون مقابله با موادمخدر و استعمال آن، برخورد با گروه‌هایی همچون فالگیر‌ها و در حوزه‌های امنیتی نیز شاهد حضور اثربخش همکاران زن هستیم.
یک کلانتری از دوایر مختلفی همچون امنیتی، سرقت و فوریت‌های پلیسی تشکیل شده که ما تلاش کردیم با استقرار پلیس بانوان مسائل مربوط به زنان را متناسب با این دوایر پوشش دهیم، البته همکاران خانم ما در بخش‌های دیگر به صورت پراکنده مشغول فعالیت و پیگیری مأموریت‌های خود نیز هستند، در مسائلی همچون جلب‌ها، تجمعات غیرقانونی و اعتراضات. این مأموریت‌ها بی‌شک می‌طلبد یک اکیپ آماده به کار داشته باشیم که در قالب‌های مشخص وارد عمل شوند. در مجموع می‌توانم بگویم که کلانتری بانوان این امکان را به ما می‌دهد به صورت متمرکز و در اسرع وقت با بهره‌گیری از بانوان ورزیده وارد حوز‌های مأموریتی شویم.
در حوزه کلان‌تر و در سطح کشور چطور؟پلیس زنان در چه حوزه‌های دیگری حضور مؤثر دارد؟
همکاران ما در بخش‌ها و حوزه‌های مختلفی به ایفای مأموریت می‌پردازند که متأسفانه کمتر شناخته شده‌اند و غالباً مأموریت‌های آنها در حوزه حجاب و عفاف تصویر شده است. بخشی از همکاران ما در بخش پلیس اطلاعات فعال هستند. برخی در پلیس گذرنامه هستند. بخشی هم در گیت‌های فرودگاهی که مهم است. به‌هرحال درست است که بخشی از مأموریت این دوستان ما در قالب بازرسی است اما در چهره زنی و کنترل گذرنامه‌ها به دلیل برخی از مهمانان خارجی که با فرهنگ خاصی به سفر می‌آیند و تنها کنترل گذرنامه از سوی خانم‌ها را درخواست می‌کنند، کنترل گذرنامه‌های بانوان آنها از طریق همکاران ما انجام می‌شود.
در حوزه پلیس راهور هم همکاران خانم به انجام مأموریت‌های خود می‌پردازند به ویژه در بخش آزمون‌های بانوان که می‌دانید حساسیت‌هایی نیز دارد. در حوزه پلیس فتا هم همکاران ما با پرونده‌هایی سر و کار دارند که پرونده‌های خاصی بوده و نیروهای زبده در این زمینه فعالند. در حوزه مشاوره نیز باید بگویم که در سطح کلانتری‌ها خانم‌های مشاور ما نیز حضور دارند و ضمن ارائه خدمات به خانواده‌ها تلاش می‌کنند تا بسیاری از مراجعات در همان کلانتری‌ها خاتمه یابد و منجر به حضور در دادگاه‌ها نشود.
علاوه بر اینکه باید بگویم زنان پلیس در سطح گسترده و در بخش‌های دیگر نیز همپای آقایان حضور دارند و به ایفای مأموریت می‌پردازند.
برخی اینگونه مطرح می‌کنند که پلیس با روحیه نظامی آمیخته است و از این رو با روحیه زنان سازگار نیست. نظر شما در این زمینه چیست؟
همکاران ما تلاش می‌کنند که میان وظایف خود و شرایط خود تفکیک قائل شوند و به ایفای مسئولیت‌هایشان بپردازند که قطعاً بسیار هم مشکل است. گرچه شاید بتوان گفت این سختی کار برای برخی از همکاران ما که در بازداشتگاه مشغولند بیشتر باشد. به هرحال ما این مسائل و شرایط را پذیرفته‌ایم و تلاش می‌کنیم این شرایط را تا حدممکن تلطیف کنیم، البته این را هم بگویم که برخی درخواست‌های پیش از موعد برای بازنشستگی زنان هم در این چارچوب قابل بررسی است.
به نظر شما این شغل برای نقش‌های نهادی‌ای همچون مادری و همسرداری تعارضی ایجاد نمی‌کند؟
این مسئله بیشتر به خود افراد باز می‌گردد. به لحاظ فردی این موضوع شاید برای کسانی مسائلی ایجاد کرده باشد اما غالباً همکاران ما نه، این تفکیک را تلاش کرده‌اند که به رغم سختی‌هایش انجام دهند. می‌دانید که در کار ما حتی آماده‌باش‌هایی نیز وجود دارد و حتی باید در کف خیابان نیز حضور داشت اما می‌بینیم که به رغم همه این مشکلات همکاران ما به خوبی از پس مأموریت‌هایشان بر می‌آیند. علاوه بر اینکه کسانی که به نوعی عضو خانواده همکاران ما هستند با شرایط کاری آنها آشنا بوده و در این زمینه همکاری‌های لازم را نیز داشته‌اند.
به لحاظ آماری آیا می‌توان گفت پلیس‌های خانم بیشتر با پلیس‌های آقا و همکارانشان ازدواج کرده‌اند یا خیر؟
به صورت دقیق آماری در اختیار ندارم، اما می‌توانم بگویم که بیشتر ازدواج‌های آنها از اقشار مختلف بوده است و شاید حدود 20 درصد با همکاران خودشان ازدواج کرده‌اند.
نحوه مأموریت و شیفت بندی پلیس بانوان چگونه است؟
خانم هایی که در کلانتری بانوان و گیت‌های پروازی و راه آهن هستند به صورت شیفتی خدمت می‌کنند، اما طبق دستورالعملی که طی سال‌های اخیر صادر شده- قبلاً نیروهای خانم 12 ساعت مشغول کار بودند و 24 ساعت استراحت- به دلیل شرایط خانم‌ها آنها 12 ساعت در حال خدمت هستند و 36 استراحت. مابقی خانم‌ها نیز که در بخش‌های مختلف کار می‌کنند به صورت اداری از ساعت 7 الی 14 مشغول کار هستند، البته این مسئله غیر از آماده‌باش‌های مرسوم و خاص نیز است.
همچنین پلیس بانوان جزو مشاغل سخت محسوب و با20 سال خدمت بازنشسته می‌شوند، البته طرح‌های جدیدی هم آمده که همکاران ما با شرایط خاص نیز می‌توانند 15 ساله بازنشسته شوند.
برخی از خانم‌ها ممکن است که مجرم باشند، اما به نظر می‌رسد حفظ کرامت بانوان ایجاب می‌کند پلیس زن در این بخش فعال شود و در ارتباطات میان فردی مأموریت خود را دنبال کند. شاید هم باید فعالیت‌ها به گونه‌ای باشد که بر اساس تخصص‌های لازم برخوردهایی صورت گیرد که به اصلاح جرم آسیب‌دیدگان پرداخته شود. نظر شما در این زمینه چیست؟
بله، دقیقاً. ما در کلانتری بانوان، مشاوره نیز داریم. اینطور نیست که یک خانم به عنوان متهم و مجرم به کلانتری آورده شود و ما تنها به تشکیل پرونده و طی کردن روند اداری کفایت کنیم. ما بحث مشاوره را هم داریم که علاوه بر اینکه از عموم مردم استقبال می‌کنند برای مشاوره به متهمان نیز خدماتی ارائه می‌کنند. به طور مثال در موضوع دختران فراری که با آن مواجه هستیم ما به عنوان واسط با سازمان بهزیستی عمل می‌کنیم. ما در این زمینه فقط به چهره زنی و هدایت این دختران به سمت بهزیستی قناعت نمی‌کنیم. ما تلاش می‌کنیم اینها را به سمت خانواده‌هایشان برگردانیم و اصلاً نیازی نباشد که این دختران به سازمان بهزیستی معرفی و آنجا ماندگار شوند، چراکه معتقدیم این شیوه و روش در کاهش آسیب‌های اجتماعی مؤثرتر خواهد بود.
یکی از دستگاه‌های مسئول در حوزه حجاب و عفاف نیروی انتظامی است. در این حوزه نقش پلیس بانوان چیست؟
ما در شهر مقدس مشهد به عنوان یکی از دستگاه‌های اجرایی در حوزه حجاب و عفاف فعال هستیم و به ایفای مأموریت‌های خود می‌پردازیم. همانگونه که می‌دانید، به هرحال اطراف حرم رضوی یکسری ملاحظات است که نیازمند حضور اکیپ‌های آماده دائمی و مستقر بانوان است که ما هم به صورت مستقر در فلکه آب در دو نوبت صبح و عصر اکیپ‌هایی را داریم.
با توجه به بحث آسیب‌های اجتماعی که مورد تأکید مسئولان کشور نیز است، ما شاهد زنانه شدن آسیب‌های اجتماعی هستیم. با توجه به این مسئله فکر می‌کنید حضور پلیس زن تا چه حد می‌تواند به کاهش آسیب‌های اجتماعی کمک کند؟
قطعاً خیلی. ما الان بیشتر شاهد آسیب‌های اجتماعی حوزه زنان در حاشیه شهر مشهد هستیم. اطلاع دارید که حدود یک میلیون و200 هزار نفر از جمعیت 3میلیونی مشهد در حاشیه شهر زندگی می‌کنند که این به تبع خود آسیب‌های اجتماعی را نیز به همراه دارد که عمدتاً خانم‌ها و زنان سرپرست خانواده را درگیر خود و جرائمی نیز می‌کند. ما برای این حوزه تلاش کردیم که مشاورانمان در مدارس و مساجد حضور یابند و ضمن آگاهی دادن زمینه‌های پیشگیری از جرائم را دنبال کنیم. ما تلاش کرده‌ایم از این مسیر ورود پیدا کرده و پلیس نرم افزاری را سرلوحه کار خود قرار دهیم.
خانم صالح‌نیا شما با کف جامعه در ارتباط بوده و هستید و آسیب‌های اجتماعی حوزه بانوان را از نزدیک لمس کرده و آسیب‌دیدگان این حوزه را مشاهده و درک کرده‌اید. به نظر شما چگونه می‌شود با آسیب‌دیدگان اجتماعی ارتباط برقرار کرد و طی یک فرایند ضمن جداسازی آنها از چرخه جرم وارد فرایند جرم‌زدایی آنها نیز شد؟
در عمده پرونده‌هایی که همکاران ما با آنها روبه‌رو بوده‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که عمده جرائمی که اتفاق می‌افتد به دلیل نداشتن آگاهی است، یعنی اینکه مجرمان هیچ شناختی نسبت به جرائم نداشته‌اند و حتی برخی بر اساس دیدگاه‌های سنتی‌ای که در برخی از خانواده‌ها وجود داشته روش‌هایی مرسوم بوده است. این نداشتن آگاهی باعث شده که خانواده به طور طبیعی به سمت جرائم سوق داده شود. ما در این زمینه تلاش می‌کنیم با آموزش‌های لازم و دادن آگاهی‌های مورد نیاز، شناخت اساسی در این زمینه را به‌وجود آوریم و مانع از سوق یافتن خانواده‌ها به اعمال برخی رفتارهایی که منجر به جرم می‌شود، شویم.
منبع: روزنامه جوان
انتهای پیام/
