به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، بحران آب یکی از مشکلات جدی در ایران به ویژه استان فارس است به گونهای که به گفته بسیاری از متخصصان و کارشناسان استان فارس در زمره 3 استان نخست کشور است که با مشکلات کمبود و بحران آب روبهرو شده است.
این بحران به اندازهای است که از 9 سد در دست بهرهبرداری این استان 4 شد ملاصدرا، سیوند، ایزدخواست و خسویه نه تنها هیچ آبی برای برداشت ندارند بلکه بیش از حد مجاز از آنها برداشت شده و ذخیره این سدها منفی است. 5 سد باقی مانده نیز 774 میلیون مترمکعب آب دارد در صورتی که این میزان در سال گذشته 968 میلیون مترمکعب بوده است.
خشک شدن 150 حلقه چاه
محمدعلی قلندری، مدیرعامل آبفای استان فارس در گفتوگو با تسنیم به تشریح وضعیت آب استان فارس پرداخت «سال 97 را در شرایطی آغاز میکنیم که بارندگی در سال آبی مورد نظر وضعیت مناسبی ندارد به گونهای که تا ابتدای اردیبهشت ماه میزان بارندگی 108 میلیمتر بوده است که این میزان نسبت به سال گذشته 71 درصد و نسبت به میانگین درازمدت 63 درصد کاهش داشته است».
به گفته وی وضعیت روان آبهای استان نیز مناسب نیست و آب پشت سدها به ویژه سد درودزن که بخش اکثر آب مرودشت، روستاهای اطراف و قسمت عمده آب شیراز را تامین میکند به یک سوم حجمش کاهش پیدا کردهکه این میزان هم برای پایداری سد نیاز است در حقیقت عملا آبی برای برداشت وجود ندارد.
قلندری از افت اغلب چاههای استان فارس سخن میگوید که براساس گفتههای وی در یکی دو سال اخیر حدود 150 حلقه چاه در شهر و روستا از حیز انتفاع خارج و خشک شدند. این در حالی است که میانگین حفاریها بسیار زیاد شده و در گاهی مواقع به بالای 500 متر رسیده که مدیرعامل آبفای استان آن را به عنوان یک خطر بزرگ یاد میکند.
مصرف 70 درصد از آبهای تجدیدپذیر
وی در حالی از خشک شدن اغلب چشمهها از جمله چشمه ساسان، چشمه سپیدان و چشمه قادرآباد سخن میگوید که به گفته عنایتالله رحیمی، معاون عمرانی استانداری فارس 70 درصد از آب تجدیدپذیر استان استفاده میشود که عمده آن مصرف در کشاورزی است در صورتی که هر کشوری که بالای 40 درصد از آب تجدیدپذیرش را استفاده کند، در مرز بحران قرار دارد.
رحیمی معتقد است که خلاهای قانونی نیز این بحران را تشدید میکند «در زمینه حقوقی در بعضی از موارد خلاهایی دیده میشود که کمتر به آن پرداخته شده است. قانونی جز بخشنامه هیئت وزیران و مصوبات کارگروهها برای اجبار کردن و منع کشت محصولات پرآب نداریم اما اینکه قانونی در این زمینه باشد که فرد را مکلف کند موجود نیست. اینها خلا مدیریتی نیست بلکه خلا قانونی است که باید قوانین به روز شود».
مکانیزم قانونی برای کنترل بحران آب
عزتالله رئیسی، استاد دانشگاه شیراز و پدر علم هیدروژلوژی ایران نیز معتقد است که باید مکانیزهای قانونی برای کنترل و حل بحران آب اعمال کرد. « من معتقدم اگر میزان برداشت آب را 15 درصد کم کنیم مسئله بحران آب حل میشود. مدیرعامل آبفای شیراز اعلام کرده که اگر برداشت را 20 درصد کاهش دهیم ما جیرهبندی نخواهیم داشت و مجبور نیستیم که از حجم ذخیره برداریم. مردم ما میتوانند 15 تا 20 درصد آب را به راحتی صرفهجویی کنند اما مکانیزم قانونی نیز لازم است».
به گفته وی اگرمشترکی بیش از نیاز آب مصرف کند، باید برای مقدار اضافه هزینه زیادی بپردازد، موضوعی که در همه دنیا در حال انجام است. « باید تعرفهها را بالا برد البته نه برای آدمهای معمولی و مصرف به اندازه بلکه میزان حداقلی برای مصرف آب تعیین کنند و برای این میزان قیمت بالا نرود اما اگر افزایش مصرف داشته باشند قیمت افزایش یابد. به طور مثال مشترکی سال گذشته 50 مترمکعب مصرف کرده است امسال باید 40 مترمکعب شود، اگر 45 مترمکعب شد به میزان 5 مترمکعبی که زیادتر مصرف کرده قیمت را افزایش داد».
رئیسی کاهش 15 درصدی کشت محصولات در سالهای بحرانی را راه حل دیگری میداند که از گذشتههای دور در ایران یک سنت بوده است. «این سنت گذشتههای ماست. در قدیم که قنات و چشمه بوده و چاه برای کشاورزی استفاده نمیشده سالهایی که خشکسالی میشد همه مردم 20 درصد کمتر میکاشتند یا محصولی که آب کمتری نیاز داشت میکاشتند. الان این سنت از بین رفته در نتیجه کشاورز برای سال ترسالی و خشکسالی باید وام بگیرد و پس دهد».
به باور این استاد دانشگاه راه حل دیگر نصب کنتور بر چاههای آب در کشاورزی است که همه متخصاصان این را یک راه حل ساده برای کنترل بحران آب میدانند اما به جای این روشهای ساده به دنبال روشهای گرانقیمتی چون احداث گلخانه یا مطرح کردن موضوع گرفتن آب از رطوبت هوا هستند، در صورتی که حل مسئله بحران آب راه حل سادهای دارد.
گزارش از حلیمه زارع
انتهای پیام/م