متأثران از مالتوس و نئومالتوس قرن هجدهمی مانع رشد نیروی انسانی ایران!
هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد، حتی کشورهایی مانند مصر، سنگال و غنا که با افزایش جمعیت، درآمد سرانه ملی‌اش کاهش یافته باشد.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، در حالی که نرخ باروری در بهترین حالت در کشور 1/9 و زیر نرخ جانشینی است و تا 32 سال آینده متوسط سن /جامعه ما از پیرترین جوامع فعلی بالاتر خواهد بود، اظهار‌نظرهای برخی از دانشگاهیان کشور به‌گونه‌ای است که انگار در قرن هجدهم مانده‌اند. اساتیدی که تحت تأثیر نظریات مالتوس و نئومالتوسی معتقدند با افزایش جمعیت کمبود غذا به وجود خواهد آمد و اجازه ورود نظریات جدید و حتی تحقیقات با رفرنس نظریات جمعیتی جدید را نمی‌دهد. این در حالی است که چنین نظریه‌هایی مدت‌هاست اعتبار علمی‌اش را از دست داده و تازه‌ترین نظریه‌های علمی جهانی جمعیت را عامل توسعه و اقتدار کشورها می‌دانند. در این میان وزارت بهداشت هم به‌عنوان متصدی امر سلامت جامعه و اجرا‌کننده بخش اصلی سیاست‌های جمعیتی همچنان طرفدار سیاست‌های تحدید جمعیت است. این را اخبار و گزارشات دریافتی از خانه‌های بهداشتی نشان می‌دهد که در سطح کشور پراکنده‌اند.
چهار سال از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌گذرد؛ سال‌هایی که چندان اتفاق مثبتی در سیاست‌های جمعیتی کشور اتفاق نیفتاده است و نگرانی‌ها بابت پیر شدن سیمای جمعیت ایران همچنان وجود دارد. نکته جالب توجه اینکه به‌رغم چالش‌های موجود در حوزه جمعیت و با وجود تأکید کارشناسان و رهبر‌معظم انقلاب بر مسئله جمعیت این موضوع در برنامه ششم توسعه جایگاه ویژه‌ای ندارد. از سوی دیگر سیاست‌های دولت و وزارت بهداشت در راستای افزایش جمعیت نیست تا جایی که روز گذشته به مناسبت 30 اردیبهشت یا روز ملی جمعیت جمعی از پزشکان در نامه‌ای به وزیر بهداشت با اشاره به مشاهدات و گزارش‌های میدانی از پیگیری روال پیشین کاهش جمعیت در شهرها و روستاها از سوی وزارت بهداشت از دکتر قاضی‌زاده هاشمی خواستند تا سیاست‌های تحدید جمعیت را متوقف کند.
بحران پیری در ایران
بازی با آمار و پنهان‌سازی واقعیت‌ها یکی از چالش‌هایی است که دامنگیر سیاست‌های جمعیتی کشور شده است، به گونه‌ای که مطابق برخی آمارها آینده سیمای جمعیتی کشور چندان هم بد نیست. گروهی از چهره‌ها و کارشناسان دانشگاهی هم همچنان افزایش جمعیت را چالشی معرفی می‌کنند که می‌تواند اقتصاد و تأمین غذا را با بحران مواجه کند. این در حالی است که آمار و ارقام و استدلال‌های برخی دیگر از کارشناسان از اوضاع بحرانی جمعیت حکایت دارد؛ درست همان کارشناسانی که معتقدند رشد جمعیت عامل توسعه اقتصادی است نه فقر و گرسنگی.
دکتر مسعود عالمی‌‌نیسی، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی از جمله افرادی است که معتقد است رشد جمعیت می‌تواند منجر به رشد اقتصادی شود و پیری جمعیت برای کشوری همچون ایران در حوزه‌های اقتصاد و تولید هم بحران‌زاست. وی در‌این‌باره توضیح می‌دهد: پیری جمعیت در برخی کشورهای اروپایی در حالی است که وضعیت بیکاری و معیشت در این کشورها بهتر از ایران است، اما اگر مشکل پیری هم به مشکلات ایران اضافه شود، چنان مشکلات در هم تنیده‌ای به وجود خواهد آمد که شاید قابل حل نباشد، بنابراین باید از هم‌اکنون به فکر سالمندی جمعیت آینده ایران باشیم.
8 میلیون جمعیت بالقوه
عالمی همچنین با اشاره به آمار 3 میلیون زوج نابارور در کشور می‌افزاید: اگر مشکل ناباروری این زوج‌ها حل شود، یعنی جمعیت 3 میلیونی به کشور اضافه خواهد شد. از سوی دیگر 11میلیون و 200 هزار دختر 15 تا 40 ساله و پسر 20 تا 44 ساله در سن ازدواج هستند، اما ازدواج نکرده‌اند که اگر شرایط ازدواج برای آنها فراهم شود با توجه به تفاوت آمار تعداد زن و مرد، 5 میلیون کودک می‌تواند به جمعیت کشور اضافه شود. این جمعیت 8 میلیونی رقم قابل‌توجهی است که با اقدامات نه‌چندان پیچیده به دست می‌آید.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با انتقاد از نگاه غیر‌علمی برخی اساتید می‌گوید: اکنون فضایی در جامعه دانشگاهی ما در حوزه جمعیت حاکم است که متأثر از نظریات مالتوس و نئومالتوسی است. مالتوس اواخر قرن هجدهم کتابی ارائه کرد و مدعی شد که با افزایش جمعیت کمبود غذا به وجود خواهد آمد. این نظریه بعدها عملاً رد شد و به صورت تجربی نشان داده شد که هر چقدر جمعیت جهان افزایش پیدا کند، غذا هم بیشتر می‌شود.
بنا به تأکید وی تحلیل مطالعات تجربی نشان می‌دهد که رابطه جمعیت و اقتصاد مثبت است و هیچ کشوری وجود ندارد که با افزایش جمعیت خود درآمد سرانه ملی‌اش کاهش یافته باشد. این مثال شامل کشورهای آفریقایی همچون مصر، سنگال و غنا هم می‌شود و برآمده از آمار بانک جهانی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه باید نظریات و تحقیقات جدید در حوزه جمعیت در دانشکده‌های علوم اجتماعی امکان ظهور و بروز داشته باشد، درباره ارتباط افزایش جمعیت با کاهش نرخ بیکاری می‌گوید: با جوان‌سازی جمعیت نرخ بیکاری کاهش می‌یابد؛ نیروی کار جوان جابه‌جا شونده است و این گردش نیروی کار شرکت‌هایی را که به دنبال نیروی انسانی خوب هستند به رقابت وا‌می‌دارد و باعث می‌شود آنها فرصت‌های شغلی خود را افزایش دهند و به این ترتیب فرآیند تطبیق شغلی افزایش می‌یابد و پس از آن نرخ بیکاری نیز کاهش خواهد یافت. البته این مسئله به ساختارهای شغلی یک کشور نیز مرتبط است.
17 هزار تومان کمک دولت به هر زوج نابارور
پدرام کاویان، کارشناس سیاست‌گذاری حوزه زنان و خانواده با اشاره به رشد جمعیتی 1/2 درصدی کشور تأکید می‌کند: این نرخ طی 20 سال آینده به صفر می‌رسد و پس از تجربه صفر جمعیتی روند رشد جمعیت منفی خواهد شد و بین سال‌های 1420 تا 1430 که به نرخ 95 میلیون نفر می‌رسیم، ناگهان کاهش جمعیت را تجربه خواهیم کرد. این در حالی است که در سال 95 یک میلیارد تومان برای درمان ناباروری اختصاص داده شد که این میزان برای هر زوج مساوی با 17 هزار تومان است.
بنا به تأکید وی اصلی‌ترین مسئله در تغییرات جمعیت ساختار سنی است؛ جمعیت جوان کنونی در سال 1430 شمسی به شرایطی می‌رسد که از 3/2 ایرانی یک نفر بالای 60 سال خواهد بود، یعنی در برابر هر دو نفر در سن کار، یک نفر سالمند است. این آمار هم‌اکنون 14 به یک است و این در حالی است که نظام تأمین اجتماعی کشور غیربهینه بوده و با بحران صندوق‌های بازنشستگی روبه‌رو هستیم، بنابراین این تغییر ساختار جمعیتی ما را به فرابحران می‌کشاند.
منبع: روزنامه جوان
انتهای پیام/
