ایلام| آداب و رسوم سنتی ایلام در ماه مهمانی خدا؛ از خروس‌خوان اول تا ساج علی+فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم ازایلام، رمضان ماه مهمانی خدا از سال‌های دور تاکنون در فرهنگ مردم از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین‌های ویژه‌ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم کشورهای اسلامی‌ اقوام و قبایل مختلف به اجرا درآمده است و استان ایلام نیز از این امر مستثنی نبوده و برای ماه مبارک رمضان آداب و سنن خاصی دارد که نشان از سابقه کهن مردمان این دیار در حفظ شعائر اسلامی است.

آمدن ماه مبارک رمضان در استان ایلام نوید شادی و دوری از کسالت و آماده شدن برای مهمانی خدا را نوید می‌دهد و برای این مهمانی علاوه برپاکی دل به پاکی و تنظیف مساجد و تکایا و امامزاده‌ها می‌پردازند و با غبارروبی آن‌ها سفره ماه خدا را می‌گسترانند تا در این ایام توشه سال خود را بچیندند.

به همین انگیزه حلول ماه مبارک رمضان ماه تزکیه روح و جان، مطلبی در ارتباط با  آداب و رسوم رمضان در فرهنگ مردم ایلام تقدیم شما خوانندگان می‌شود.

خروس خوان؛ ساعتی برای بیداری

در استان ایلام پیش‌ترها در شهرها و هم‌اکنون در برخی مناطق روستایی و عشایری مردم با طنین سه‌گانه‌ «خروس خوان اول» سه ساعت به اذان مانده معمولاً برای مهیا کردن غذای سحر برمی‌خیزند و در «خروس خوان دوم» که فقط یک ساعت به اذان صبح مانده است، اهل خانه و همسایه‌ها را بیدار می‌کنند تا سحری تناول کنند و با «خروس‌خوان سوم» به پیشواز اذان صبح رفته و از خوردن امتناع می‌کنند.

"سرشیم"

در ایلام افطار به «سرشیم» و غذای سحر به «پاشیم» یا «سحوره خور» معروف است و مردم قصد دارند حتی‌المقدور افطار را که شامل شیرینی‌ها و حلوای محلی است دسته‌جمعی تناول کنند و برای این کارگاه نانی بسیار نازک به نام «شله‌کینه» پخته که در شیره‌ خرما یا عسل و روغن و کره محلی خیس می‌دهند و با آن افطار می‌کنند.

"ساج علی" یادی از بخشش‌های مولای متقیان

در ایلام رسم است که در شب‌های قدر و احیا برای تازه درگذشتگان خروس قربانی می‌کنند و به همراه پلو برای نیازمندان می‌فرستند و طبقی که این غذا بر روی آن قرار داده می‌شود به "ساج علی" معروف است که به بخشش‌های مولای متقیان در شب‌های گهربار قدر اشاره دارد.

پختن آش‌های مخصوص

یکی از آداب مردم استان ایلام با شروع ماه رمضان پختن آش‌های مخصوص این ماه است به طوری که برای افطار از آن استفاده می‌کنند، آش رشته محلی از جمله آنهاست که طرفداران بسیاری دارد.

علاقه مردم ایلام به این آش محلی به حدی است که در اکثر مغازه‌های شهر به‌فروش نیز می‌رسد و مورد استقبال ویژه روزه‌داران قرار می‌گیرد.

مبلغان و روحانیون

یکی دیگر از آداب ماه رمضان در استان ایلام این است که محله‌ها و مساجد از مبلغان و روحانیون صاحب نام و واعظان مشهور کشور برای این ماه دعوت می‌‌شوند تا بیشتر از فضائل رمضان بهره‌مند شوند و در نهایت همه سعی می‌کنند تا از فضائل این ماه بهره‌مند شوند و تا پایان ماه فضای معنوی ماه ضیافت‌الله در سراسر استان حس می‌شود.

بستن سنگ به شکم در حین کار

در استان ایلام رسم است که در ایام رمضان به علت فصل درو و برداشت محصول با زبان روزه کار را رها نمی‌کنند و معتقدند که کار کردن در ماه مبارک رمضان عبادت است و برای اینکه متوجه گرسنگی نشوند و احساس گرسنگی آنان را از کار کردن باز ندارد قلوه سنگی در لچگی( چفیه) گذاشته و آن را محکم به کمر می‌‌بستند تا به علت فشار سنگ به شکم احساس گرسنگی زیاد نشود و از کار باز نمانند.

پناه به غار در فصل گرما

گرمای مناطق جنوبی استان ایلام به شدت طاقت فرسا و روزه‌دار باید از مقاومت زیاد برخوردار که به علت نبود امکانات در گذشته روزه‌داران ایام فراغت و استراحت خود را برای خواب روزانه به غارهای اطراف می‌رفتند و به‌صورت جمعی مردان روستا در غار چند ساعتی را به استراحت و بحث و گفت‌و‌گو می‌پرداختند که امروزه با وجود امکانات فقط در زندگی عشایر کوچ رو مشاهده می‌شود.

اما سنن و آداب گذشتگان دلالت بر واقعیت‌هایی اجتماعی دارد که توجه به آنان در دنیای بی‌خویشتنی نشان عزت و شرف ذهن مردمانی است که روح دینداری و ایمان را برای ما به هدیه گذاشته‌اند باشد که حفظ آداب و سنن دینی را وظیفه خود بدانیم.

گزارش از رضا میرزاد

انتهای پیام/ح