تفسیر حمد(۲) | تمام قرآن تفسیر سوره حمد است
حجت‌الاسلام میرکتولی با بیان اینکه ملاصدرا می‌گوید نسبت سوره حمد به تمام قرآن مانند نسبت انسان به جهان هستی است، افزود: همان طور که سوره حمد چکیده‌ای از تمام قرآن است، انسان نیز چکیده‌ای از عالم هستی است.
حجت‌الاسلام مرتضی میرکتولی، دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا درباره جایگاه سوره حمد گفت: این سوره با تعبیر فاتحةالکتاب یعنی سوره‌ای که در آغاز قرآن کریم و کلید سوره‌های قرآن است، یاد می‌شود. ملاصدرا می‌گوید نسبت سوره حمد به تمام قرآن مانند نسبت انسان به جهان هستی است. یعنی تمام قرآن در سوره حمد است و اگر بخواهیم آن را شرح و تفسیر کنیم، تمام قرآن تفسیر سوره حمد است. همان گونه که آدمی اجمالی از عالم است و تمام ذرات عالم در وجود آدم به عنوان جهان کوچک جمع شده است و اگر آدمی بخواهد شرح و بسط پیدا کند، تبدیل به جهان هستی می‌شود و انسان بزرگی شکل می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه سوره حمد مشتمل بر معارف توحیدی، معاد، امامت و نبوت است، افزود: چکیده قرآن کریم بر همین چند پایه استوار است که همه این‌ها را در سوره حمد مشاهده می‌کنیم. زمانی که می‌خوانیم «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ» یعنی حمد را مختص ذات مقدس خداوند یکتا کردیم. همچنین در آیه «مالِكِ یَوْمِ الدِّینِ» درس معاد و در فراز «صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ» درس امامت و نبوت را می‌آموزیم؛ زیرا بالاترین مصداق متنعمان درگاه الهی در درجه اول ائمه(ع) سپس انبیاء و اولیای الهی هستند.
بیشتر بخوانید: تفسیر حمد(1) | آثار و فوائد «بسم الله الرحمن الرحیم»
حجت‌الاسلام میرکتولی در بیان ویژگی «ام‌الکتابی» سوره حمد اظهار کرد: سوره حمد به ام‌الکتاب مشهور است، زیرا محور، مرکز و فشرده‌ای از پیکره کل قرآن در این سوره قرار دارد. همان طور که مادر نقش محوری در ایجاد همبستگی در محیط منزل بر عهده دارد و همگان به دور شمع وجود او می‌چرخند، همه سوره‌ها حول محور سوره حمد می‌چرخند.
وی درباره دیگر ویژگی سوره حمد گفت: سوره حمد مشهور به سبع مثانی نیز است. خداوند در آیه78 سوره حجر می‌فرماید «وَ لَقَدْ آتَیْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ؛ ما به تو سبع مثانی و قرآن عظیم عطا کردیم». یعنی سوره حمد را در یک طرف و قرآن عظیم را در کفه دیگر ترازو قرار داده است. منظور از «سبع:7» یعنی هفت آیه و منظور از «مثانی:زوج» یعنی دو بار تکرار شده. ما در این سوره دوبار عبارت رحمان و رحیم، دوبار عبارت صراط و نیز در نمازهای پنجگانه هر کدام دوبار سوره حمد را می‌خوانیم.
انتهای‌پیام/
