باشگاه خبرنگاران پویا
با بعثت پیامبر گرامی اسلام(ص) به عنوان آخرین پیامبر الهی، دورانی به نام عصر نزول قرآن آغاز شد که این دوران مصادف با ایام ماه مبارک رمضان بود. این کتاب مقدس در بردارنده تمام احکام، سنتها و نیز مشتمل بر تمام حقایق عالم و به تعبیر قرآن «تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ ءٍ» یعنی بیانگر و مبین هرچیز است. این کتاب مقدس به تعبیر امام سجاد(ع) در چهار سطح قرار دارد که شامل عبارت، اشاره، لطایف و حقایق است. عبارت آن برای عوام، اشارت آن برای خواص، لطایف آن برای اولیا و حقایقش برای انبیاست؛ کتاب الله عز وجل على أربعة أشیاء: على العبارة، والإشارة، واللطائف، والحقائق. فالعبارة للعوام، والإشارة للخواص، واللطائف للأولیاء، والحقائق للأنبیاء» ( بحار،ج 92 ص 95).
اصلاح سبک زندگی در پرتو تلاوت قرآن
بنابراین قرآن به عنوان کتاب مقدس دارای بطنهای متعددی است که برای تمام انسانها در هر سطحی کاربرد دارد و عموم افراد به اندازه وسع خویش و صرفاً با تلاوت آن میتوانند از نورانیت و برکات آن جهت اصلاح سبک زندگی بهره ببرند؛ به عنوان نمونه پیامبر گرامی اسلام(ص) در روایتی فرمودند: «خانههایتان را با تلاوتقرآن نورانى کنید و آنها را همچون یهود و نصارا ـ که نماز و عبادت را در خانهها تعطیل کرده، تنها در کنیسه و کلیسا انجام مىدهند ـ به گورستان تبدیل نکنید؛ خانهاى که در آن قرآن فراوان خوانده شود، خیر آن بسیار شود و به اهل آن وسعت داده شود و براى آسمان بدرخشد چنان که ستارگان آسمان براى زمینیان مىدرخشند؛ ...نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ لَا تَتَّخِذُوهَا قُبُوراً کَمَا فَعَلَتِ الْیَهُودُ وَ النَّصَارَى صَلَّوْا فِی الْبِیَعِ وَ الْکَنَائِسِ وَ عَطَّلُوا بُیُوتَهُمْ اِنَّ البَیتَ اِذا کَثُرَ فیهِ تِلاوَةُ القُرآنِ کَثُرَ خَیرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهلُهُ وَ اَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ کَما تُضى ءُ نُجومُ السَّماءِ لاَهلِ الدُّنیا». (کافى، ج 2، ص 610) با دقت بر این روایت شریف در مییابیم افراد به واسطه تلاوت فراوان آیات شریفه قرآن بر خود و محیط زندگی خویش میتوانند اثرات معنوی فراوانی بر جای گذارند و از ثمرات آن در راستای اصلاح سبک زندگی استفاده کنند؛ این اثرات همان طور که در روایت آمده شامل موارد ذیل است:
1ـ نورانیت معنوی منزل (نَوِّرُوا بُیُوتَکُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ)
2ـ فراوانی خیرات و برکات (کَثُرَ خَیرُهُ)
3ـ وسعت(رزق) برای اهل منزل (اتَّسَعَ اَهلُهُ)
4ـ درخشش و نورانیت منزل در برای اهل آسمان (ملائک و اهل برزخ) (اَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ)
نکته دیگری که در این روایت پیامبر(ص) دیده میشود، غلبه توجه به مسائل معنوی همچون تلاوت قرآن بر مسائل مادی است؛ زیرا از راهکارهای مهم افزایش روزی و وسعت زندگی که دغدغه هر انسانی است، رعایت مسائل شرعی و اخلاقی و تقید به معنویات است. همچنان که در روایتی از امیرالمومنین(ع) میخوانیم: «اخلاق خوب روزی را زیاد میکند؛ حُسْنُ الْخُلُقِ یَزِیدُ فِی الرِّزْق.».
تدارک بسترهای لازم برای آموزش قرآن به فرزندان
حال با توجه به اثرات معنوی فراوانی که تلاوت قرآن دارد، جایگاه آموزش تلاوت قرآن تا حدودی مشخص میشود. لذا ضروری است والدین بسترهای لازم برای روخوانی قرآن را برای فرزندان خویش فراهم سازند تا آنها نیز از برکات معنوی قرآن در افزایش ایمانیات خویش و جلب ارزاق معنوی برای اهل خانه بهره ببرند. امام صادق(ع) در روایتی با اشاره بر تأثیرات معنوی تلاوت قرآن بر جوانان فرمود: «هر جوان مؤمنى که قرآن بخواند، قرآن با گوشت و خونش آمیخته خواهد شد؛ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ هُوَ شَابٌّ مُؤْمِنٌ اخْتَلَطَ الْقُرْآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِه» ( الکافی، ج2، ص 603) لذا بهترین بستر جوانان برای یادگیری تلاوت قرآن همان بستر خانواده آن هم در سنین کودکی است. پیامبر گرامی اسلام(ص) با اشاره به اهمیت آموزش قرآن به فرزندان فرمود: «فرزندان خود را به کسب سه خصلت تربیت کنید: دوستى پیامبرتان و دوستى خاندانش و قرائت قرآن؛ أَدِّبوا أولادَکُم عَلى ثَلاثِ خِصال ٍ: حُبِّ نَبیِّکُم و َحُبِّ أَهلِ بَیتِهِ و َقِراءَةِ القُرآنِ (قاموس قرآن ، المقدمه ، ص2) و یا امام علی(ع) در یک روایت با اشاره به اهمیت آموزش قرآن فرمود: «حقّ فرزند بر پدر آن است که نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربیت کند و قرآن به او بیاموزد؛ وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن یُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ یُحَسِّنَ اَدَبَه ُ، و یُعَلِّمَهُ القُرآنَ؛ (نهج البلاغة(صبحی صالح) ص546 ، حکمت 399)
از دیگر سو بر اساس روایات پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهلبیت(ع) آموزش قرآن به فرزندان نه تنها خاصیت دنیوی برای ایشان دارد بلکه ذخیرهای اخروی برای والدین نیز محسوب میشود. پیامبر(ص) در این باره در یک روایت فرمودند: «هرکس فرزندش را ببوسد، خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مىنویسد و هر کسى که او را شاد کند، خداوند روز قیامت او را شاد خواهد کرد و هرکس قرآن به او بیاموزد، پدر و مادرش دعوت مىشوند و دو لباس بر آنان پوشیده مىشود که از نور آنها چهرههاى بهشتیان نورانى مىشود؛ مَن قَـبَّلَ وَلَدَهُ کَـتَبَ اللّه عَزَّوَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً و َمَن فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللّه یَومَ القیامَةِ، و َمَن عَلَّمُهُ القُرآنَ دُعىَ بِالابـَوَینِ فَیُکسَیانِ حُلَّتَینِ یُضى ءُ مِن نورِهِما وُجوهُ اَهلِ الجَنَّةِ» (کافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 49) و یا امام صادق(ع) در یک روایت با اشاره به ثواب تلاوت قرآن بر والدین فرمود: «خواندن قرآن از روى مصحف، عذاب پدر و مادر را سبک مىکند، گرچه کافر باشند؛ قِرَاءَةُ الْقُرْآنِ فِی الْمُصْحَفِ تُخَفِّفُ الْعَذَابَ عَنِ الْوَالِدَیْنِ وَ لَوْ کَانَا کَافِرَیْنِ.» (الکافی، ج2، ص 613)
پیامبر(ص) در این باره در یک روایت فرمودند: «هرکس فرزندش را ببوسد، خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مىنویسد و هر کسى که او را شاد کند، خداوند روز قیامت او را شاد خواهد کرد و هرکس قرآن به او بیاموزد، پدر و مادرش دعوت مىشوند و دو لباس بر آنان پوشیده مىشود که از نور آنها چهرههاى بهشتیان نورانى مىشود.
یادداشت: سعید شیری
انتهایپیام/