خبرگزاری تسنیم - بررسی روند افزایش قیمت برق طی سالهای اخیر نشان می دهد که وزارت نیرو طی سالهای 93 تا 95 سه مرتبه تعرفه های برق را به میزان 24% ، 10% و 10% در بخش خانگی افزایش داد اما در هر سه مرتبه تفاوتی بین مشترکین کم مصرف و پرمصرف قائل نشد. در سال جاری نیز با مصوبه هیات وزیران، افزایش 7 درصدی قیمت آب و برق از ابتدای اردیبهشت ماه اجرایی شده است.
این شیوه افزایش قیمت بر خلاف اقتصاد مقاومتی است زیرا در بند 3 سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به صراحت بر عدالت و کاهش شدت انرژی تاکید شده است. اما تجربه سالهای اخیر نشان میدهد افزایش یکسان قیمت های انرژی، میزان شدت انرژی را کاهش نخواهد داد.
در راستای عدالت اجتماعی نیز توجه به این نکته ضروری است که در صورت افزایش قیمت با درصد یکسان برای همه مشترکین، همچنان پرمصرفها در مقایسه با کم مصرفها از یارانه انرژی بیشتری استفاده خواهند کرد که این امر کاملا خلاف عدالت اجتماعی و در نتیجه بر خلاف سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی است. محاسبات نشان میدهد که با درنظرگرفتن تعرفه های جدید، همچنان مشترکین پرمصرف بیش از 7 برابر مشترکین کم مصرف از یارانه برق استفاده می کنند.
همچنین این شیوه افزایش قیمت بر خلاف پیشنهاد مرکز پژوهشهای مجلس و متخصصان این حوزه است. در پیشنهاد مرکز پژوهشهای مجلس برای بند 14 لایحه بودجه که در اواخر سال گذشته منتشر شد آمده است: «در راستای ارتقای بهره وری انرژی و کاهش یارانه پنهان انرژی مشترکین پرمصرف، وزارتخانه های نفت و نیرو مکلف هستند در صورت اقدام به افزایش قیمت گاز، آب و برق در بخش خانگی، ضمن حفظ نظام قیمت گذاری پلکانی به گونه ای عمل کنند که درصد افزایش تعرفه در سطوح بالای مصرف، بیش از درصد افزایش تعرفه در سطوح پایین مصرف باشد.»
لازم به ذکر است که در سال 1392 وزارت نیرو میزان برق خانگی را طوری تغییر داد که مشترکین پرمصرف با درصد افزایش قبض بیشتری روبه رو شدند. اما پس از زمان کوتاهی این اقدام توسط دولت لغو و برای همه مشترکین، درصد افزایش برق یکسان در نظر گرفته شد.
برخی کارشناسان علت لغو تصمیم وزارت نیرو را فشار اقشار مرفه به دولت میدانن، چرا که «صدای پرمصرفها بلندتر و نفوذ آنها در لایههای تصمیمسازی بیشتر است». در نتیجه وقتی قیمت برق به نحوی تغییر میکند که مشترکین پرمصرف با افزایش قیمت زیادی مواجه میشوند، مخالفتهای زیادی با اقدام دولت ایجاد میشود. این در حالی است که افزایش قیمت انرژی برای پرمصرف ها نهتنها موجب اعتراض مردم نیست، بلکه رضایت اکثریت مردم را نیز به همراه دارد.
به عنوان مثال، برای مناطق عادی میتوان تنها تعرفه مشترکین با مصرف متوسط ماهیانه بالای 300 کیلووات ساعت را افزایش داد که در این صورت 85% از مردم با هیچگونه افزایش قیمتی مواجه نشده و تنها 15% مشترکین با افزایش قیمت روبرو خواهند شد. با این شیوه قیمتگذاری اهداف اقتصاد مقاومتی محقق شده که به نفع اغلب مردم است.
* محسن دانشمند - کارشناس انرژی
انتهای پیام/