یک وکیل دادگستری: رئیس قوه‌قضاییه چاره‌ای جز اعلام فهرست وکلا نداشت/مجلس مسئول است
یک وکیل دادگستری می‌گوید در بحث ارائه فهرست وکلای موضوع تبصره ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری، رئیس قوه قضاییه قانون مصوب مجلس را اجرا کرده و مسئولیت این قضیه با مجلس و نمایندگان است.
رسول کوهپایه‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار قضایی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به ارائه فهرست وکلای مورد تأیید رئیس دستگاه قضا موضوع تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری اظهار کرد: در ارتباط با لیست اعلامی وکلای موضوع تبصره ماده 48 قانون آیین دادرسی کیفری، یادآوری چند نکته ضروری به‌نظر می‌رسد؛ تبصره مذکور مغایر با برخی اصول قانون اساسی و قوانین و مقررات موضوعه و مخالف با اصول دادرسی عادلانه کیفری است.
وی افزود: بر اساس اصل 35 قانون اساسی، حق انتخاب آزادانه و مختارانه وکیل برای طرفین دعوا به‌رسمیت شناخته شده است. مطابق اصل 19 و 20 قانون اساسی همه مردم از حقوق مساوی برخوردار هستند و به‌طور یکسان در حمایت قانون قرار دارند. بند 9 اصل سوم قانون اساسی هم بر رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه تأکید کرده است و به‌استناد قانون اساسی آزادی‌های مشروع افراد را حتی با وضع قوانین نمی‌توان سلب کرد.
این وکیل دادگستری ادامه داد: به‌نظر می‌رسد این تبصره با اصول یادشده در تعارض و تزاحم است. همچنین بند 3 ماده واحده قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب 1383 و نیز مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص انتخاب وکیل توسط اصحاب دعوا مصوب 1370 و برخی اسناد و معاهدات بین‌المللی که مورد تأیید و تصویب نظام قانونگذاری ما قرار گرفته است، پذیرش و اجرای این تبصره را برنمی‌تابد، همچنین تضمین احقاق حقوق بنیادین و مسلم متهم که به‌روشنی و صراحت در قانون آیین دادرسی کیفری اعلام شده است، تنها با انتخاب آزادانه وکیل مستقل، متخصص، مجرب و شجاع امکان‌پذیر است.
استاد دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: اصل تساوی سلاح‌ها در فرایند رسیدگی قضایی به‌خصوص در جرایم امنیتی و سیاسی اهمیت مضاعف پیدا می‌کند. اجرای این تبصره در عمل اصول دادرسی عادلانه کیفری و تضمینات حقوق دفاعی متهم را به‌چالش می‌کشد و سبب ایجاد تبعیض ناروا و ترجیح بلامرجح بین وکلای دادگستری شده و خدای ناکرده زمینه‌ساز ایجاد بی‌اعتمادی به فرایند رسیدگی قضایی و بروز رانت وکالتی می‌شود.
کوهپایه‌زاده افزود: این مسئله برای نظام قضایی کشور هزینه‌های سنگینی را به‌وجود آورده و به دست مخالفین و معاندین و بدخواهان بهانه داده است. در چند روزی که از انتشار این لیست گذشته رسانه‌های خارجی با اهداف سوء در مقام تخریب برآمدند و دستگاه قضایی را نشانه رفتند و مطامع و اهداف و مقاصد خود را در این خصوص دنبال کردند و بعدها هم به دست گزارشگران حقوق بشر بهانه می‌دهد. عقل و منطق و هوشمندی می‌طلبد که این بهانه را از دست مخالفین بگیریم.
وی گفت: احتمالاً به‌دلیل جلوگیری از همین آفت‌ها و مشکلات و مغایرت‌های قانونی و درک همین مسائل بوده که ریاست قوه قضاییه تا کنون اسامی وکلای مربوطه را اعلام نکرده بود. نکته مهمی که چندان مورد توجه قرار نگرفته این است که قوه قضاییه هم چندان راضی به تصویب و اجرای تبصره ماده 48 نبوده و اظهارات مسئولان قضایی مؤید همین موضوع است.
این وکیل دادگستری تأکید کرد: آنچه اتفاق افتاده و لیست منتشرشده در فضای مجازی، صرفاً اجرای قانون مصوب مجلس از سوی رئیس قوه قضاییه است. این لیست در وهله نخست 20نفره است اما اگر 200 یا دو هزار نفر هم بود، باز هم ایرادات و انتقادات وارد بر اصل این تبصره را رفع نمی‌کرد و نخواهد کرد اما نکته این است که رئیس قوه قضاییه هم چاره‌ای جز اجرای قانون مصوب مجلس نداشته و ندارد.
وی با بیان اینکه به‌نظر می‌رسد همین چند روزی که از اعلام نفرات لیست وکلا می‌گذرد در جامعه حقوقی کشور شامل قضات و وکلا و اساتید و صاحب‌نظران علم حقوق اجماع و وفاقی بر لزوم نسخ و لغو تبصره مذکور به‌وجود آمده است ادامه داد: در شرایط فعلی که بیش از گذشته به اتحاد و یکدلی در جامعه نیازمندیم، هرگونه انشقاق و تشتت در جامعه حقوقی کشور نهایتاً به ضرر اجرای عدالت و احقاق حقوق عامه منتهی می‌شود و لذا به‌نظر می‌رسد جامعه حقوقی ضمن حفظ وحدت و پرهیز از تخریب یکدیگر، از طریق قانونی به‌دنبال این نسخ باشد. طرق قانونی هم انتظار اولیه و اصلی از نمایندگان مجلس به‌ویژه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس که ابتکار عمل را به‌دست بگیرد و طی طرحی درصدد اصلاح یا نسخ این تبصره بربیاید و از طرفی دولت هم می‌تواند طی یک لایحه‌ای نسخ و لغو این ماده را بخواهد و دستگاه قضایی هم می‌تواند با ارائه لایحه‌ای در صدد تغییر و اصلاح وضعیت موجود بربیاید.
کوهپایه‌زاده گفت: نکته مهم است که تبصره مذکور صرفاً و فقط و فقط در مرحله تحقیقات تا صدور کیفرخواست، قابل اجراست و به‌محض اینکه کیفرخواست صادر و پرونده از مرحله تحقیقات وارد مرحله دادگاه شد، به هیچ عنوان نمی‌شود با استناد به این تبصره حق متهم را از داشتن وکیل اختیاری سلب و ساقط کرد که باید حتماً مورد تأیید و تأکید مقامات و مسئولان عالی قضایی قرار گیرد تا خدای نکرده حقی از متهمین در دادگاه‌ها و مراحل مختلف رسیدگی ضایع نشود.
وی گفت که یک راهکاری را هم قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم مرتبط با امنیت داخلی یا خارجی در ماده 191 قانون اندیشیده است که از ابتکارات جدید قانون مذکور به‌شمار می‌رود. در این ماده آمده است: چنانچه بازپرس مطالعه یا دسترسی به تمام یا برخی از اوراق و اسناد و یا مدارک پرونده را ضرورت کشف حقیقت منافی بداند یا موضوع از جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور باشد، با ذکر دلیل قرار عدم دسترسی به آنها را صادر می‌کند. این قرار حضوری به متهم یا وکیل وی ابلاغ می‌شود و ظرف سه روز قابل اعتراض در دادگاه صالح است.
انتهای پیام/*
