به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، در میان کلانشهرهای ایران شیراز از شهرهای است که مردمانش هنوز میتوانند هوای پاک تنفس و خنکی بهار را لمس کنند. این موهبت بیتردید از باغهایی نشات میگیرد که عمدتا در شمال غرب آن چونان ریههای تنفسی شهر، به جان شیراز حیات میبخشند.
هرچند شهرداری و سازمان جهاد کشاورزی عزمی جزم برای حفظ و پاسداشت باغات و اراضی کشاورزی شیراز دارند، اما خشکسالی به همراه بیمهری برخی از انسانها تبر به ریشه این سرمایه حیاتی شیراز زده است.
مجموعه باغهای قصردشت به مساحت 1400 هکتار علاوه بر تامین سالانه مقادیر بالایی از میوه شهر شیراز تاثیر به سزایی در هوای پاک این شهر دارد. باغات شیراز براساس طرح مصوب شورای عالی در سال 79 به پنج دسته تقسیم میشود که هر دسته از باغات سیاستگذاری خاص خود را دارد.
هرچند هدف تمام قوانین و سیاستگذاریها به حفظ نگین سبز شیراز ختم میشود اما به گفته یکی از اهالی کوچه باغهای قصردشت گاه روشن نبودن قانون و گاه بیقانونیهایی که به دنبالسودجویی اقتصادی برخی شهروندان رخ میدهد، سد راه رسیدن به این هدف میشود.
محمدحسن فریدونی، مسئول چاهها قصردشت در گفتوگو با تسنیم میگوید: خشکسالی تاثیر چندانی در از بین رفتن باغات نداشته بلکه بیشتر تغییر کاربری بوده که سبب شده بیش از نیمی از باغات از بین برود.
به گفته وی هر چند شهرداری تلاش میکند که مانع این تغییر کاربری شود اما باز هم سودجویانی هستند که با خشک کردن باغ یا سوزاندن آن اقدام به تغییر کاربری میکنند. مردم بومی محله راضی به تغییر کاربری نیستند و خود نیز این کار را انجام نمیدهند اما زورشان نمیرسد که مانع این کار شوند.
باغهایی که بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور در سال 79 ، باغهای گروه یک تعریف شدهاند، باغهای عمدتاً مشجر و آبادی هستند که به گفته مرجان کریمپور شیرازی، رئیس اداره حوزه استحفاظی باغات قصردشت، مهمترین و گستردهترین پهنه از گروههای پنجگانه باغات قصردشت را به خود اختصاص میدهند و هرگونه تغییر کاربری، ساخت و ساز و تفکیک در آنها ممنوع است.
اما فریدونی میگوید: اینکه کدام یک از باغات در گروه یک قرار دارد یا پنج برای مردم مشخص نیست، گاه مسئولان خود تصمیم میگیرند و تفکیک میکنند اما برای مردم چندان واضح نیست.
کاهش بارشها در شیراز نیز جان قناتهای پرآب شیراز را خشکانده و هرچند میرآب باغات قصردشت از آبیاری 25 تا 45 روزه باغات سخن میگوید که به واسطه کمآبی انجام میشود اما همچنان معتقد است علت اصلی کاهش باغات تغییر کاربری است.
بهارلو کارشناس آب اداره حوزه استحفاظی باغات میگوید: آبی که برای سیراب کردن باغات نیاز داریم بیش از این حرفهاست. قناتهای معینآباد، رضا آباد، جلالی و منصور آبادهرچند هنوز آب دارند اما آب دهی آنها بسیار کم شده است.
کریمپور شیرازی تامین آب از قنوات را تنها 10 درصد تخمین زده و از حفر 17 حلقه چاه توسط شهرداری خبر میدهد تا شاید از این رهگذر آب به لبان خشکیده باغات شیراز برسد باغاتی که برای آبیاری دوباره باید تا 50 روز منتظر بمانند.
اگر چه خشکسالی بر بار باغات شیراز اثر گذاشته است اما باغداران قصردشتی معتقدند زمین قصردشت خشکسالی را تاب خواهد آورد اما سختگیری و نظارت بر اجرای قانون و برخورد با سودجویان لازمه جلوگیری از خشکیدن این باغهاست.
حیدر اسکندرپور، شهردار شیراز نیز با اشاره به قوانین مجموعه باغات قصردشت که در شورای عالی شهرسازی و معماری تصویب شده است، باغهای قصردشت را چونان ناموس شهرداری خواند و اطمینان داده که هرگز زیر بار تغییر کاربری باغات گروه یک نخواهند رفت و برای حفاظت از این ریههای تنفسی شهر تلاش خواهند کرد.
باغداران و اهالی مناطقی که از خنکای کوچه باغها استشمام میکنند شاید بتوانند بهترین یاور ارگانهای مسئول در شناسایی به موقع تغییر کاربری باغات باشند. اهالی که اسیر سودجویی اقتصادی نیستند و دلسوزانه این نعمت خدادادی شهرشان را قدر میدانند. رئیس حوزه استحفاظی باغات قصردشت مشارکت شهروندان را در این امر کارآمدتر از هر چیز میداند.
یکی از اهالی محله قصردشت میگوید: مردم منطقه مخالف تغییر کاربری هستند اما با وجود مخالفتها زورشان نمیرسد. در این منطقه هستند کسانی که باید تغییر کاربریها را به شهرداری گزارش دهند اما از سویی از مردم پول میگیرند و سکوت میکنند تا جایی که دیگر امکان احیای باغ وجود ندارد.
فریدونی مسئول چاهها نیز معتقد است که شهرداری برای از بین رفتن باغات باید خود وارد میدان شود و باغات را به قیمت مناسب از کسانی که مایل به نگهداری آنها نیستند، بخرد.
دغدغهمندان و شهروندان شیراز امید دارند تا با تلاش همه جانبه و مصرانه دستگاههای متولی بتوانند در سالهای آتی نیز این سرمایههای سبز را به چشم ببینند و طعم گردوها و شیرینی و ترشی انگورها و گیلاسهایش را بچشند. امید که گسی خرمالوهای باغات قصردشت از یاد شهر نرود.
گزارش از فاطمه رفاهت
انتهای پیام/م