شهرام‌نیا: «کیمیای پارس» پاسخی به دغدغه نویسندگان برای معرفی آثارشان در عرصه بین‌الملل است
رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی انتشار کتاب «کیمیای پارس» را پاسخی به دغدغه نویسندگان و ناشران ایرانی برای ارانه یک معرفی منسجم و خوب از بهترین آثار ایرانی عنوان کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مراسم رونمایی از کتاب کیمیای پارس نگاهی به آثار برگزیده جوایز ادبی ملی ایران عصر روز گذشته شنبه 23 تیرماه با حضور امیرمسعود شهرام نیا رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، مجید جعفری اقدم رئیس آژانس ادبی پل، مهدی بوشهریان ناشر، احمد شاکری و محسن عموشاهی از مشاوران موسسه نمایشگاه فرهنگی برگزار شد.
حمید نورشمسی نویسنده در ابتدای این نشست در سخنانی گفت: ایده اولیه این کتاب در سفر نخست خبرنگاران حوزه کتاب به نمایشگاه کتاب فرانکفورت به ذهن من رسید. احساس کردم باید برترین آثار ادبی معاصر را در خارج از کشور معرفی کنیم. از همین روز برگزیده‌های سال‌های گذشته جوایز کتاب سال و جلال را معرفی کردند.
وی ادامه داد: ایده و شیوه کار بر پایه ریویو نویسی مطبوعاتی شکل گرفته است. در حقیقت این اثر دستمایه‌ای برای مخاطبان داخلی و خارجی است که می‌خواهند روی آثار ایرانی کار کنند و نمونه‌ای است از آن چه در ادبیات معاصر ایران پدید آمده است.
امیرمسعود شهرام‌نیا رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در سخنانی با بیان اینکه این جلسه آغازینی برای معرفی این کتاب است گفت: سال 1999 نخستین باری بود که ایران بعد از ماجراهایی که به خاطر سلمان رشدی پیش آمد، در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور پیدا کرد. آن زمان ترکها همسایه ما بودند و بضاعتشان درعرصه بین‌الملل برای عرضه آثارشان اگر کمتر از ما نبود بیشتر از ما هم نبود و هنوز هم نیست. اما به مرور زمان هر سال که پیش می‌رفتیم ترکها بیشتر حرکت می‌کردند، برای نمونه غرفه‌هایی با متراژ‌های بزرگتر می‌گرفتند، ناشران خصوصی شان پررنگ‌تر و با برنامه‌تر حضور پیدا می‌کردند و ... تا اینکه ترکیه در سال 2006 مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران شد. بعد از 20 سال ما دوباره همسایه ترکها شدیم، ولی آنها بسیار جلوتر رفتند، اگر ما تازه گرنت را راه انداخته‌ایم آنها تاکنون از بیش از دو هزار کتاب حمایت کردند.
وی ادامه داد: در فضای بین الملل حضور ما چند چالش جدی دارد اول اینکه اساسا ناشران چندان علاقه‌ای به حضور ندارند. اندک ناشران خصوصی هستند که علاقه‌مند به حضور هستند. در فضای دولتی هم ناشران در این عرصه چندان جدی نبودند. البته حمایت‌های قابل توجهی انجام شده است، اما مسیر آهسته و پیوسته‌ای که دولت برای حرکت در بازار جهانی باید داشته باشد وجود نداشته است منظورم از دولت به مفهوم عام به معنای حاکمیت است.
رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی افزود: مانع دیگر ما مباحث حقوقی و سیاسی است ما تا وقتی که بحث کپی رایت و کنوانسیون برن را حل نکنیم حرکت در این فضا بسیار دشوار خواهد بود. اما باید بگویم ما در همین بضاعت‌های موجود نیز چندان حرفه‌ای عمل نکرده‌ایم.
شهرام‌نیا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کتاب کیمیای پارس گفت: این کتاب قدمی در این جهت است که حداقل زمانی که از ایران بیرون می‌رویم، معرفی خوبی از آثار برگزیده داشته باشیم. ما در گفت‌وگوها با ناشران محتوای قابل ارائه‌ای که از قبل طراحی کرده باشیم تاکنون نداشته‌ایم. کتابهایی که با استانداردها و معیارهای خودمان ارزیابی و معرفی شده باشد را تاکنون معرفی نکرده بودیم. از این بابت انتشار این کتاب می‌تواند قدم مهمی باشد. سال گذشته که در حال تهیه و تدوین این کتاب بودیم در میان نویسندگان حاضر در غرفه فرانکفورت این دغدغه وجود داشت که اگر آژانس‌های ادبی بخواهند کتابهای ما را معرفی کنند هیچ بانک اطلاعاتی یا چکیده خوب نداریم که چیکده‌ها یا ناقص هستند یا خوب ترجمه نشده‌اند و یا روانی لازم را ندارند.
وی افزود: برگزیده شدن در جایزه کتاب سال، جلال یا پروین به معنای این نیست که حقیقتا آن کتاب کتاب خوبی برای معرفی به بازار نشر است، اما به نظر می‌رسد در قالب بررسی شدن برای یک جایزه معیارهایی از خوب بودن یک کتاب ارزیابی شده است. تقاضای من این است که این مسیر ادامه پیدا کند، ما در حد توانمان حمایت می‌کنیم تا محتوای خوبی از اطلاعات و دیتای مورد نیاز برای معرفی آثار ایرانی را داشته باشیم.
مجید جعفری‌اقدم رئیس آژانس ادبی پل نیز در این نشست در سخنانی گفت: از مجموع کارهای انجام شده در این مسیر کتاب کیمیای پارس منسجم‌تر است. البته این نکته را باید بگویم که شما از نخستین برگزیده‌های جایزه جلال و کتاب سال شروع به معرفی کرده‌اید که برخی از آنها مناسب بازار جهانی نیست. دوم اینکه این کتاب به زبان فارسی و انگلیسی نوشته شده که به نظرم الزامی برای وجود متن فارسی وجود نداشت.
وی با بیان این مطلب که انتشار این کتاب اتفاق بسیار خوبی است گفت: البته این نقد نیز به آن وارد است که مشخصات کتاب در معرفی‌ها درج نشده است مشخصاتی مانند تعداد صفحه، شابک و ... همچنین باید تقسیم بندی مشخصی مانند آثار، سابقه فرهنگی و افتخارات برای هر نویسنده انجام می‌شد، تا مخاطبی که نمی‌خواهد همه متن را بخواند طبق این تقسیم بندی اطلاعات لازم را بدست بیاورد.
جعفری اقدم همچنین افزود: به نظر می‌رسد می‌توانیم به مولفه‌های بهتری از جایزه کتاب سال یا جلال هم اشاره کنیم برای نمونه کتابهایی که در عرصه بین الملل توفیقات بسیاری پیدا کردند. برخی از کتابها بیش از 13 رایت در خارج کشور فروخته‌اند، به نظرم باید ملاک این باشد که کدام کتابها در عرصه بین الملل بیشتر درخشیدند.
حمید نورشمسی در پاسخ به نقد جعفری اقدم مبنی بر ارائه متن فارسی در کتاب گفت: انتشار متن فارسی همراه با متن انگلیسی به این دلیل بود که زبان آموزان فارسی، فعالان فرهنگی و افراد دیپلماتیک خارج کشور هم بتوانند از بخش فارسی استفاده کنند.
محسن عموشاهی مشاور موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی نیز در این مراسم در سخنانی گفت: وقتی این ایده مطرح شد بحثی جدی درباره معیارهای انتخاب کتاب درگرفت. منتطقی این بود که وقتی دولت حمایتی می‌کند و کتابی را معرفی می‌کند این سوال پیش می‌آید که به چه دلیل این کتابها مورد حمایت قرار گرفتند و ملاک انتخاب چه بوده است؟ برای همین ما از برگزیده‌های جایزه کتاب سال و جلال استفاده کردیم.
وی ادامه داد: شاید برخی از نکاتی که آقای جعفری اقدم به آن اشاره کردند به این موضوع برمی‌گردد که برخی از کتابهای معرفی شده در کیمیای پارس امروز وجود ندارند. چاپشان تمام شده و دیگر چاپ نشده‌اند. در جریان معرفی پیش آمد که ما یک سال منتظر بدست آوردن تصویری از نویسنده یک کتاب باشیم ماه ها طول کشید تا نسخه‌ای از کتاب را پیدا کنیم.
وی ادامه داد: از بعد محتوا و شکل نیز نگاه این نبود که کتاب دقیقا رایت کاتالوگ باشد اما اطلاعات مفید و درستی در آن وجود داشت و موضوع مشخصی را جلو می‌برد. در مورد محتوا دقت زیادی شد تا کمترین اشکال وجود داشته باشد.
عموشاهی افزود: اگر موانع حضور ایران در عرصه نشر بین الملل را بخواهیم اصلاح کنیم انتشار این کتاب کمکی خواهد بود که بدون جانب داری از ناشر و یا محتوا کتابها را معرفی کنیم این کتاب نیاز به تکمیل دارد و می‌توان آن را به صورت رایت کاتالوگ درآورد. امیدوارم شیوه‌های دیگر آن را تشکل‌ها و دوستان دیگر ادامه دهند، مطمئنم که انتشار این کتاب در نمایشگاه‌های خارجی مورد توجه قرار خواهد گرفت.
احمد شاکری نیز در سخنانی با اشاره به حضور ایران در حوزه نشر بین‌الملل آن را قصه پرغصه‌ای دانست و گفت: زمانی که دانشجو بودم به عنوان یک ایرانی وقتی از مقابل غرفه ایران در نمایشگاه فرانکفورت 2012 و 2013 رد می‌شدم خجالت می‌کشیدم. سال 2014 که خود نیز در جریان کار قرار گرفتم، سعی کردیم حضور کشورمان را در نمایشگاه بین الملل با تغییر شکل ساختار و شیوه حضور تغییر دهیم. زمانی که خودمان وارد میدان شدیم دیدیم اصلا ماجرای دولتی نیست، بحث این است که خود ما نمی‌خواهیم پیشرفت کنیم. ما تقریبا دو سال است فضا را در اختیار کلیه مجموعه‌ها قرار داده‌هایم و گفته‌ایم که حضور در نشر بین الملل با همکاری محقق می‌شود، اما کمترین نتیجه را گرفته‌ایم.
«کیمیای پارس» نوشته حمید نورشمسی از سوی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و انتشارات تکا منتشر شده است.
انتهای پیام/
