سلامت شهری چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟
واژه سلامت مانند بسیاری از واژه‌های دیگر به صورت گسترده در نوشته‌ها و مقالات مورد استفاده قرار می‌گیرد که هفت مؤلفه در باب معیارهای سلامتی دارد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا؛ یکی از کارشناسان حوزه سلامت در قالب یادداشتی نوشت که شهر موجود زنده‌ای است که سلولهای آن از انسانها تشکیل می‌شود و هر انسانی در سلامت شهری خود سهم بسزایی دارد؛ در همین راستا مدیریت حوزه سلامت شهری، سازمان بهداشت، آموزش‌وپرورش، سازمان محیط زیست متولی این امر بوده و باید با همکاری خردمندانه، تدابیر جدیدی بیندیشند؛ همچنان که سلامتی فرد در گرو سلامتی جامعه و سلامتی جامعه در گرو سلامتی فرد خواهد بود.
بی‌گمان اساس و پایه هر شهری وجود شهروندانی است که بتوانند برای ساختن شهر، مشارکت کنند و این امر بی‌گمان نیازمند شهروند سالم در جامعه است؛ بر همین اساس به راه‌حلهای مرتبط با این موضوع (شهر سالم و شهروند سالم) اشاره خواهم کرد.
توجه به سلامت فردی و معرفی شاخصهای سلامت
واژه سلامت مانند بسیاری از واژه‌های دیگر به صورت گسترده در نوشته‌ها و مقالات مورد استفاده قرار می‌گیرد که هفت مؤلفه در باب معیارهای سلامتی به شرح ذیل ذکر است:
-سلامت فیزیکی: سلامت جسمی به معنای توانمند بودن در فعالیتهای روزانه و حفظ انرژی همچنین آگاهی و پیشگیری از بیماریهای اپیدمی به خصوص ایدز، هپاتیت و...
-سلامت ذهنی: مهارت یادگیری و رشد فکری، تقویت تفکر خلاق و خودآگاهی واقع بینانه
-سلامت عاطفی و هیجانی: توانایی کنترل هیجانات به شکل مطلوب (کنترل برخی رفتارهای مخرب، کنترل خشم، مهارت تصمیم‌گیری درست و...)
-سلامت محیط زیست: سلامت محیط زندگی از نظر تنفسی، تغذیه‌ای و فضای مناسب پیرامون کار و زندگی
-سلامت اجتماعی: توانایی تعامل با انسانها و محیط با هدف ایجاد ارتباط رضایت‌بخش و آگاهی از مهارتهای مهم در زندگی
-سلامت معنوی: باور به ارتباط و اتصال به خدا، توکل و داشتن معنا و هدف در زندگی و راه‌های رسیدن به آرامش
-رضایت شغلی: داشتن شغلی که رضایت نسبتا خوبی را ایجاد کند
توجه به رفاه و سلامت اجتماعی
ابداع سیاستهای دولت و روشهای مشارکت مردم درباره پیشگیری از آسیبها در بخشی از حیطه‌های معرفی شده به طور کامل یا نسبی در انحصار حوزه سلامت قرار دارد (آموزش مهارتها و نظیر آن با توجه به برنامه‌ریزیهای هدفمند و با همکاری سازمانهای بین بخشی و عمیقی را می‌طلبد)
-تشویق و ترغیب شهروندان در حوزه مشارکتهای اجتماعی: رفتار متقابل افراد با یکدیگر مشارکت نامیده می‌شود و مفهوم اعتماد کردن از مفاهیم کلیدی در مشارکت اجتماعی است؛ اعتماد یکی از شاخصهای مهم جامعه کنونی و مشارکت اجتماعی است بطوریکه مشارکت در گرو اعتماد و از پیش نیازهای فرهنگ مدنی و ایجاد دموکراسی پایدار در جامعه است؛ این امر ناشی از عملکرد حکومتها و سازمانها در جامعه که از دو منبع هنجاری معامله متقابل و شبکه‌های مشارکت مدنی است، حاصل می‌شود.
-چگونگی اعتماد اجتماعی بر مشارکت و ارتباط آن با عملکرد سازمان: روانشناسان و جامعه‌شناسان معتقدند بدبینی و عدم اعتماد مردم نسبت به سازمان و عملکرد از میزان فعالیتهای اجتماعی و کارایی آنها کاهش می‌دهد و این در صورتی است که می‌دانیم مشارکت و اعتماد یکی از شاخصهای سرمایه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی به شمار می‌رود؛ شکل‌گیری علائق و مشارکت در تعیین سرنوشت جمعی و تصمیم‌گیریهای اجتماعی مستلزم بحث‌وگفتگویی است که به آن می‌پردازیم.
***مشارکت در بخشهایی از جامعه: سیاست تشویق ترغیب و مشارکت را تسهیل می‌کند و سبب توسعه بیشتر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود و گسترش نگرشهای ذهنی مبتنی بر درازمدت و افزایش توانمندیهای شهروندی خواهد بود؛ پس هرگاه سازمان بتواند همکاری با مردم را برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیریهای امور جامعه به خود افراد جامعه بسپارد، خلاقیت و افکار جدیدی از مردم شکوفا خواهد شد زیرا ارزش، انگیزش و اعتماد بیشتر به دولت و سازمان ایجاد می‌شود و در عین حال از برخی معضلات و آسیبها جلوگیری کند.
***ایجاد عوامل انگیزشی: واگذاری برخی از برنامه‌های اجتماعی، فرهنگی به شهروندان محلی با توجه به تصمیم‌گیریهای شهروندان (منع دستورالعملهای ناکارآمد)
***همکاری و حمایت مسئولین از انجام برنامه‌های محلی
***اقدام درباره تشکیل نهادها و انجمنهای اجتماعی سلامت محور (افزایش رابطین سلامت درباره اطلاع‌رسانی از برنامه‌های پیشگیرانه حوزه سلامت)
***قرارداد با مراکز درمانی به‌ویژه برای خانواده‌های بی‌بضاعت و بی‌سرپرست
***همکاری با دیگرمسئولان اجرایی، نهادها و سازمانهای دولتی درباره بالا بردن سطح آموزشهای اجتماعی فرهنگی از طریق آموزش وپرورش
***تشکیل به موقع و مکرر جلسات با عنوان ارتباط با مسئولان اجرایی و برطرف کردن مشکلات شهروندان
***تأسیس کلینیکهای روانشناسی و روانپزشکی با هزینه‌های معقول و به‌صرفه درباره راهنمایی، مشاوره خانواده، ازدواج، فرزند پروری و...
***قرارداد بستن با کلینیکهای معرفی شده روانشناسی، روانپزشکی با سازمان تأمین اجتماعی
***واگذاری دفاتر ازدواج و طلاق به واحد سلامت یا کلینیکهای متخصصی که با توجه به تخصصشان صلاحیت ازدواج و طلاق را تأیید کنند.
***توسعه باشگاه‌های ورزشی، مراکز هنری، تفریحی و... با هزینه‌های معقول و به‌صرفه ویژه شهروندان محلی
توجه به محیط زیستی افراد
تغییرات آب‌وهوایی و زیست محیطی، اثر مستقیمی بر سلامت و خلق‌وخوی انسان خواهد داشت؛ افزایش دما، خشکسالی،کاهش منابع طبیعی و فضای سبز می‌تواند خود به نوعی در افزایش بیماریهای عفونی و سرطانها نقش مهمی داشته باشد.
با رشد جمعیت، افزایش انرژی، صنعتی شدن و استفاده از وسایل حمل‌ونقل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعه بدتر شده است؛ این کنترل فقط منوط به انجام طرحهایی است که نیاز به مشارکت و سرمایه‌گذاری از سطوح انجمنی، محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی که باید ترویج شود، به شرح زیر است:
***افزایش دسترسی به اطلاعات آموزشی درباره دلایل و چگونگی حفظ محیط زیست
***اعلام ممنوعیت فروش کیسه‌های پلاستیکی و جایگزینی کیسه‌های کاغذی و پارچه‌ای از طرف فروشندگان باهمان قیمت کیسه‌ای
***اعلام ممنوعیت استفاده از ظروف یکبار مصرف در رستورانها
***افزایش سرانه خدمات رفاهی و زیست محیطی (تشویق و ترغیب درباره فعالیتهای محیط زیست، تفکیک پسماند و کاشت درخت در حیاط منازل و خیابان از طریق تماس با 137
***ایجاد کمپین‌های حفظ محیط زیست در مناطق
فاطمه محمد علی پورثانی - کارشناس سلامت
انتهای پیام/
