به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، نخستین دوره آموزش عالی «مطالعات فیلم: نظریه، نقد و تحلیل» عصر روز گذشته 26 تیرماه با حضور هنرجویان و جاناتان رزنبام منتقد سرشناس سینما در عرصه بین الملل آغاز شد و رزنبام به عنوان اولین مدرس این دوره، مبحث مطالعات فیلم را با سرفصل «روش شناسی و نقد فیلم» مطرح کرد.
در این جلسه که با حضور هنرجویان که اغلب دانش آموخته سینما هستند برگزار شد، روح الله حسینی مدیرعامل مدرسه ملی سینمای ایران ضمن خوش آمدگویی به هنرجویان و میهمانان در این جلسه گفت: دوره مطالعات فیلم، دوره ای است که با دقت و اشتیاق در 270 ساعت در یک دوره 9 ماه برای شما طراحی شده است و خوشحالم که دوره با حضور جاناتان روزنبام آغاز شده است امیدوارم این دوره آموزشی بتواند برای عرصه نقد سینما مفید باشد.
بعد از پایان صحبت های حسینی مدیرعامل مدرسه ملی سینمای ایران، رزنبام دیدگاه خود نسبت به مقوله نقد را مطرح کرد و در ادامه خاطراتی از نگارش نقدی بر یکی از فیلم های اورسن ولز و دوستی خود با این کارگردان سرشناس، تعریف نقد، چیستی نقد خوب و نقد بد و برخی دیگر از مسائل مربوط به حوطه نظریه، نقد و تحلیل را بیان کرد.
جاناتان رزنبام در بخش هایی از صحبت های خو با اشاره به این مطلب که مقوله نقد یک گفتگو است گفت: از نظرمن نقد یک گفتگو است. گفتگویی که قبل از حضور منتقد وجود داشته است و منتقد از میانه این گفتگو وارد می شود و نقش منتقد این است که به این گفتگو یا جهت جدید می دهد و یا اینکه مطلب جدیدی به آن اضافه کند. به شکلی که وقتی منتقد نقش خود را ایفا می کند این گفتگو همچنان ادامه داشته باشد.
وی ادامه داد: یکی از جذابترین نکاتی که درباره نقش مولف و خالق یک اثر در سینما با آن برخورد کردم سخنی از ژان لوک گدار بود که گفت در ساخت یک فیلم ترجیح می دهد که یک هواپیما باشد و نه فرودگاه. چراکه مردم می توانند هواپیما را به جایی که دوست دارند ببرند ولی فرودگاه یک مقصد است و گدار ادامه داد که دوست دارد با مردم به جایی که دوست دارند برود و خب منتقد هم جزیی از همین مردم است و با جهت دهی و یا اضافه کردن مطلب جدید به جریان نقد یک فیلم و یا یک اثر هنری خالق اثر و مخاطب را به حرکت وا می دارد. درواقع منظور گدار این بوده که هدف و مقصد، آثار نیستند بلکه هدف و مقصود نهایی مخاطب آثار است.
این منتقد سرشناس در ادامه صحبت های خود درباره نخستین نقد خود و چگونگی آشنایی با اورسن ولز گفت: اورسن ولز اولین فیلم خود با نام «قلب تاریکی» را ساخته بود و من در آن زمان در پاریس زندگی می کردم و می خواستم اولین مطلب خود را به عنوان نقد روی این فیلم بنویسم. به استودیو ولز نامه نوشتم و گفتم که می خوام اولین نقدم را بنویسم و درخواست یک ملاقات کردم. آن شب تا صبح سیاه مشقی از نقد بر این فیلم نوشتم و راس ساعت 7 صبح نوشتن من به پایان رسید. در همین هنگام تلفن خانه زنگ زد. وقتی گوشی را برداشتم صدای زنی از پشت خط مرا دعوت کرد تا به استودیو ولز بروم و با او ناهار بخورم.
رزنبام ادامه داد: شگفت زده شدم و برای قرار ناهار با ولز در استودیو حاضر شدم اولین سئوالم این بود که چرا مرا به ناهار دعوت کردی. خیلی مشتاق بودم که دلیل دعوت از من برای ناهار را بدانم و بعد ولز گفت که خیلی سرش شلوغ بوده و فرصت نداشته که جواب نامه را بدهد و به این ترتیب بوده که دوستی من با ولز شروع شد و در ادامه این دوستی بود که شاهد نخستین مواجهه همینگوی با ولز بودم که در ابتدا آغاز خوبی نبود اما بعد به دوستی تبدیل شد.
این منتقد در ادامه با اشاره به تفاوت نقد نوشتاری و نقد دیداری گفت: ارائه سند و بیان دلایل مستدل در نقد یک اثر مهمترین فاکتور بررسی یک فیلم یا اثر هنری است که اگر این نقد به صورت دیداری انجام شود ارائه یک سند قابل قبول برای مخاطب ضروری است و اگر نوشتاری باشد باید توضیحات کامل بدون باقی ماندن هیچ سئوالی برای مخاطب ارائه شود. در واقع کار نقد این است که منتقد درباره نکته ای صحبت کند که برای مخاطب در دسترس و قابل فهم و درک است. ولی یکی از اشکالات در حوزه نقد این است که منتقد درباره پدیده هایی در فیلم صحبت می کند که عموما دور از دسترس بیننده است.
جاناتان رزنبام در پایان نخستین کارگاه از دوره آموزش عالی «مطالعات فیلم: نظریه، نقد و تحلیل» گفت: نقد خوب نقدی است که خواننده از خلال آن به راحتی نتواند تشخیص دهد که منتقد فیلم را دوست داشته یا خیر. از نظر من نقد خوب نقدی است که منتقد صرفا نگوید که این فیلم خوب است یا خوب نیست. بلکه باید با دلیل محکمه پسند و سازنده بگوید یک فیلم به چه دلیل خوب است و یک فیلم به چه دلیل بد است.
لازم به توضیح است «اصول نقد: مفاهیم و روششناسی»، «نظریه در سینما»، «آسیبشناسی نقد در سینمای ایران»، «زیباییشناسی سینمای معاصر ایران و جهان»، «روایت و روایتشناسی»، «قصهگویی در سنت ایرانی»، « مفهوم ژانر»، «ژانر در تاریخ سینما»، «ژانر در تاریخ سینمای ایران» و موضوعات میانرشتهای نظیر «سینما و روانشناسی»، «سینما، سیاست و جامعه» و «سینما و فلسفه» از جمله مباحثی هستند که در این دوره طرح خواهند شد.
علاوه بر جاناتان رزنبام اساتید ایرانی و خارجی مانند دکتر نجومیان، کارلوس هردرو و جمعی دیگر از مدرسین سینما در حوزه نقد و نظر در این دوره 9 ماه آموزشی حضور دارند.
انتهای پیام/