مشهد|تعطیلی بازار موبایل بر اثر التهابات ارزی؛ فروشندگان موبایل کمترین سود را دریافت می‌کنند
نایب‌رئیس کمیته تخصصی تلفن همراه اتاق اصناف ایران گفت: اینکه دولت اعلام می‌کند ارز دولتی به گوشی تلفن همراه تعلق می‌گیرد اما در حقیقت این‌گونه نیست، در اصطلاحی عامیانه مردم را به جان کسبه می‌اندازد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، بازار تلفن همراه در شهرهای خراسان‌رضوی مانند تمام شهرهای ایران دچار چالش بوده و هم مردم و هم کسبه در بلاتکلیفی به‌سر می‌برند. خبرنگار خبرگزاری تسنیم در خراسان‌رضوی گفت‌وگویی با افشین اکبری حداد نایب‌رئیس کمیته تخصصی موبایل اتاق اصناف ایران داشته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
تسنیم: وضعیت بازار موبایل هم‌اکنون در شهر مشهد و در سطح کشور به‌چه‌صورت است؟
اکبری: هم‌اکنون فروشی وجود ندارد که تخلف وجود داشته باشد؛ اصلاً جنسی برای فروش در بازار نیست همین اجناسی هم که در بازار هست در واقع موجودی خرید قبل کسبه بوده و قیمت‌های آنها هم به‌خاطر قیمت ارز به‌حدی بالا رفته که مردم قدرت خرید آن را ندارند.
دوم اینکه مردم منتظر تعیین تکلیف هستند قیمت‌ها کاهش پیدا کند تا بعد از آن خرید داشته باشند و یا اینکه دولت ارز در اختیار واردکنندگان قرار دهد که بتوانند با قیمت بهتر جنس را خرید کنند که خود این مسئله سبب شده هم مردم و هم کسبه سر در گم باشند.
تسنیم: شما می‌گویید که قیمت در حال افزایش است در حالی که واردات صورت نمی‌گیرد به‌عبارت دیگر اجناس موجود در بازار مربوط به قبل از این نابه‌سامانی‌ها هستند اگر خرید آنها مربوط به قبل است به‌چه‌علت قیمت در حال افزایش است؟
اکبری: این یک مسئله طبیعی است که اگر کسی با ارز آزاد خرید انجام داده باشد هم‌پای افزایش قیمت آن قیمت اجناس خود را بالا ببرد چراکه در غیر این صورت نمی‌تواند دوباره جنس فروشگاه خود را تهیه کند در واقع صحبت شما در زمان ثبات بازار کاملاً درست است اما زمانی که یک فروشنده جنسی را به‌قیمت دیروز خود بفروشد فردا باید گرانتر همان را بخرد دیگر نباید توقع ثابت نگاه داشتن قیمت‌ها از فروشندگان را داشت.
تسنیم: قانون نظام صنفی می‌گوید که در هر بخشی قیمت فروش جنس باید قیمت خرید به‌اضافه درصد مشخصی سود باشد اما رفتار بازار به هیچ عنوان به این صورت نیست؛ چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟
اکبری: بله، عدد مشخصی سود باید دریافت شود، اگر قیمت جنسی که قرار است خریداری کند ثابت باشد؛ وقتی ما امروز یک کالا را می‌خریم به‌قیمت یک میلیون تومان و سود قانون نظام صنفی برای فروش تلفن همراه 7 درصد است؛ مجموع فروش ما برابر با یک میلیون و 70 هزار تومان می‌شود که ما باید 70 هزار تومان آن را بابت هزینه‌های جاری کنار بگذاریم و یک میلیون تومان برای خرید کالا باقی می‌ماند اما وقتی کالا را باید با قیمت بالاتر خرید کاسب مجبور است که با قیمت روز همگام شود.
این را هم باید در نظر گرفت که ما در این 10 سال گذشته دائماً ارزان‌فروشی داشته‌ایم چراکه قیمت گوشی تلفن همراه همواره رو به کاهش بوده و زمانی که نرخ ارز کاهش پیدا می‌کرد ما هم ارزان‌فروشی داشتیم.
تسنیم: پس چرا چنین چیزی به‌صورت واقعی در بازار شما دیده نمی‌شود؟
اکبری: اگر چنین چیزی وجود داشته تخلف بوده و از نظر اتحادیه‌ها قابل قبول نیست و باید این را قبول داشت که در یک صنف همیشه عده‌ای متخلف هستند.
البته باید این را در نظر داشت در زمانی که کالا به‌صورت کامل و به‌اندازه مصرف در بازار وجود داشته؛ نمودار موبایل در این 10ساله رو به‌سمت پایین بوده و هیچ وقت نمودار رو به بالا نداشته‌ایم؛ در وضعیت کنونی بازار مریض است که این اتفاقات رخ می‌دهد.
هم‌اکنون کسبه با پول نقد در بازار سرگردان هستند بلکه بتوانند گوشی تلفن همراه را خریداری کنند که آن هم مشخص نیست برایش مشتری وجود داشته باشد یا خیر.
اگر سیاست‌های ارزی دولت مشخص شده و واردات کالا با هر نرخی آزاد شود تکلیف همه کسبه مشخص می‌شود؛ به‌عنوان مثال دولت بگوید هم‌اکنون قیمت دلار 20 هزار تومان بوده و تا 2 سال دیگر این نرخ ثابت است آن زمان هم فروشنده می‌تواند تصمیم بگیرد که برای ادامه فعالیت خود باید چه‌کاری انجام دهد و هم مصرف‌کننده می‌تواند سبد خود را تعیین کند که اصلاً کالا خریداری کند یا خیر.
به‌نظر شخص بنده لطمه‌ای که خود مردم به اقتصاد وارد می‌کنند هیچ کس تا کنون به اقتصاد وارد نکرده؛ همه ما شاهد هستیم که وقتی سکه گران می‌شود، مردم بدون اینکه به آن نیاز داشته باشند برای خرید صف می‌کشند از ترس اینکه ارزش پول آنها کاهش پیدا کند و هر کسی هم که جنس را خرید می‌کند به‌دنبال مصرف نیست بلکه به‌دنبال انبار کردن است، اگر اعتماد دوباره به این بخش بازگردد و مردم هم شرایط را درک کنند و واقعیات هم به مردم بازگو شود بهتر می‌توان برنامه‌ریزی کرد.
ممکن است ما به این نتیجه برسیم به‌علت اینکه کشور در تحریم قرار گرفته تا یک سال موبایل خریداری نکنیم اما همان وضع هم از این بلاتکلیفی بهتر است، اینکه دولت اعلام می‌کند که ارز دولتی به گوشی تلفن همراه تعلق می‌گیرد اما در حقیقت این‌گونه نیست، در اصطلاحی عامیانه مردم را به جان کسبه می‌اندازد اصلاً درست نیست این سوتفاهمات برای مردم و رسانه‌ها هم‌اکنون به‌وجود آمده که فکر می‌کنند بدتر از صنف موبایل‌فروش دیگر وجود ندارد در صورتی که به این صورت نیست.
باید این را گفت صنفی که کمترین سود را در سیستم فروش دارد همین صنف فروشندگان تلفن همراه هستند اما به‌علت اینکه موبایل کالایی به‌روز است و تراکنش مالی در آن بالا است تصورات اشتباهی در مورد آنها وجود دارد. اگر این کالا و این تجارت برای مردم و دولت اهمیت دارد باید تأمین آن به‌صورت منطقی شکل بگیرد و اگر هم نیست از ادامه فعالیت آن جلوگیری شود تا حداقل فعالان آن با این مشکلات دست و پنجه نرم نکنند.
تسنیم: چند نفر در حوزه تلفن همراه فعالیت دارند؟
اکبری: در کشور 80 هزار نفر به‌صورت مستقیم و 500 هزار نفر غیرمستقیم و در مشهد هزار نفر مستقیم و 5000 نفر غیرمستقیم در این حرفه مشغول هستند که اگر این روند ادامه داشته باشد که به‌ظاهر این اتفاق رخ می‌دهد این تعداد به یک‌دهم می‌رسد.
تسنیم: از ابتدای التهاب بازار تا کنون ریزش اعضا داشته‌اید؟
اکبری: در مشهد چیزی حدود 200 نفر یعنی معادل 20 درصد ریزش اعضا داشته‌ایم و اگر به همین منوال ادامه پیدا کند و تصمیمی گرفته نشود تصور می‌کنم که 80 درصد صنف ما در کشور جمع‌آوری شده و به‌سمت فروش اینترنتی برود و یا قسمتی از کالاهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای شود.
تسنیم: آسیب فروش اینترنتی یا عرضه در فروشگاه‌های زنجیره‌ای چیست؟
اکبری: آسیب آن این است که وقتی بازار کوچک می‌شود از آن طرف قیمت بالا می‌رود در رقابت بازار بزرگ قیمت پایین می‌آید و علاوه بر این به‌علت کاهش تنوع ذائقه کالایی مصرف‌کننده نیز تأمین نمی‌شود.
وقتی کارها کوچک شده و به دست عده‌ای ویژه می‌افتد و به‌صورت انحصاری به فعالیت خود ادامه می‌دهد زیان و ضرر آن به‌سمت مصرف‌کننده برمی‌گردد.
تسنیم: یعنی شما می‌گویید که واردات گوشی تلفن همراه هم‌اکنون به‌صورت انحصاری است؟
اکبری: اصلاً وارداتی انجام نمی‌شود و این مسئله بر اثر سیاست‌های ارزی نادرست بوده اگر سازوکار و بسته‌های جدید ارزی دولت راه بیفتد و به‌صورت ثابت هم باقی بماند ممکن است بعد از یک ماه بتوان در مورد واردات صحبت کرد؛ بعد از آن باید ببینیم با آن عددی که قرار است بعداً مشخص شود چه افرادی واقعاً می‌توانند گوشی تلفن همراه را وارد کنند.
تسنیم: اجرای طرح رجیستری را چگونه ارزیابی می‌کنید، این طرح چه تأثیری روی بازار داشته است؟
اکبری: اجرای این طرح بسیار خوب بود حداقل توانست جلوی قاچاق را بگیرد اما 20 درصد افزایش قیمت در بازار به‌وجود آمد البته دولت این افزایش قیمت را قبول ندارد چراکه ادعا دارد از همان ابتدا نباید قاچاق صورت می‌گرفت.
باید گفت سابق بر این به‌علت اینکه رجیستری وجود نداشت بازار با قاچاق تأمین می‌شد اما به هیچ عنوان در وضعیت کنونی بازار با راه‌های دیگر تأمین نمی‌شود و دقیقاً بستگی به سیاست‌های ارزی و گمرکی دارد.
تسنیم: از دیدگاه شما آسیب این وضعیت بازار موبایل چیست؟
اکبری: در بازار تلفن همراه همگی جوان و تحصیلکرده بوده و یک میانگین سنی 25 سال دارند و از دیپلم تا فوق‌لیسانس میزان تحصیلات آنها است و در جوامع صنفی کسبی جزو باسوادترین اصناف هستند، باتوجه به اینکه اینها همه جوان هستند و کار دیگری هم برای آنها وجود ندارد باید هرچه زودتر این بازار تعیین تکلیف شود چراکه هزینه‌ها سنگین بوده و همه به‌امیدی صبر کرده‌اند که ببینند در آینده بازار آنها رونق پیدا می‌کند یا خیر.
وضعیت ما هم‌اکنون به‌حالت تعطیلی است و اگر قرار است شرایط ویژه‌ای برای ادامه فعالیت وجود داشته باشد باید همان شرایط با سرعت عملیاتی شود تا افراد فعال در این حرفه بدانند که چه برنامه‌ریزی‌ای داشته باشند.
این را هم باید در نظر داشت که ما جمعیت 80 میلیون نفری داریم؛ اگر عمر متوسط گوشی را 5 سال در نظر بگیریم که البته متوسط آن در دنیا 18 ماه است سالانه 12 میلیون گوشی تلفن همراه نیاز داریم که نیاز ماهانه کشور یک میلیون می‌شود و باید برای تأمین آن راه‌حل‌های ویژه را در نظر گرفت.
درست است که تعداد زیادی از افراد می‌گویند که تلفن همراه جزو کالاهای تجملاتی است اما در واقع مصرفی است چراکه مردم تعداد زیادی از کارهای روزمره خود را با آن انجام می‌دهند و در دست همه افراد وجود دارد.
اما اگر دولت به هر علت این شغل را ضروری نمی‌داند می‌تواند اعلام کند تا فعالان در آن به‌دنبال حرفه‌های دیگری بروند البته اگر آن حرفه‌ها هم‌اکنون وجود دارند و می‌توان در آنها فعالیت داشت.
انتهای پیام/ز*
