به گزارش خبرگزاری تسنیم از اقلید، جشنواره ملی کلوخ پزان برای سومین سال متوالی در تفرجگاه زیبای چُغُرسیاه با حضور پرشور مردم و گردشگران برگزار شد.
کلوخپز یک رسم منحصربهفرد و دیرینه است که در بین مردم اقلید رواج دارد و با گذشت قرنها هنوز مردم و کشاورزان اقلیدی به شکرانه برداشت محصول سیبزمینی از اواسط شهریورماه تا اواسط مهرماه با گردهمایی اقوام و خویشاوندان به جشن و پایکوبی میپردازند و مراسم کلوخپز را اجرا میکنند.
برای برگزاری این مراسم در ابتدا باید در زمینی خاکی که بهتازگی شخم زده شده باشد محلی را برای برپایی کوره در نظر گرفت و تسطیح کرد؛ سپس به نسبت بزرگی و کوچکی کوره کلوخ خشک جمعآوری کرد. در ادامه کلوخهای بزرگتر بهصورت دایرهوار کنار هم چیده میشوند و قسمتی از این دایره جهت ایجاد دهانه و سردر کوره به جهت ورود هیزم در نظر گرفته میشود.
این دهانه را میتوان با دو کلوخ بزرگ که در اصطلاح محلی قوچ کردن گفته میشود و یا یکتخته سنگ بزرگ ایجاد کرد. دهانه باید در خلاف جهت وزش باد ایجاد شود. در ادامه ردیف بعدی کلوخها رویهم چیده میشوند تا به شکل گنبدی مخروطی شکل درآیند.
با تکمیل شدن سازه مخروطی شکل کوره هیزمها وارد کوره میشوند و آتش برافروخته میشود. روشن ماندن آتش حدود یک ساعت و تا زمان سرخ و آماده شدن کلوخها ادامه مییابد.
پس از آماده شدن کوره و سرخ شدن کلوخها ذغالها از دهانه کوره خارج میشوند و مقداری خاک کف کوره ریخته میشود پس از مسدود کردن دهانه سیبهای ریزتر در کف کوره ریخته میشوند و تعدادی از کلوخهای سقف کوره را روی آنها میریزند و به آرامی بهوسیله بیل و یا چوب ضخیم کوبیده میشوند. در ادامه سیبهای درشتتر درون کوره ریخته میشوند و این کار بهصورت یک لایه سیب و یک لایه کلوخ تا زمان پوشیده شدن تمام سیبها ادامه مییابد.
در انتها و پس از گذشت حدود پنجاه دقیقه میتوان سیبهای پخته شده را به آرامی و با کنار زدن خاک کوره بیرون آورد و با استفاده از مواد طعم دهنده و نمک و فلفل صرف کرد. در روشهای مشابه دیگر میتوان میوه و سبزیجاتی همچون سیب درختی، به، هویج و همچنین تکههای مرغ که در فویل آلومینیومی پیچیده شده را جایگزین سیب زمینی کرد.
اکبر مسعودی، شهردار اقلید، با تأکید بر لزوم حفظ و احیای آداب و سنن پیشینیان میگوید: در شهرستان اقلید آیینهای منحصربه فرد و متنوعی وجود دارد که برخی به دست فراموشی سپرده شده و سعی مجموعه شهرداری و شورای اسلامی شهر اقلید بر احیای این رسوم و آداب کهن است.
مسعودی کلوخپزان را از آیینهای زیبای به جای مانده از قدیم میداند و میافزاید: پدران، مادران و پیشینیان ما نیز به شکرانه نعمت های پروردگار در پایان شهریورماه با برداشت محصول سیبزمینی از مزارع خود آیین کلوخپز را برگزار میکردند و در حفظ و ترویج این رسم دیرینه میکوشیدند.
شهردار اقلید ثبت ملی آیینهای کلوخپزان و حلیمپزان را از جمله اقدامات شهرداری ذکر میکند و با اشاره به کمیت و کیفیت بالای گردوی اقلید از برگزاری جشنواره گردو در اقلید و ثبت این آیین در آیندهای نزدیک خبر میدهد.
برخی گردشگران و مسافران حاضر در این جشنواره از طی مسافتهای طولانی برای بازدید از این آیین میگفتند و حس همکاری و نوعدوستی در برپایی کلوخپز را از جمله خصوصیات منحصر به فرد این مراسم ذکر میکردند.
جشنواره کلوخپزان با برپایی غرفههای صنایعدستی، خوراکیهای محلی، نمایشگاه کتاب و نقاشی و اجرای موسیقی و تئاتر طنز همراه بود. این جشنواره با اهدای تندیس و هدایای برگزیدگان به کار خود پایان داد.
آیین کلوخپزان اقلید در شهریورماه سال 1395 با شماره 1314 در فهرست ملی میراث معنوی به ثبت رسیده است.
گزارش از حامد ثابت اقلیدی
انتهای پیام/ن