گزارش تسنیم|توافقات و اختلافات مرکل و اردوغان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه پس از دیدارهایش در نشست هفتاد و سوم مجمع عمومی سازمان ملل، همراه با هیئتی بلند پایه از آمریکا به آلمان رفت. این سفر از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده و انتظار می‌رود در دیدار بین مقامات عالی رتبه ترکیه برخی از اختلافات جدی بین ترکیه و آلمان حل شوند.

جمعیت ترک‌های مقیم آلمان

بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده از سوی یک نهاد آماری در ویسبادن آلمان، شمار ترکیه‌ای‌های مقیم آلمان که اسامی و مشخصات آنها به شکل رسمی از طرف دولت آلمان ثبت شده است به یک میلیون و 500 هزار نفر می‌رسد، اما برخی آمارهای غیررسمی حاکی از آن است که اگر شمار شهروندان ترک تباری که توانسته‌اند حق شهروندی آلمان را به دست آورند، به این آمار افزوده شود، آن وقت می‌توان گفت 3 میلیون نفر ترک در آلمان زندگی می‌کنند که حدود 400 هزار نفر از آنها از کردهای ترکیه هستند.

این جمعیت عظیم علاوه بر آنکه یک منبع اقتصادی بزرگ برای ترکیه هستند و سالانه چند صد میلیون یورو پول به کشور خود می‌فرستند، از لحاظ سیاسی نیز برای ترکیه اهمیت ویژه‌ای دارند و حتی آراء آنها در معادلات انتخاباتی و حزبی ترکیه به شکل جدی تاثیرگذار است. به همین دلیل اردوغان تلاش می‌کند تا با استفاده از مکانیزم‌ها و ساز و کارهای حزبی خود به شکل جدید ترکیه‌ای‌های مقیم آلمان را مدیریت و سازماندهی کند.

ترکیه، آلمان و اتحادیه اروپا

جایگاه آلمان در اتحادیه اروپا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و این کشور از لحاظ سیاسی حقوقی و اقتصادی، می‌تواند بر بسیاری از تصمیم گیری‌های اتحادیه تاثیر بگذارد. با این حال در مورد عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا، آلمان نیز تقریباً مانند دیگران رفتار کرده و هیچگاه در برابر کشورهای اروپایی در حمایت از ترکیه ساز مخالف نزده است.

اما در چند سال اخیر شاهد این بودیم که مرکل تا حدودی در برابر ترکیه با نرمش، انعطاف و تعامل برخورد کرده و انتظار می‌رود که سختگیری‌های آلمان در برابر ترکیه، کاهش پیدا کند.

البته دلیل اصلی این موضوع، مسئله مهاجرت و بیم آلمان، از افزایش ناگهانی شمار آوارگانی است که بخش قابل توجهی از آنها، از سوریه، ترکیه و یونان راهی آلمان شده‌اند. به عبارتی ساده می‌توان گفت، آلمان در شرایط کنونی به دلیل ترس از افزایش بی حد و حصر میزان آوارگان، تا حدودی حاضر است به ترکیه امتیاز بدهد.

اختلافات ترکیه و آلمان

ترکیه و آلمان درک واحد و مشترکی از دموکراسی و کشور داری ندارند و بسیار منطقی و طبیعی است که بین سران این دو کشور در مورد مفاهیم بنیادین سیاسی و اجتماعی اختلاف نظرهای جدی وجود داشته باشد.

به همین دلیل، هم در مسیر تکمیل عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا و هم در مورد مسائلی که با حضور پ.ک.ک و کردهای مخالف اردوغان و اعضای شبکه گولن در آلمان مرتبط است، اختلافات به سطحی رسید که حتی ترکیه از آلمان خواست در مورد استفاده از پایگاه هوایی اینجرلیک تجدید نظر کند و وزیر دفاع آلمان نیز اعلام کرده به زودی در یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به دنبال ایجاد پایگاه نظامی خواهد بود.

دیروز و در جریان کنفرانس مطبوعاتی مشترک اردوغان و مرکل نیز شاهد این بودیم که در این مورد بین ترکیه و آلمان نظر مشترکی وجود ندارد.

رجب طیب اردوغان از آنگلا مرکل خواست، اعضای شبکه گولن و اعضای پ.ک.ک را به ترکیه بازگرداند، اما مرکل به شکل نرم و آرام گفت: دیدگاه آلمان در مورد شبکه گولن و پ.ک.ک یکی نیست.

آلمان پ.ک.ک را تروریست می‌داند، اما در مورد شبکه فتح الله گولن چنین دیدگاهی ندارد. صدر اعظم آلمان همچنین اعلام کرد که در مورد فعالیت تروریست‌ها در کشورش اسناد و مدارکی در اختیار ندارد این در حالی است که اردوغان اعلام کرده تاکنون، اسناد و پرونده‌های مربوط به بیش از یک هزار نفر را در اختیار برلین گذاشته است.

آلمان در چند دهه اخیر همواره یکی از کانون‌های مهم فعالیت‌های سیاسی و تبلیغاتی پ.ک.ک بوده و سران این حزب توانسته‌اند از بخش قابل توجهی از کردهای ساکن آلمان، اعانه  و کمک‌های مالی قابل توجهی دریافت کنند.

با وجود آن که مرکل، فعالیت پ.ک.ک در کشورش را ممنوع اعلام کرده، اما سرویس اطلاعاتی میت، معتقد است که در این مورد، تساهل و تسامح در جریان است و اعضای پ.ک.ک، همچنان در ایالات مختلف آلمان به فعالیت مشغولند.

البته در این میان دولت آلمان ناچار است بنابر سنت و روند حقوق بشری موجود در اروپا به گروهها و احزاب مخالف نیز اجازه فعالیت دهد و اگر قرار باشد همه اعضای پ.ک.ک و گولن را دستگیر و به ترکیه بازگرداند، با دو مشکل بزرگ روبه‌رو خواهد شد: نخست این که کشورهای مختلف اتحادیه اروپا، آلمان را به لگدمال کردن اصول و مبانی حقوق بشر متهم خواهند کرد.

دوم این که با واکنش‌ها و اعتراضات تند کردهای مقیم آلمان، امنیت داخلی این کشور به خطر خواهد افتاد و مرکل نمی‌خواهد در شرایطی که به سختی توانسته دولت را تشکیل دهد، در داخل، با چنین دردسرهایی روبرو شود.

مسیر تفاهم و همراهی

با وجود اختلافاتی که به آنها اشاره شد، ترکیه و آلمان در بسیاری از زمینه‌ها به همدیگر، نیازمند و محتاج هستند و انتظار می‌رود پس از سفر اردوغان به آلمان، دور تازه‌ای از همکاری‌ها و روابط سیاسی، امنیتی و اقتصادی این کشور به جریان افتد.

 آلمان نه تنها به دلیل مسئله آوارگان، بلکه برای مسائل و دلایل اقتصادی و سیاسی، رابطه با ترکیه را ادامه خواهد داد. بعید نیست در آینده‌ای نزدیک، در صورت تحقق شرایط 6 گانه،  شهروندان ترکیه و آلمان برای سفر به این دو کشور نیازی به روادید نداشته باشند.

به عبارتی دیگر با وجود همه اختلافات، آلمان و ترکیه در مسیر تفاهم و همراهی قرار دارند و این رابطه تقویت خواهد شد، ولی در عین حال، شواهد نشان می‌دهد که انتظارات و توقعات بی‌حد و حصر اردوغان از آلمان برای بازگرداندن اعضای شبکه گولن و پ.ک.ک با پاسخ منفی آلمان، روبرو خواهد شد.

انتهای پیام/