به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، بحث کپی آثار هنری با رشد شبکههای ارتباطی که زمینه اطلاعرسانی را فراهم کردند درسالهای اخیر همواره داغ بوده است. اگر اخبار 10 سال اخیر هنرهای تجسمی را پیگیری کنید به صحت این گفته پی خواهید برد. بارها در خصوص کپیبودن برخی از آثار هنری در نمایشگاه و یا حراجها مواردی وجود داشته است. مواردی که گاه به رسانهها راه پیدا کرده و گاه تنها در گفتوگوهای خصوصی مطرح شده است؛ اما بسیاری از این صحبتها در حد یک ادعا باقی ماندند چراکه هیچگاه مرجع رسیدگی برای پیگیری این موارد وجود نداشته است.
در ماه اخیر با برپایی نمایشگاه نقاشیهای تهمینه میلانی و تعطیلی این نمایشگاه بهخاطر کپیبودن آثار، بحث کپی آثار هنری در رسانهها مطرح شد و سیدمجتبی حسینی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نامهای به هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی دستور ایجاد ساز و کاری برای پیشگیری از ارائه آثار کپی و رسیدگی به این موضوع را صادر کرد.
حسینی در این نامه نوشته است:
«با رشد و توسعه کمی و کیفی هنرهای تجسمی و پیآیند آن، رونق نسبی اقتصاد این عرصه هنری به اهتمام فعالان، همچنین توجه مؤکد سیاستگذاران فرهنگی به موضوع اقتصاد هنر، چندی است که اخبار مربوط به کپیسازی و یا نظیرهپردازی موجب مخاطره و نگرانی دستاندرکاران حوزه هنرهای تجسمی شده است. با توجه به اشراف جنابعالی به مسائل حقوقی و شناخت از اقتضائات هنرهای تجسمی انتظار میرود با تمهید ساز و کار و همکاری با تمامی نهادهای ذیربط برای پیشگیری از بروز مشکلات ناشی از ارائه آثار برساخته اقدامات بایسته را سریعاً معمول و گزارشهای ادواری به اینجانب ارائه فرمایید.»
مهدی تمیزی هنرمند و مدیر موزه هنرهای معاصر اصفهان درباره دستور معاون هنری برای رسیدگی به موضوع کپی آثار هنری در وزارت ارشاد به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم گفت: خوشبختانه با رسوایی اخیر که باز هم به کمک شبکههای مجازی به روشنگری و اعلام عمومی منجر شد، حساسیت بر سر این موضوع شدت گرفته است. این حساسیت به خودی خود خوب است؛ اما باید شرایطی را در نظر گرفت که این حساسیتها بیراهه نروند و توانشان را برای بهبود به کار بگیرند، نه فقط برای بازار داغ چند روزه و گذرا.
تمیزی ایجاد موسسه یا نهادی برای نظارت بر این جرایم حرفهای را امر درستی تلقی نکرد و افزود: این کار مثل این است که موارد فساد اخلاقی را از طریق پلیس پیگیری کنیم. هر سیستم نظارتی تابع ساز و کار و اساسنامهای است که به نظر من نفس اساسنامههای اداری با ذات اثر هنری مغایرت دارد.
وی خاطرنشان کرد: تجربههای پیشین ثابت کرده که بروکراسی اداری برای تایید آثار و نمایش آنها در گالریها توسط نهادهای دولتی بسیار وقتگیر، بینتیجه و متاسفانه توسط کارشناسان ناآشنا به امور هنری انجام میشده است. من فکر میکنم با آموزش صحیح جامعه می توان به آنچه که مد نظر این پرسشنامه است رسید. همین رسوایی اخیر در نمایشگاه تهمینه میلانی نیز مرهون افزایش آگاهی و شعور هنری گروهی از جامعه هنری بود. این شعور و آگاهی باید تا جایی آموزش داده و ورزیده شود که هر شخص پیش از ارائه آثار به اصطلاح مچ خود را بگیرد و از نمایش آثاری که به عمد یا به سهو، ردپای آثار دیگران در آنها دیده میشود پرهیز کند. ورود قوه قضاییه پس از احراز کپیبودن اثر یا آثار واقعاً ضروری است. مطالبه حقوق ضایعشده مولف یا مولفان ایده اولیه و توبیخ حقوقی و حرفهای متخلف، میتواند بسیار موثر باشد.
مدیر موزه هنرهای معاصر اصفهان با اشاره به ضرورت همکاری کارشناسان هنری با سیستم قضایی گفت: البته باید این کارشناسان به صورت متناوب تغییر کنند و از هنرمندان مختلف برای زمینههای تخصصی همان رشته استفاده شود. بیشک کارشناس رشته نگارگری نمیتواند در زمینه گرافیک اعمال نظر کند. این نگاه تخصصی به رشتههای هنری معاصر بیش از پیش به کیفیت و بهبود قضاوتها کمک خواهد کرد. البته ارائه تعریف درست یا متر و میزانی برای حداقل کپی تا کپی تام کار دشواری نیست اما عملی است. آثار هنری ذاتاً جریانساز هستند. جریانهای فکری و فرهنگی و اگر این تسلسل را از ذات هنر دریغ کنیم بخشی از رسالت آنرا نادیده گرفتهایم. در روند این جریانات، بارقههایی از ایدههای متکثر دیده میشود که به اشکال مختلف بازاجرایی میشود یا متناسب با جامعه فرهنگی آن دوره یا آن جغرافیای خاص، مفاهیم متفاوتی میپذیرد. این اتفاق ممکن است کاملاً ناآگاهانه و یا توارد ذهنی باشد. اما اجرای نعل به نعل یک ایده از هنرمندی خاص در فضایی دیگر و توسط هنرمندی دیگر به طور قطع نهتنها از نظر حرفهای و اخلاقی مایه مضحکه هنرمند خواهد شد، بلکه باید مورد مجازاتهای قانونی و دقیق قرار بگیرد.
وی ادامه داد: مشکل دیگری که زمینهساز رسوایی اخیر شد را میتوان «توهم نامداران» نامگذاری کرد. از این دست نمایشگاههای هنری بیارزش که توسط نامداران سینما یا ورزش که در زمینه هنرهای تجسمی وارد شده کمتعداد نبوده است؛ اما متاسفانه در زمان خود به صورت نامحسوسی نادیده گرفته شدند. تاکید میکنم که من به هیچ عنوان با تایید آثار و سپردن تشخیص صحت و سقم آثار توسط سیستم پلیسی موافق نیستم. اصرار بر آموزش و آگاهی دارم. دامنه این آگاهی باید از جامعه هنری فراتر رود. به طوری که یک دانشآموز هم بتواند اصالت اثر را تشخیص دهد و نسبت به هنرمندان مطالبهگر باشد.
انتهای پیام/