به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار؛ بیآبی و کمآبی، واژهای که این روزها زیاد به گوش میرسد و عمده مناطق شهری و روستایی ایران با آن دست به گریبانند؛ اگر بگوییم در جایی بیآبی بیداد میکند شاید در وهله اول در میان استانها و شهرهایی که در تنش آبیاند زیاد به چشم نیاید اما اگر به عمق تاریخی بیآبی در استان محرومی مثل سیستان و بلوچستان و بندری راهبردی مثل چابهار اشاره کنیم و از معضلی جدی، تاریخی و عمقی سخن به میان آوریم؛ اینبار شاید به چشم آید.
براساس شاخصهای وزارت نیرو میانگین دسترسی مردم شهری و روستایی 31 استان ایران به آب 90 درصد است البته استانهایی هستند که وضع بهتر است و شاخصهای بالاتری دارند؛ در سیستان و بلوچستان اما میانگین دسترسی به شبکه آب در خوشبیانهترین حالت 70 درصد است؛ همچنین براساس شاخصهای وزارت نیرو میانگین دسترسی مردم روستایی 31 استان ایران به شبکه آب حدود 70 درصد و در سیستان و بلوچستان 46 درصد است.
پایینترین شاخص دسترسی به شبکه آب در میان 19 شهرستان محرومترین استان ایران، سیستان و بلوچستان، را چابهار دارد، شاخص دسترسی مردم روستایی و شهری این شهرستان به شبکه حدود 21 درصد است؛ این یعنی بندرچابهار علیرقم اهمیت راهبردیش، محرومترین شهر و نقطه جمعیتی ایران در دسترسی به شبکه آب است.
21 درصد مردم چابهار آب دارند نه دائمی بلکه جیرهبندیشده
نماینده مردم چابهار در مجلس میگوید: از جمعیت حدوداً 280 هزارنفری شهرستان چابهار، چیزی کمتر از 50 هزار نفر به شبکه آب و آنهم نه به صورت دائمی و بلکه جیرهبندی دسترسی دارند؛ بقیه و عمدتا در روستاها با تانکر به صورت سقایی آبرسانی میشوند.
عبدالغفور ایرانژاد در گفتوگو با تسنیم میافزاید: 200 هزار نفر از مردم روستایی شهرستان چابهار با آن که در نوارساحلی و کنار آبهای بیکران عمان زندگی میکنند فاقد لولهکشی آب هستند و با تانکر آبرسانی میشوند؛ از 438 روستای چابهار تنها 16 روستا به شبکه آب و آنهم نه به صورت دائمی و بلکه جیرهبندی دسترسی دارند و بقیه تانکری آبرسانی میشوند.
خارج از 220 هزارنفری که بهصورت تانکری آبرسانی میشوند، برای 50 هزارنفر جمعیت شهرچابهار که به شبکه دسترسی دارند، آب جیرهبندی است، منبع؛ آب شیرین کن کنارک در فاصله 50 کیلومتری غرب چابهار که از فرط فرسودگی توان آبرسانی ندارد.
مسعود شعلی بر مدیر آب و فاضلاب شهری چابهار در گفتوگو با تسنیم میگوید: آبشیرین کن دولتی کنارک 28 هزارمترمکعب ظرفیت دارد که حدود 12 هزار و پانصد مترمکعب آن سهم شهر چابهار و بقیه سهم شهر کنارک، صنایع و منطقه آزاد چابهار است؛ 40 درصد از آب آبشیرین کن بهدلیل فرسوده بودن لولهها در مسیر هدر میرود.
وی میافزاید: 12 هزار وپانصد مترمکعب آب کارخانه کنارک در حالی بین 17 هزارمشترک چابهار تقسیم میشود که بنا به آمار ما شهر چابهار 18 هزارمشترک آب دارد یعنی به هزارنفر طبق آمار ما آب نمیرسد چه رسد به خانه هایی مانند حاشیه ومحله های کپرنشین که لوله کشی ندارند یا فرسودگی لولهها کفاف آبرسانی به آنها را نمیدهد.
شعلی بر تصریح میکند: بهدلیل کمبود آب، آب شهرچابهار جیرهبندی شده و محلهها تنها در دو روز از هفته آب دارند و مردم با ساخت حوض انبارها آب را ذخیره میکنند و همین حوزه انبارها و پمپهای قوی آن باعث شده به برخی محلهها تا هفتهها آب نرسد و از همین جیرهبندی هم محروم باشند.
برای آبرسانی به چابهار ستاد بحران تشکیل شود
معضل آب در چابهار جدی است، بهویژه در روستاها؛ ناوگان آبرسانی سیار به روستاها فرسوده و قدیمیاند و خشکسالیهای پیاپی در بلوچستان منابع آبی روستاها را خشکانده است تاجایی که رئیس شورای شهرستان چابهار خواستار تشکیل ستاد بحران برای آبرسانی میشود.
معینالدین سعیدی رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار میگوید: با توجه به خشکسالیهای مداوم در روستاهای چابهار و خشک شدن بیشتر هوتگها (گودالهای دستساز آب در روستاهای چابهار برای ذخیرهسازی آب سیلاب و باران) و همچنین فرسودگی بیشازحد ناوگان آبرسانی باید هرچه سریعتر ستاد بحران تشکیل شود و ستاد دستگاههای اجرایی را موظف کند که هرکدام به چابهار ناوگان آبرسانی اختصاص دهند.
وی در گفتوگو با تسنیم بابیان اینکه سهمیه هر روستایی از آبرسانی سیار روزانه 15 لیتر آب است؛ میافزاید: 40 ناوگانی که کار آبرسانی را در چابهار انجام میدهند بهدلیل عمر بالا و شرایط آبوهوایی چابهار بیشازحد فرسوده و قدیمی شدهاند؛ عمده این ناوگان برای حداقل 30 سال پیش است. این ناوگان فرسوده کار آبرسانی را به روستا تا شعاع 100 کیلومتری انجام میدهند.
وزارت نیرو به آبشیرینکنها تضمین خرید نمیدهد
برای حل بحران آب در چابهار طرحهای بسیاری اجرا شده و دردست اجراست، همگی اما یا به بن بست مالی خوردند و یا هرگز اجرا نشدند؛ اساسیترین و اصلیترین راه شیرینسازی آبهای عمان است که وزارت نیرو تضمین خرید نمیدهد.
مهمترین طرح آبرسانی در سیستان و بلوچستان و چابهار که جمعیت روستایی زیادی از شهرستان چابهار را به شبکه آب وصل میکند و بخش مهمی از روستاهای فاقد شبکه را آبرسانی میکند، مجتمع آبرسانی «تلنگ»، «پلان» و «پیرسهراب» شهرستانهای چابهار و قصرقند با مجموع 261 روستا و 71 هزار نفر جمعیت است که از سال 84 از سد «زیردان» شهرستان کنارک با ظرفیت 207 میلیون مترمکعب آغاز شده و تاکنون که بیش از 13 سال می گذرد هنوز بهبهرهبرداری نرسیده است.
دومین پروژه بزرگ به روستاهای فاقد شبکه هم پروژه انتقال آب از سد پیشین شهرستان سرباز به «شیرگواز» و آب رسانی به 207 روستای شرق چابهار و بخشی از روستاهای شهرستان «سرباز» است با 97 هزارنفر جمعیت است؛ این پروژه هم باوجود گذشت 24 سال از ساخت سد پیشین به تازگی کلنگ زنی شده و هنوز پیشرفت فیزیکی چندانی ندارد و این درحالی است خود منبع آب، سد پیشین، به گواه شرکت مدیریت منابع آب سیستان و بلوچستان حالا عملا آبی برای آبرسانی ندارد و خشک شده است.
ساخت آبشیرین کن اساسیترین راه است اما وزارت نیرو تضمین خرید نمیدهد؛ نماینده مردم چابهار میگوید: سرمایهگذاران زیادی برای ساخت آبشیرین کن در چابهار اقدام کردند اما وزارت نیرو به آنها تضمین خرید نمیدهد؛ این سرمایهگذاران که بومیان و غیربومیان را شامل میشود حاضرند تمام سرمایهگذاری ساخت آبشیرین را انجام دهند منوط به تضمین خرید که وزارت نیرو تضمین را هم نمیدهد.
وزارت نیرو ندای تشنگی چابهاریها را نمیشنود
معینالدین سعیدی رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار میگوید: سالهاست پروژههای آبرسانی وزارت نیرو به چابهار دربند اعتبار گیر کردهاند با این همه وزارت نیرو علیرقم ورود سرمایهگذاران برای ساخت آبشیرین کن و آبرسانی به آنها تضمین خرید نمیدهد، این نشان میدهد حضرات فخیمه نیرو ندای تشنگی چابهاریها را یا نمیشنوند و یا باور ندارند.
هرچه باشد، معضل فراگیر و جدی آب و عدم ورود و عزم جدی به آن علیرغم اهیمت راهبردی چابهار به عنوان یکی از استراتژیکترین طرحهای آینده اقتصاد ایران، توسعه سواحل مکران، خود به خود ذهن را به سمت مافیا میبرد، مافیای آب.
گزارش از سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/ ز