باخت آمریکا در شطرنج سیاسی
تحریم‌های ثانویه آمریکا که از آن با عنوان شطرنج سیاسی ترامپ یاد می‌شود، سرآغازی برای شکست مفتضحانه ایالات متحده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از تهران، تحریم‌های ثانویه آمریکا که از آن با عنوان شطرنج سیاسی ترامپ یاد می‌شود، سرآغازی برای شکست مفتضحانه ایالات متحده است، اگرچه سردمداران این کشور تحریم را ابزاری برای دستیابی به اهداف سیاسی می‌دانند اما مطالعاتی در دهه 1990 توسط مؤسسه پترسون انجام شد که نشان داد: «تحریم‌های یکجانبه آمریکا تنها 13 درصد از اهداف سیاست خارجی این کشور را تأمین می‌کنند.»، بنابراین ناکارآمدی این گونه سیاست‌ها روشن است.
روز جمعه دولت آمریکا بازگشت تمامی تحریم‌های ضدایرانی را اعلام کرد و مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا مدعی شد: «هدف از این اقدام باثبات نگه داشتن قیمت نفت است! حدود 700 فرد حقیقی و حقوقی مشمول تحریم‌های واشنگتن علیه تهران می‌شوند. آمریکا به‌دنبال ایجاد معافیت موقت برای 8 کشور است، اما تنها به‌شرطی که آنها کاهش قابل توجهی در واردات نفت از ایران داشته و در بسیاری از مسائل دیگر همکاری کرده و گام‌های مهمی در مسیر کاهش صادرات نفت ایران و به صفر رساندن آن بردارند».
اما سیاستگذاران بر این باورند که موفقیت تحریم‌ها نیازمند همراهی متحدان آمریکایی است حال آنکه این کشور با متحدان خود هم وارد جنگ گسترده تجاری و تعرفه‌ای شده و اتحادیه اروپا وعده‌هایی مبنی بر تداوم روابط تجاری خود با ایران را مطرح کرده یا روسیه، هند، چین و ترکیه ضمن ابراز مخالفت با سیاست جدید آمریکا، این تحریم‌ها را یکجانبه خوانده‌اند و بر ادامه روابط تجاری ــ قانونی خود با ایران تأکید کرده‌اند، بنابراین همراهی این کشورها برای تشدید فشار مضاعف علیه جمهوری اسلامی قدری بعید به‌نظر می‌رسد.
ضمن اینکه تحریم زمانی می‌تواند دارای اثرگذاری لازم باشد که به‌فرض مثال ایران با آمریکا دارای مراودات و روابط تجاری گسترده باشد، حال آنکه چنین مسئله‌ای در روابط این دو کشور صدق نمی‌کند.
بازگشت دوباره این تحریم‌ها پس از اعلام خروج قطعی ایالات متحده از برجام و به امضا رساندن قانون بازگشت دوباره تحریم‌های تعلیق‌شده اتفاق افتاد، برهمین‌اساس وزارت خزانه‌داری آمریکا طی دستورالعملی از بازگشت تحریم‌ها بعد از دوره‌های 90 و 180 روزه خبر داد تا به‌موجب این اقدام شرکت‌ها و بانک‌ها بتوانند به‌مرور فعالیت خود با ایران را به حداقل برسانند.
مطابق این دستورالعمل و با پایان دوره 90روزه تنفس در تاریخ 6 آگوست 2018 تحریم‌های ذیل اعمال شده است: «خرید‌و‌فروش اسکناس یا اسناد مبتنی‌بر دلار از سوی دولت ایران، خرید‌و‌فروش طلا و سایر فلزهای گرانبها، خرید، تأمین یا انتقال فلزاتی نظیر گرافیت، فلزات خام یا نیمه‌خام مانند آلومینیوم و آهن، زغال‌سنگ و نرم‌افزارهای مورد استفاده از سوی صنایع ایران، افتتاح حساب ریالی در خارج از مرزهای ایران و مبادله ریالی با ارقام قابل‌توجه، تأمین مالی خارجی و خرید اوراق منتشرشده از سوی دولت ایران، خودروسازی ایران، خرید‌و‌فروش و تأمین قطعات هواپیما، فرش و مواد خوراکی تولیدشده در ایران».
در تاریخ 4 نوامبر 2018 یعنی امروز یک‌شنبه دوره تنفس 180روزه به پایان رسید و آمریکایی‌ها تحریم‌هایی را که بعد از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک برداشته بودند، دوباره از سر گرفتند.
این تحریم‌ها شامل: «فعالیت بندرگاهی، کشتیرانی و صنایع کشتی‌سازی ایران ازجمله خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و کشتیرانی جنوب و شرکت‌های وابسته، مبادلات نفتی و هر گونه خرید مواد پتروشیمی از ایران، شرکت ملی نفت، نفتیران و شرکت ملی تانکرسازی ایران، هر گونه مبادله مالی بین مؤسسات مالی بین‌المللی با بانک مرکزی ایران یا مؤسسات مالی ایرانی، بخش انرژی، همکاری با ایران در قالب تعهدات خدماتی، بیمه‌ای و بیمه اتکایی، دسترسی به لیست افراد و شرکت‌های تحت‌تحریم است».
اگرچه وزیر خزانه‌داری آمریکا اهداف بازگشت این تحریم‌ها را «قطع جریان پول به ایران» عنوان کرده اما صاحب‌نظران از این اقدام با عنوان شطرنج سیاسی ایالات متحده یاد می‌کنند، شطرنجی که قرار است به‌واسطه آن ایران را پای میز مذاکره بکشانند تا شخص ترامپ با مقامات ایرانی صرفاً عکس یادگاری بیندازد و پس از بهره‌برداری سیاسی این گونه جلوه دهند که اعمال فشار و تحریم علیه ایران جواب داده است. بی‌تردید پس از این ماجرا دوباره با عهدشکنی از نظام اسلامی می‌خواهند سیاست‌های استقلال‌طلبانه‌اش را کنار بگذارد و دیگر از گروه‌های مقاومت حمایت نکند.
سردار کوثری: تحریم‌های آمریکا تازگی ندارد
در همین رابطه اسماعیل کوثری، جانشین قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به روزنامه رسالت می‌گوید: «ایالات متحده و شخص ترامپ این آرزو را به گور خواهند برد. شطرنج سیاسی آنان محکوم به شکست است و تحریم‌های این کشور همانند سایر پروژه‌های آنها دستاوردی نخواهد داشت، آنها قرار بود از ابتدای سال میلادی کاری کنند که ایران تابستان داغی داشته باشد اما دیدیم که هیچ غلطی هم نتوانستند بکنند. ترامپ تاریخ را مطالعه نکرده و عبرت هم نگرفته است. او صرفاً فردی هوچی‌گر، جنجالی و معامله‌گر است بنابراین امروز یک حرفی می‌زند و فردا همان را نقض می‌کند، بنابراین روی حرف‌های ترامپ و سیاستمدارانی که دور و برش هستند، نمی‌توان حساب باز کرد».
وی درباره انتخاب 13 آبان ماه برای دور دوم تحریم‌ها عنوان می‌کند: «این روز برای ما روز مبارزه با استکبار جهانی است و آنها چنین روزی را انتخاب کردند تا بگویند "ما روی حرفمان برای مقابله با جمهوری اسلامی ایستاده‌ایم" در صورتی که اقدامات این‌چنینی از سال 1359 با بحث محاصره اقتصادی یا تحریم علیه ایران توسط کارتر که رییس جمهور آمریکا بود، آغاز شده و این مسئله تازگی ندارد».
جانشین قرارگاه ثارالله سپاه با ارائه تحلیل خود درباره تحریم مبادلات نفتی و هر گونه خرید مواد پتروشیمی از ایران و ادعای ترامپ مبنی بر اینکه می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند توضیح می‌دهد: «آمریکایی‌ها ادعاهای واهی زیادی دارند و همواره با بن‌بست مواجه شده‌اند لذا ما می‌دانیم با این مسائل چه کنیم و برهمین‌اساس هم می‌توانیم کار را به جلو ببریم. ترامپ خیلی شعار داده بود که ما نفت ایران را به صفر می‌رسانیم در صورتی که خودشان هم می‌دانند، نمی‌توانند دوستان ایران نظیر چین و هند را از خرید نفت ما منصرف کنند و از طرفی عربستان هم توان و ظرفیت این را ندارد که بیشتر از 10 میلیون بشکه در روز صادر کند».
این روزها در رسانه‌ها پیرامون تأثیرگذاری تحریم‌های آمریکا و پیامدهای آن مباحث بسیاری مطرح شده، به‌تازگی «بانک جهانی در گزارش اخیر خود ایران را کشوری می‌داند که از سال 2009 تا به حال با عدم قطعیت سیاسی و اقتصادی همراه بوده است. در ماه‌های اخیر ارزش پول ملی کشور در برابر سایر ارزهای خارجی به‌شکل غیر قابل تصوری سقوط کرده؛ بیکاری و تورم کالاهای اساسی و مورد نیاز در حال افزایش و رشد تولید ناخالص داخلی در حال کاهش است.»، با این حال بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با شبکه العالم این تحریم‌ها را بی‌اثر دانسته و گفته است: «اقدام آمریکا عبث و تجربه شده است از همین رو نمی‌تواند در ساختار اقتصادی ما تأثیر چندانی داشته باشد».
او در ادامه بر این نکته تأکید کرده است: «آمریکا بدون هیچ دلیلی و هیچ موازین بین المللی و قانونی و حتی برخلاف خواسته شرکای خودش، سازمان ملل و جامعه جهانی از برجام به‌صورت یکجانبه خارج شد و فکر می‌کنم نهایتاً این آمریکا باشد که باید در سیاست‌های خود تجدید نظر کند».
طبعاً آمریکایی‌ها در سیاست‌های خود تجدیدنظر نخواهند کرد اما کشور ما می‌تواند با اصلاح برخی ساختارهای اقتصادی، ضمن ایستادگی بر مواضع خود، مقابله مؤثرتری با تحریم‌ها داشته باشد.
مهدی فضایلی: بدعملی‌ها را کنار بگذاریم تا تحریم‌ها بی‌اثر شود
مهدی فضایلی به‌عنوان کارشناس سیاسی در گفت‌وگو با روزنامه رسالت بر این موضوع تأکید می‌کند که «تحریم‌ها بی‌تأثیر نیست اما آنچه در اقتصاد ما بیشتر از تحریم‌ها تأثیر دارد، نوع مدیریت اقتصاد کشور و اقداماتی است که در داخل و در حوزه‌های مختلف اقتصادی باید صورت بگیرد. اگر بی‌عملی‌ها و بدعملی‌ها در حوزه اقتصاد خودمان را بتوانیم به‌درستی جبران کنیم، طبیعتاً میزان تأثیرگذاری تحریم‌های آمریکا و هر تحریم دیگری به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و نمی‌تواند آن مسیر اصلی اقتصاد را چندان تحت الشعاع قرار دهد بنابراین بهتر است به‌جای اینکه درباره عواقب و پیامدهای تحریم آمریکا سخن بگوییم، در رابطه با وضعیت مدیریت اقتصاد در داخل کشور خودمان تجدیدنظر کنیم».
حسین مظفر: آمریکا آب در هاون می‌کوبد
حسین مظفر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در تحلیل تحریم‌ها و شطرنج سیاسی ایالات متحده به روزنامه رسالت می‌گوید: «آمریکا همه تهدیدها و تحریم‌های خودش را انجام داده بنابراین اعمال هرگونه سیاست‌ورزی و طرح نقشه از سوی آمریکا به‌مانند آب در هاون کوبیدن است، این کشور نمی‌تواند با تحریم‌های ثانویه انقلاب ایران را براندازی کند اما ایران توانسته پرچم آمریکا را به‌حالت نیمه‌برافراشته دربیاورد و آبروی این کشور را بریزد و چهره منافقانه و دوگانه آن را در نظام بین المللی رسوا کند».
وی بر این باور است که «آمریکا باید از تجربه 40ساله جمهوری اسلامی درس بگیرد، آمریکا همانند دیوانه‌ها سرش را به در و دیوار می‌کوبد تا ایران را به‌زانو دربیاورد اما نمی‌تواند. ما از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تصمیم گرفتیم روی پای خود بایستیم و در مسیر استقلال و آرمان امام و رهبری حرکت کنیم».
استقلال و پایداری جمهوری اسلامی در مسیر آرمان و اهداف انقلابی
بی‌تردید استقلال و پایداری جمهوری اسلامی در مسیر آرمان و اهداف انقلابی‌‌اشباعث شده است که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا بگوید: «تحریم‌ها علیه ایران تنها زمانی کاهش خواهد یافت که سیاست‌های حکومت ایران تغییر کند». مقام معظم رهبری هم بارها از عمق دشمنی آمریکایی‌ها با سیاست‌های جمهوری اسلامی سخن گفته و فرموده‌اند: «در مذاکرات سالهای اخیر و بعد از برجام، کاملاً مشخص شد که موضوعاتی همچون هسته‌ای و موشکی، مسئله اصلی نیستند بلکه مخالفت و دشمنی عمیق آمریکا با اصل نظام اسلامی و ملت ایران به‌دلیل سربلندی این نظام در منطقه حساس و توسعه روحیه مقاومت و مخالفت بی‌ملاحظه با ظلم‌های آمریکا و بلند کردن پرچم اسلام است و آنها می‌خواهند نظام اسلامی را از مؤلفه‌های قدرت و اقتدار خود تهی کنند».
احسان قاضی‌زاده هاشمی: تحریم‌های آمریکا اتفاق جدیدی نیست
احسان قاضی‌زاده هاشمی، عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگو با رسالت بر این مسئله تأکید می‌کند که «آمریکایی‌ها با بهانه‌تراشی و اعمال تحریم‌های بیشتر سیاستی را در پیش گرفته‌اند تا جمهوری اسلامی را پای میز مذاکره کشانده و کاری کنند که این کشور دست از آرمان‌ها و اهدافش بردارد».
وی همچنین می‌گوید: «تحریم‌های آمریکا اتفاق جدیدی نیست، ضمن اینکه نسبت به چندماه گذشته نیز واقعه جدیدی رخ نخواهد داد. اینکه فروش نفت ایران به صفر برسد، جزو محالات است و نمی‌شود چنین اقدامی را در رابطه با هیچ کشوری انجام داد. طبعاً کشورها و پالایشگاه‌های زیادی با نفت ایران فعالیت می‌کنند و محرومیت برای صادرات نفت تنها ضربه به اقتصاد ایران نیست بلکه ضربه به اقتصاد جهانی است.
از سوی دیگر راه‌های زیادی برای فروش نفت وجود دارد و این مسیرها در گذشته طی شده است. تحریم‌هایی که در سالهای 1389 تا 1392 هم پشت سر گذاشتیم، تحریم‌هایی به‌نسبت سنگین بود و در حال حاضر هم با ایستادگی و پایداری بر مواضع خود می‌توانیم این تحریم‌ها را پشت سر بگذاریم».
این نماینده مجلس درباره چگونگی مواجهه دولت و ملت با تحریم‌ها بیان می‌کند: «دولت باید بر روی راه‌های متعددی که برای دور زدن تحریم‌ها وجود دارد، تمرکز کند. از سوی دیگر مسئله هم باید به‌درستی برای مردم تبیین شده و با آنها صادقانه گفت‌وگو شود، البته این را هم باید در نظر داشت که چنین تحریم‌هایی برای مردم یک اتفاق و شوک جدید به‌حساب نمی‌آید اما گفت‌وگوی مستمر مسئولین با مردم و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند راهکاری برای مقابله با تحریم‌ها و برون‌رفت از شرایط تحریمی باشد».
انتهای پیام/ش*
