گفتگوی وزرای خارجه آمریکا و کانادا درباره ایران

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ، مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا و کریستیا فریلند، وزیر امور خارجه کانادا در گفتگوی تلفنی با یکدیگر درباره موضوعات دوجانبه و بین المللی از جمله تحریم های ایران گفتگو کردند.

دو طرف همچنین  بر اهمیت آشکار شدن همه حقایق درباره قتل جمال خاشقجی تاکید کردند.

سرنوشت جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی که در کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد، همچنان در هاله‌ای از ابهام است.

جمال خاشقجی روزنامه‌نگار، نویسنده و مدیر و سردبیر پیشین کانال خبری العرب‌نیوز بود. او همچنین سردبیر روزنامه سعودی الوطن بود و آن را به پایگاه ترقی‌خواهان سعودی تبدیل کرده بود.

خاشقجی در سال 2017 از عربستان گریخت. او می‌گفت که حکومت عربستان او را از دسترسی به توئیتر محروم کرده و سپس مقالاتی در انتقاد از رژیم سعودی می‌نوشت. او بخصوص از منتقدین سرسخت محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و ملک سلمان پادشاه این کشور بود. او همچنین با دخالت عربستان سعودی در یمن مخالفت می‌ورزید.

جمال خاشقجی در سال 1958 در شهر مدینه به دنیا آمد. پدر بزرگ ترک‌تبار او محمد خاشقجی همسری سعودی اختیار کرده و پزشک مخصوص ملک عبدالعزیز بنیانگذار پادشاهی سعودی بود.

جمال خاشقجی تحصیلات ابتدایی و دبیرستانی را در عربستان گذراند و در سال 1982 از دانشگاه ایندیانا در آمریکا در رشته مدیریت بازرگانی فارغ التحصیل شد.

جمال خاشقجی زندگی کاری را از همکاری با یک کتابفروشی معروف در عربستان از سال 1983 آغاز کرد و یک سال بعد به همکاری با مطبوعات عربستان پرداخت، و چندی به خبرنگاری برای روزنامه‌ها و مجلات عربی از جمله شرق الاوسط اشتغال داشت.

او تا سال 1999 در کشورهای متعدد خاورمیانه و آفریقا از جمله افعانستان، الجزایر، کویت و سودان به گزارشگری می‌پرداخت و گفته می‌شود که در دوران گزارشگری در افغانستان با سرویس‌های اطلاعاتی عربستان سعودی و آمریکا همکاری داشت.

جمال خاشقجی از 1999 تا 2003  به سردبیری روزنامه الوطن چاپ سعودی منصوب شد اما بعدتر، به دلیل آنکه اجازه داده بود در روزنامه‌اش مطلبی در انتقاد از ابن تمیمه بنیانگذار وهابیت چاپ شود، به دستور وزارت مطبوعات عربستان از سردبیری الوطن برکنار شد و از اینجا بود که او در غرب به عنوان فردی آزادی‌خواه و مترقی شهرت یافت.

دیدگاه‌های وهابی‌ها و نظرات اخوان‌المسلمین که گزارش‌هایی در مورد عضویت خاشقجی در آن منتشر شده، از ابتدا با یکدیگر در اختلاف و تعارض بوده‌اند.

خاشقجی بعد از اخراج از الوطن به لندن رفت و به عنوان مشاور امور مطبوعاتی شاهزاده ترکی الفیصل سفیر وقت عربستان در بریتانیا و سپس آمریکا به کار پرداخت. شاهزاده ترکی الفیصل از سال 1977 تا 2001 به مدت 24 سال رئیس استخبارات عربستان سعودی بود و درست 10 روز پیش از حمله به برج‌های بازرگانی نیویورک در 11 سپتامبر 2001 به طور ناگهانی از سمت خود استعفا داده بود.

خاشقجی در سال 2007 بار دیگر به عنوان سردبیر الوطن به کار مشغول شد. اما سه سال بعد چاپ شعری در انتقاد از سلفی‌گری در این روزنامه به استعفای اجباری او منجر شد. او به خارج از عربستان رفت و به عنوان تحلیلگر سیاسی در رسانه‌های ببن‌المللی چون سی‌ان‌ان، بی‌بی‌سی و الجزیره شهرت یافت.

خاشقجی در سال 2017 به آمریکا رفت و از سپتامبر 2017 به همکاری با روزنامه واشنگتن پست پرداخت. او از منتقدین سرسخت محمد بن سلمان ولیعهد قدرتمند سعودی بود و در مقالاتش از مسیر جدید سیاست خارجی عربستان سعودی در دوران محمد بن سلمان انتقاد می‌کرد.

او ضمن دفاع از برخی اصلاحات محمد بن سلمان مثل آزاد کردن رانندگی برای زنان، سرکوب رسانه‌ها و منتقدین و بازداشت فعالان زن را محکوم می‌کرد.

خاشقجی با داشتن دو میلیون دنبال‌کننده در توئیتر یکی از مشهورترین کارشناسان جهان عرب محسوب می‌شد.

خاشقجی تنها فرد خارج از خاندان پادشاهی سعودی بود که از مناسبات نزدیک حکومت سعودی با بن‌لادن تا قبل از حمله به برج‌های بازرگانی آمریکا در 11 سپتامبر 2001 آگاهی داشت. پس از این حمله، او از بن‌لادن فاصله گرفت.

جان بردلی نویسنده و روزنامه‌نگار و کارشناس جهان عرب که با مطبوعات معتبری چون اکونومیست، نیوزویک، دیلی‌تلگراف و اسپکتیتور همکاری دارد و از نزدیک با جمال خاشقجی نیز همکار بوده، در هفته‌نامه اسپکتیتور نوشته است که تمایلات اسلامگرایانه جمال خاشقجی در زرورقی از آزدایخواهی و دموکراسی‌طلبی پیچیده شده بود.

خاشقجی از دهه 70 به اخوان المسلمین پیوسته بود، با همان هدف این جنبش: زدودن نفوذ غرب از جهان اسلام. تفاوت و اختلاف او با وهابیت در این بود که خاشقجی بنا به روش اخوان‌المسلمین معتقد بود که حکومت اسلامی باید از طریق انتخابات آزاد در تمام خاورمیانه برقرار شود.

جان بردلی می‌‌نویسد توجه تنها به جنبه مردم‌سالاری‌خواهی جمال خاشقجی انسان را از فهم درست آنچه در درون دینامیسم قدرت در عربستان سعودی می‌گذرد، دور می‌کند. به اعتقاد جان بردلی خاندان پادشاهی سعودی به صورت مافیایی عمل می‌کند. پیوستن به آن همیشگی است و ترکش می‌تواند موجب مرگ شود و جمال خاشقجی در شبکه چنین خاندانی گیر کرده بود. جان بردلی مرگ خاشقجی را قتلی مافیایی عنوان می‌کند.

به نوشته جان بردلی، خاشقجی به دلیل شخصیت و نفوذش به بزرگترین خطر سیاسی برای شاهزاده بن سلمان در خارج از خاندان پادشاهی سعودی تبدیل شده بود و وخیم‌تر از آن او در خارج از خاندان پادشاهی سعودی تنها کسی بود که از ارتباطات نزدیک حکومت سعودی با اسامه بن‌لادن تا قبل از 11 سپتامبر 2001 آگاه بود. این اطلاعات می‌توانست در صورت بالا گرفتن اختلافات او با خاندان سعودی خطرناک شود.

به نوشته جان بردلی خاشقجی زمانی که مشاور شاهزاده ترکی در لندن و واشنگتن بود بار دیگر با سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا، عربستان و آمریکا مرتبط شد و به اطلاعات داخلی بسیار گرانبهایی دسترسی داشت.

نشریه اسپکتیتور به نقل از جان بردلی می‌نویسد در سال 2005  یک مقام رسمی وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، از طرحی فانتزی برای عربستان سعودی به او خبر داده بود. این طرح که جان بردلی آن را مسخره می‌خواند این بود که پادشاهی سعودی برکنار شود و پس از تسلط آمریکا بر نفت سعودی، شورایی از نخبگان عربستان، در مکه، اداره این کشور را در دست گیرد.

این مقام پنتاگون گفته بود که ما در این رابطه با گروهی سه نفره در ارتباط هستیم. یکی از این سه نفر به گفته جان بردلی، جمال خاشقجی بود. جان بردلی می‌گوید هرچند این طرح، طرحی فانتزی بیش نبود ولی نشانگر اهمیت خاشقجی در چشم کسانی بود که نقشه‌های دیگری برای عربستان در سر داشتند.

جان بردلی در اسپکتیور به نقل از یکی از دوستان خاشقجی می‌نویسد چند هفته پیش، محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به خاشقجی بر اساس سنن قبیله‌ای پیشنهاد آشتی‌کنان و تصدی سمت مشاور خود را داده بود. اما خاشقجی این پیشنهاد را تحت عنوان اصول اخلاقی و مذهبی رد کرد و این شاید آخرین اقدامی بود که سقوط مرگبار او را رقم زد.

بخصوص که خاشقجی در اوائل سال 2018 حزبی سیاسی در آمریکا تشکیل داده بود به اسم «دموکراسی برای جهان عرب، اکنون» که هدفش تأسیس حکومت اسلامی در سراسر منطقه از طریق انتخابات آزاد بود. به نوشته جان بردلی ،کابوس بن سلمان از قدرت‌گیری یک اپوزیسیون اسلامی به رهبری خاشقجی به واقعیت نزدیک‌تر می‌شد.

روزنامه صباح چاپ ترکیه که به دولت این کشور نزدیک است، با چاپ عکس و اسامی افرادی که به گفته این روزنامه اعضای گروه 15 نفره بودند، مدعی شده که سه تن از آنان محافظان شخصی شاهزاده محمد بن سلمان بوده‌اند.

در مقابل تمامی این اتهامات ثابت‌نشده، عربستان تا کنون با قاطعیت، دست داشتن در چنین توطئه‌هایی را رد کرده است.

انتهای پیام/.