به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم ، روسیه اخیراً تلاش میکند تا نقش مؤثری در حل منازعه افغانستان بازی کند و توقع میرفت که ساختار و محتوای نشست مسکو بتواند تغییراتی در پیشرفت روند صلح افغانستان داشته باشد.
اما نشانههای متعددی نشان میدهند که این نشست همانند نشستهای مشابه گذشته، تأثیری در حل بحران افغانستان و ارائه دهنده یک کارشیوه راهگشا برای آشتی میان گروه طالبان و دولت افغانستان نیست.
نخستین حضور رسمی طالبان در نشست مسکو با رویکردهای گذشته
گروه طالبان در اولین نشست رسمی خود در «نشست مسکو»، شروطی را برای دست کشیدن از جنگ با دولت افغانستان مطرح کرد. این خواستها همان شروطی است که در سالهای گذشته عنوان شده است.
طالبان در این نشست در حالی که پیشنهاد شورای عالی صلح برای مذاکره مستقیم با کابل را رد کرد، شروط خود از جمله حذف رهبران این گروه از فهرست تحریمهای سازمان ملل، آزادی زندانیان این گروه و بهرسمیت شناختن دفتر سیاسی طالبان در دوحه قطر را نیز بار دیگر مطرح کرد.
همچنین هیئت طالبان در تشریح پیششرطهای خود برای برقراری صلح، خواستار اقداماتی برای اعتمادسازی شد از جمله اینکه تبلیغات منفی علیه امارت اسلامی افغانستان متوقف شود.
با این وصف، غیر از اینکه حضور رسمی طالبان در نشست رسمی یک دستاورد برای آنها است اقدام خاصی برای دستیابی آنها به قدرت سیاسی افغانستان باشد، برداشته نشده است.
عدمحضور رسمی دولت افغانستان
نشست مسکو دو سال قبل نیز بدون حضور آمریکا و نماینده بلندرتبه از افغانستان برگزار شده بود و دور تازه از این نشست نیز روز گذشته با همان شرایط برگزار شد.
دولت افغانستان با اشاره به اینکه نشستهای صلح باید بهمدیریت افغانستان برگزار شود، حضور رسمی در این نشست نداشت اما هیئتی از «شورای عالی صلح» بهعنوان یک نهاد مستقل در مسکو شرکت کرد.
کارنامه چندینساله شورای عالی صلح افغانستان نشان داده است که این شورا عملاً یک نهاد سمبلیک و بدون صلاحیت است و تمامی مذاکرات و تحرکات پیرامون صلح در افغانستان توسط نیروهای مرتبط با «ارگ ریاست جمهوری» این کشور انجام میشود.
این در حالی است که شورای عالی صلح افغانستان با هدف پیگیری مذاکرات با گروه طالبان ایجاد شده اما هیچ توفیقی در تماس با طالبان نداشته است. سال گذشته خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گزارش داد که «معصوم استانکزی» رئیس امنیت ملی افغانستان هر روز و «حنیف اتمر» مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان، هر ماه با گروه طالبان بهصورت تلفنی گفتوگو میکنند.
دولت افغانستان پیش از این با فرستادن یک هیئت به شهر «مری» پاکستان، موفق شده بود نخستین دور از گفتوگوهای صلح میان هیئت رسمی دولت و نمایندگان گروه طالبان را در زمان ریاست جمهوری «حامد کرزی» بهرهبری و مدیریت خود افغانها برگزار کند.
این نشست که در تابستان سال 1394 انجام شد، در نوع خود گامی بزرگ و امیدوار کننده برای افغانستان بود تا به صلح دست یابد اما با افشا شدن خبر مرگ «ملاعمر» توسط سازمان اطلاعات ارتش پاکستان، عملاً ادامه این مذاکرات منتفی اعلام شد.
اگر در نشست مسکو هیئت رسمی دولت افغانستان نیز حضور مییافتند و برای دومین بار با نمایندگان طالبان روبهرو میشدند، این احتمال وجود داشت که گامی در راستای حل مناقشات طرفین برداشته شود.
اما در نشست مسکو پیشنهاد مذاکره نمایندگان شورای عالی صلح با طالبان، از طرف نمایندگان دفتر سیاسی طالبان رد شد.
صندلی خالی نماینده رسمی آمریکایی
وزارت خارجه آمریکا گفته بود که یک دیپلمات این کشور در مسکو صرفاً برای مشاهده این نشست شرکت خواهد کرد، و البته در تصاویری که از جریان نشست منتشر شده است صندلی نماینده رسمی آمریکایی خالی دیده میشود.
عدم حضور نماینده رسمی آمریکا در نشست مسکو در حالی صورت میگیرد که اخیراً دیدارهایی میان نمایندگان طالبان با مقامات وزارت خارجه آمریکا در قطر صورت گرفته در حالی که این دیدارها بدون هماهنگی و اطلاع دولت افغانستان بوده است.
این مسایل نهتنها دیدارهای طالبان با مقامات آمریکایی را بدون نتیجه خواهد گذاشت که تأثیر نشست مسکو را نیز کم خواهد کرد.
منافع متضاد و نگاه متفاوت روسیه و آمریکا در بحران افغانستان باعث خواهد شد بسیاری از تلاشهای افغانها برای رسیدن به صلح، بدون نتیجه باقی بماند و از همین رو، گروه طالبان نیاز دارد تا با درک این مسئله بتواند نوعی تعامل و بالانس در این میان ایجاد کند و از این طریق به گفتوگوی بینالافغانی دست پیدا کند.
نتیجه
پیش از سلسلهنشستهای مسکو، طالبان دعوت مذاکرات مستقیم صلح با دولت افغانستان را که حاصل نشست چهارجانبه با حضور آمریکا، چین، افغانستان و پاکستان بود رد کرده بود.
اگرچه حضور رسمی طالبان در نشست مسکو را میتوان یک اتفاق تازه در معمای صلح افغانستان دانست اما با ارزیابی ابعاد این نشست، نمیتوان از این رخداد بهعنوان یک کار مؤثر یاد کرد.
طالبان در تارنمای منسوب به خود ذکر کرده است که نمایندگان آنها در این نشست، هیچ مذاکرهای با هیئت شورای عالی صلح انجام نداده و صرفاً برای راه و روش مسالمتآمیز برای حل قضیه افغانستان تلاش کردهاند.
نمایندگان طالبان در مصاحبه با خبرنگاران روسی گفتند که دستاورد آنها در این نشست، این است که حرفهای آنان در یک نشست رسمی برای صلح شنیده شد و تأکید میکنند که آنها یک طرف از بحران افغانستان هستند.
اما با تمام این اوصاف، نشست مسکو تکراری از نشستهای پیرامون بحران افغانستان بود بدون اینکه اقدام مشخصی در رسیدن دولت افغانستان و گروه طالبان به صلح انجام شود.
بهنظر میرسد نشست مسکو میبایست طبق خواسته افغانستان بهمالکیت و رهبری افغانها صورت میگرفت تا طرف افغان در برابر هیئت طالبان با وزن بیشتر حاضر میشد و دستاوردهایی برای حل مناقشات فعلی این کشور رقم میخورد.
انتهای پیام/.*