خراسان رضوی| تحریم‌ها تاثیری بر حمل و نقل نداشته است؛ فرسودگی ناوگان مهمترین معضل صنعت حمل و نقل است
رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران گفت: فرسودگی ناوگان مهمترین معضل صنعت حمل و نقل است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، بخش حمل و نقل یکی از حوزه‌های فعال در اقتصاد بوده و می‌تواند اشتغال و ثروت زیادی ایجاد کند اما متأسفانه این صنعت هم اکنون وضعیت مناسبی ندارد.
بخش خصوصی در مورد این حوزه صحبت‌های زیادی دارد و خبرنگار خبرگزاری تسنیم در خراسان رضوی گفت‌وگویی با مجتبی بهاروند؛ رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران داشته که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.
تسنیم: تحریم‌های وضع شده جدید آیا در حوزه حمل و نقل نیز به صورت کلی اثرگذار بوده‌اند؟
بهاروند: معمولا تحریم‌ها آثار خود را در چند روز نخست نشان نمی‌دهند و یک بازه زمانی برای اثرگذاری آنها لازم است اما از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد جو روانی به وجود آمده و برخی از شرکت‌های خارجی همکاری‌شان را با ما قطع کردند اما در این چند روز فعلا اتفاقی رخ نداده است.
موضوع حمل و نقل به دو مسئله بازمی‌گردد؛ یکی خطوط کشتیرانی بزرگ و دیگری بیمه‌های آنها چرا که اگر بیمه معتبری وجود نداشته باشد کشورها اصلا اقدام به حمل کالا نمی‌کنند؛ در دوره قبل هم روی این مسئله تأثیر داشت و هم اکنون نیز قطعا تأثیر خود را می‌گذارد اما اینکه تأثیر آن در حد قطع شدن ارتباط دریایی ما باشد نیست چراکه جمهوری اسلامی ایران خودش کشتیرانی دارد و فعالیت آن ادامه دارد.
تسنیم: گفته شده که ترکمنستان و پاکستان ورود هواپیماهای ایرانی را به آسمان خود ممنوع کرده‌اند این مسئله چه تأثیراتی در حوزه حمل و نقل دارد؟
بهاروند: بنده هم این خبر را در شبکه‌های اجتماعی دیده‌ام اما اگر رسما این کار را انجام داده باشند قطعا تأثیراتی به همراه دارد چراکه بخشی از پروازهای ما برای چین و هند و آسیای میانه از همین مسیر هوایی استفاده می‌کنند و این مسئله هزینه حمل و نقل هوایی را برای ایران افزایش میدهد.
تسنیم: به طور کلی به نظر می‌رسد که ترکمنستان قصد دارد که حمل و نقل از این کشور را برای ایرانیان سخت کند نظر شما در این زمینه چیست؟
بهاروند: 100 درصد؛ در طول سال‌ها دولت ترکمنستان جزو کشورهایی بوده است که کار را برای ترانزیت کالا در کشورش برای ایرانی‌ها سخت‌تر کرده و حالا هم که بهانه‌ای به دستش به نام تحریم آمده که می‌تواند اقدامات را پررنگ‌تر از قبل کند.
بخش خصوصی سال‌ها است که می‌گویند باید به فکر مسیر جایگزین بود که بهترین مسیر آن هم دوغارون به هرات و شمال افغانستان بوده و البته هنوز هم برای آن فکر اساسی نشده است.یکی از علل اینکه به حمل و نقل توجه چندانی نمی‌شود این است که در دوره تصدی‌گری قبلی وزارت راه و شهرسازی مسئله حمل و نقل مورد توجه نبوده است.
تسنیم: علت آن را در چه می‌دانید؟
بهاروند: سابق بر این وزارت راه و ترابری وجود داشت که حمل و نقل در مسئولیت‌های این وزارتخانه قرار می‌گرفت و بعد از آن مسکن و شهرسازی هم به این وزارتخانه اضافه شده و وزرای انتخابی هم معمولا در حوزه مسکن و شهرسازی تخصص داشتند و به همین علت به حمل و نقل توجه زیادی نداشتند وقتی وزارتخانه بزرگ و سنگین می‌شود اولویت‌بندی‌ها تغییر کرده و هم اکنون حوزه حمل و نقل در اولویت درجه چندم قرار گرفته است.
تسنیم: تعداد اشتغال بخش حمل و نقل در کشور چه قدر است؟
بهاروند: ما حداقل 500 تا 600 هزار کامیون داریم و در هر کامیون حداقل 2 نفر در حال کار هستند و با احتساب بخش‌های اداری این حوزه در حداقل‌ترین حالت ممکن بیش از 2 میلیون اشتغال داشته و این تعداد به غیر از افرادی هستند که در حوزه حمل و نقل هوایی و ریلی فعالیت دارند.
تسنیم: این جمله تکراری است اما من مایلم باز هم آن را بگویم که عده‌ای عقیده دارند حمل و نقل در کشور ما نفس‌های آخر خود را می‌کشد نظر شما در این زمینه چیست؟
بهاروند: موضوع اصلی بحث حمل و نقل ناوگان ما است هم اکنون ناوگان ما فرسوده بوده و همان ناوگان هم با این وضعیتی که به وجود آمده عملا در حال کشیدن نفس‌های آخرش است.شرکت‌ها با همین ناوگان فرسوده هنوز مشغول هستند اما معلوم نیست تا چه زمانی بتوانند این شرایط را ادامه دهند و باید بگویم من به این روند خیلی خوشبین نیستم.
تسنیم: به نظر شما دولت در این زمینه چه کاری باید انجام دهد؟
بهاروند: من فکر می‌کنم باید مدل‌هایی که در دنیا پیاده شده را الگوبرداری کنند و با شرایط جهانی کامیون‌ها را در اختیار افراد قرار دهند ما قبلا از شرکت‌های مانند ولوو و یا بنز قطعات را وارد کرده و مونتاژ می‌کردیم و حالا از کشورهای چینی این کار را انجام می‌دهیم و قیمت تمام شده و تعرفه‌های آن بسیار بالا است که در این وضعیت اصلا برای ما اقتصادی نیست.
ما باید با قیمت جهانی کامیون را وارد کرده و با تسهیلات با بهره‌های نزدیک به صفر آنها را در اختیار افراد قرار دهیم و توقف پرداخت اقساط هم برای تسهیلات قرار داده شوند اگر این شرایط اجرا شوند حمل و نقل ما خودمالک شده و حمل و نقل از این وضعیت خارج می‌شود.
اما اگر این شرایط اجرا نشود و روند به همین صورت ادامه پیدا کند؛ ناوگان ما فرسوده باقی می‌ماند و استقبالی هم از طرح‌های نوسازی نمی‌شود.
تسنیم: شما فکر می‌کنید مهیا نبودن زیرساخت‌های مرزی چه قدر در تضعیف حمل و نقل تأثیر دارد؟
بهاروند: عوامل متعددی در تضعیف حمل و نقل تأثیر دارد که اولین آنها قوانین و مقررات سختی است که ما داریم ما به خاطر همین اقتصاد یارانه‌ای و تعرفه‌ای زمینه قاچاق فراوانی را فراهم کرده‌ایم چراکه هر جا اختلاف قیمت زیاد باشد قاچاق هم انجام می‌شود.سختگیری‌های بسیار زیاد و ناوگان فرسوده و سایر عوامل دیگر کمک می‌کند که بخش حمل و نقل نه تنها رونق نگیرد بلکه هر روز بیشتر ضعیف شود.
تسنیم: شما فکر می‌کنید تعاملاتی که مسئولان ما با کشورهای همسایه داشته‌اند چه قدر توانسته در حوزه حمل و نقل تأثیر داشته باشد؟ بنده در جلسه‌ای از یکی از فعالان بخش حمل و نقل شنیدم که در انتقاد خود به مسئولان دولتی می‌گفت باید بتوانیم با کشورهای همسایه خود تعامل داشته باشیم شما علت این فقدان را در چه می‌بینید؟
بهاروند: شما همین الان اگر به سفارت‌های ایران در کشورهای دیگر سری بزنید متوجه می‌شوید که ترکیب آنها کاملا سیاسی و دولتی است حتی رایزن‌های اقتصادی را بخش دولتی تعیین می‌کند وقتی اینگونه باشد ممکن است بتوانند تعاملات سیاسی داشته باشند اما موضوعات اقتصادی در اولویت آنها نیست؛ اما در کشورهای همسایه ما برعکس است به عنوان مثال در همین کشور ترکیه رایزن بازرگانی را از فعالان بخش خصوصی انتخاب می‌کنند که سال‌ها در آن کشور کار کرده‌اند.
یک کارمند دولت را انتخاب می‌شود که برود رایزن اقتصادی ایران در کشور دیگری مثلا ترکمنستان شود و این در حالی است که آن فرد اصلا اطلاعاتی راجع به بازار و نحوه فعالیت در آن کشور ندارد تا زمانی که به اوضاع مسلط شود هم مأموریت وی به اتمام رسیده و باید به محل خدمت خود بازگردد.
تعداد زیادی از کشورهایی که ما به آنها کمک کرده‌ایم و در حوزه‌های امنیتی و نظامی مشاوره داده‌ایم مانند عراق بخش اقتصاد خود را به کشورهای دیگر سپرده‌اند چراکه بخش سیاسی ما فعال‌تر بوده و اصلا حوزه اقتصاد اولویت نیست.
بنده کاملا به یاد دارم که در ابتدای امر که ترکمنستان شروع به گرفتن عوارض تن-کیلومتر برای کالاهای ترانزیتی کشور ما کرده بود آقای آخوندی وزیر راه و شهرسازی وقت گفته بود که بخش خصوصی خودش برود و رایزنی کند و این جواب وزیر راه و شهرسازی که متولی حمل و نقل است نشان میدهد که حمل و نقل اولویت نیست ترکمنستان هم این را میداند اگر کاری انجام دهد مواجهه زیادی با دولت ایران ندارد.
تسنیم: شما می‌گویید که بخش خصوصی تنها است و دولت از این بخش حمایت نمی‌کند و تحریم‌ها از طرفی صادرات را محدود می‌کند می‌توانید در مورد این وضعیت قدری بیشتر توضیح دهید.
بهاروند: بنده خوب به خاطر دارم که نمایشگاه کالای ایرانی در ترکمنستان برگزار شده بود و وزیر صنعت و معدن هم به این نمایشگاه آمده بود؛ قرار شد این هیئت با وزیر تجارت ترکمنستان دیداری داشته باشند و در آن هیئت 7 نفر از دولت و بنده به عنوان نماینده بخش خصوصی حضور داشتند اتفاقی افتاد و ترکمنستان اعلام کرد که هیئت باید 7 نفره باشد و این هیئت دولتی به راحتی بنده را از این دیدار حذف کردند و این در حالی بود که هیچ کدام از آن افراد اطلاعی از بازار ترکمنستان نداشتند.
وقتی تیم دولت حاضر نبود یکی از آن 7 نفر را حذف کرده و حداقل یکی از اعضای بخش خصوصی را هم در ترکیب قرار دهد مشخص است که این دیدگاه بالا به پایین است اما در کشوری مانند ترکیه هیئتی به کشور دیگر برود دو سوم آن را بخش خصوصی و یک سوم را بخش دولتی تشکیل میدهد.
شما شک نکنید که صادرات ما تحت تأثیر قرار می‌گیرد هم اکنون به علت افزایش نرخ ارز مقداری جذابیت برای کالاهای ایرانی به وجود آمده و وقتی که کشتیرانی‌های بزرگی نیامده و بیمه‌های بزرگ کالاها را پوشش ندهند قطعا حمل و نقل هم تحت تأثیر قرار گرفته و دچار مشکل می‌شود.
تسنیم: بخش خصوصی چگونه می‌خواهد خود را در مقابل این موارد مقاوم کند؟
بهاروند: بخش خصوصی کار زیادی نمی‌تواند انجام دهد ما روز به روز کوچک‌تر می‌شویم و مجبوریم روزبه‌روز تعدیل نیروی بیشتری داشته باشیم و اگر این وضعیت ادامه داشته باشد چاره‌ای نداریم به غیر از اینکه کسب و کار خود را تعطیل کنیم.
انتهای پیام/م
