به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا آموزههای قرآن در تمام زمانها و مکانها دارای کاربرد است به گونهای که در طول 1400 سال گذشته اندیشمندان و حقطلبان عالم از آیات آن در جهت اصلاح و ارتقای مناسبات سیاسی و اجتماعی استفادههای بهینهای بردهاند تا جایی که در قرن 14 برای اولین بار شاهد نگارش تفاسیری با رویکرد اجتماعی هستیم. این نوع تفاسیر ناظر بر مسائل روز است به این معنا که آیاتی که با وقایع روز مطابقت دارد مورد توجه مفسر قرار میگیرد.
به عنوان نمونه از مجموعه آیاتی که همواره در طول تاریخ اسلام کاربرد داشته است، نحوه تعامل با دشمنان و یا دشمنشناسی است. مثلاً خداوند در آیه اول یک ممتحنه میفرماید:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَعَدُوَّکُمْ أَوْلِیَاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ کَفَرُوا بِمَا جَاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِیَّاکُمْ ۙ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّکُمْ إِنْ کُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِی سَبِیلِی وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِی ۚ تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَیْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ ۚ وَمَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِیلِ»؛ این آیه مشتمل بر فرازهای عبرتآموزی است که ترجمه و تفسیر آن را در ادامه میخوانید:
ای کسانی که به خدا ایمان آوردهاید:
* هرگز نباید کافران را که دشمن من و شمایند یاران خود بگیرید
* شما نسبت به آنان اظهار محبت میکنید در صورتی که آنان به آنچه بر شما بر حق آمده است، سخت کافر شدند
* رسول خدا و شما مؤمنان را به جرم ایمان به خدا از وطن خود آواره میکنند
* پس نباید اگر شما برای جهاد در راه من و طلب رضا و خشنودی من بیرون آمدهاید پنهانی با آنها دوستی کنید
* در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار میکنید از همه داناترم
* و هر که از شما چنین کند از راه راست گمراه شده است
بر اساس این آیه در سیاست خارجى، برقرارى رابطه و قطع روابط باید بر اساس ملاکهاى دینى باشد آنجا که خداوند میفرماید «لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ؛ هرگز نباید کافران را که دشمن من و شمایند یاران خود بگیرید». بنابراین دلیل اصلى متارکهى ما با آنان، دشمنى آنها با خدا و دشمنى کفّار با ما به خاطر ایمانمان به خداست.
نکته دیگر اینکه خداوند خواهان عزت مسلمانان است. اظهار مودّت به گروهى که به مکتب اهل ایمان کافرند و بر ضدّ آنها توطئه مىکنند، ذلّت است و نیز جرأت آنها در برابر مؤمنان را بیشتر مىکند. چرا که بر اساس فرازهای ابتدایی این آیه عدهای هستند که نسبت به دشمنان اظهار محبت میکنند در صورتی که آنها به آنچه بر مؤمنین آمده است، سخت کافر شدند؛ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَ قَدْ کَفَرُوا بِما جاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ. البته از یک سو میتوان گفت برقرارى رابطه با کفّار در صورتى جایز است که آنها به ارزشهاى مؤمنین احترام بگذارند و در صدد توطئه نباشند.
همچنین میتوان نتیجه گرفت فکر تأمین منافع از طریق روابط سرّى با دشمنان دین، بیراهه رفتن و حرکتى بىفرجام است؛ آنجا که فرمود «وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ؛ هر که از شما چنین کند(برقراری رابطه مخفیانه با دشمنان) از راه راست گمراه شده است»
انتهایپیام/