روایتی از مقابله محیط‌بانان با جلادان حیات وحش+فیلم
گستردگی تنوع زیستی اردبیل سبب شده بخش عمده‌ای از منابع طبیعی این استان نیازمند صیانت محیط‌بانان باشد که در این میان برخی با ایثارگری و از جان‌گذشتگی مسئولیت خطیر خود را ادا می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، مهدی کسایی محیط‌بان دلسوز کوثر که سالهاست زندگی خود را وقف حفظ و صیانت محیط‌زیست کرده است، مهمان تسنیم شد و از دغدغه ها و روزمرگی‌های پر استرس و گاه غمگینش گفت.
دربند شکار ممنوع مشکول در جنوب شهرستان کوثر و در بخش فیروزآباد یکی از مناطق بکر طبیعی است که داستان‌های بسیاری از سر گذرانده و در برخی اوقات سال محل درگیری محیط‌بانان با شکارچیان بوده است.این منطقه با 29 هزار و 800 هکتار مساحت به‌لحاظ توپوگرافی، تنوع زیستی و زیبایی بکر و کم‌نظیر خود همواره مورد توجه بوده تا جایی که اخیراً جهت صیانت ویژه به‌عنوان منطقه شکار ممنوع به‌مدت پنج سال از طریق آگهی عمومی معرفی شد.
داستان قهرمان ما از این منطقه آغاز می‌شود، از سال 88 که مهدی کسایی با کوله‌باری از عشق و علاقه به طبیعت در نمایندگی محیط زیست شهرستان کوثر مستقر شد و تا به امروز نیز تعهد عمیق خود به طبیعت را به اثبات رسانده است.
حمایت یک‌تنه از کل و بز و پلنگ ایرانی
به‌گفته کسایی در شهرستان کوثر که شامل دو بخش مرکزی و فیروزآباد است، 80 درصد از قابلیت‌های زیستی ممتاز به بخش فیروزآباد و به‌ویژه دربند مشکول بازمی‌گردد. وی معتقد است هرچند تحقیقاتی به‌وسعت 20 هزار هکتار در هواشانق انجام شده تا این منطقه به‌عنوان شکار ممنوع معرفی شود اما به‌دلیل عدم معرفی گونه‌های خاص فعلاً عملیاتی نشده است.
اما آنچه یکی از دغدغه‌های این محیط‌بان در سال‌های اخیر بوده حفاظت و صیانت از کل و بز است. به‌طوری که هرچند این گونه در مناطق کوهستانی کشور دیده شده و در کل حمایت‌شده نیست و آسیب‌پذیر محسوب می‌شود اما به‌اعتقاد کسایی در استان اردبیل ضروری است به‌عنوان گونه حمایت‌شده مورد توجه قرار گیرد. از سویی به‌دلیل اینکه در دربند مشکول طی سال‌های اخیر پلنگ ایرانی در 14 نقطه دیده شده این محیط‌بان به ضرورت حمایت از این گونه در معرض خطر نیز تأکید دارد.
به‌منظور حفاظت از گونه‌های جانوری و ممانعت از شکار و صید غیرمجاز، مسئول نمایندگی محیط زیست شهرستان کوثر گاهی روزها در دل طبیعت بکر مستقر شده و راه را بر جلادان طبیعت سد می‌کند.
به‌گفته کسایی به‌طور میانگین باید در هر 10 هزار هکتار یک محیط‌بان مستقر شود اما در 125 هزار هکتار مناطق تحت حفاظت شهرستان کوثر تنها سه نفر مشغول به کار هستند. این کمبود نیرو موجب شده گاهی محیط‌بان داستان ما خارج از وقت اداری، روزها و ساعت ها زمان صرف برخورد و شناسایی شکارچیان کرده باشد تا جایی که به یاد دارد در یک روز 11 گزارش شکار به دست وی رسیده و بعد از تعقیب و گریز کسایی به‌همراه همکاران خود توانسته دو شکارچی را در حال قطعه قطعه کردن بز ماده به‌همراه فرزندش دستگیر کند.
وی به‌یاد دارد که بعد از بررسی تلفن همراه این شکارچی مشاهده شد وی علاقه خاصی به سلاخی کردن حیوانات داشته و حتی با اجساد آن‌ها عکس یادگاری نیز می‌گرفته است.
گلوله‌های ساچمه‌ای با 180 تکه به حیوانات شلیک می‌شد
خاطرات تلخ شکار حیوانات تنها طبیعت‌دوستان را دل‌آزرده می‌سازد. کسایی بارها با صحنه زخمی شدن حیوانات مواجه شده که شدت جراحات حتی قابل درمان نبوده است هرچند در برخی مواقع حیوانات مداوا و رهاسازی شده اما در برخی مواقع شدت جراحات قابل بازگشت نیست و به‌اعتقاد این محیط‌بان، صدمه انسان به حیات وحش در اغلب مواقع غیر قابل بازگشت است.
کسایی تصریح کرد: در برخی مواقع شکارچیان ناآگاه از گلوله‌های ساچمه‌ای استفاده می‌کنند که 120 تا 180 تکه می‌شود و برخی مواقع حیوان را به‌شکل دلخراشی زخمی می‌کند.
وی افزود: هرچند قوانین از شکار غیرمجاز ممانعت می‌کند اما شدت جرایم در مناطق شکارممنوع به حد کافی بازدارنده نیست.
دوستدار محیط زیست بارها مشارکت خود مردم در حفاظت از حیوانات را تجربه کرده و به‌یاد دارد که حتی افراد بومی و روستاییان نسبت به حفاظت حیوانات تعصبات خاصی دارند؛ اما همچنان افرادی هستند که برای لذت و سرگرمی دست به تیغ و تفنگ برده و جان جاندار بی‌دفاعی را می‌ستانند.
کنار تجربه‌های تلخ شکار، مشارکت مردم در نجات جان حیوانات نیز در تجربه کاری محیط‌بان اهل کوثر به‌ثبت رسیده است؛ مرداد و شهریور ماه امسال بود که خشکسالی بخشی از رودخانه گیوی چای را خشکاند و میلیون‌ها قطعه بچه‌ماهی در طول یک‌کیلومتری رودخانه دچار کم‌آبی و مرگ دسته‌جمعی شدند.
کسایی با اطلاع‌رسانی گسترده در شبکه‌های مجازی با همکاری انجمن زیست کیوی به‌مدت دو هفته برای نجات جان بچه‌ماهی‌ها تلاش کرد.
وی به‌یاد دارد که با آبکش و سبد بچه‌ماهی‌ها به دبه‌های آب انتقال داده و سپس در پایین‌دست رودخانه رهاسازی می‌شدند.
در طول دو هفته حتی مردم و کشاورزان نیز به‌کمک آمدند و تنها یک اطلاع‌رسانی در شبکه‌های مجازی خیل عظیمی از دوستداران طبیعت را به «کیوی چای» کشانده بود.
از مستندنگاری پرندگان تا مدیریت پسماند روستایی
کسایی توانسته در جشنواره عکس زنجان در سال 92 رتبه دوم و در جشنواره بین المللی فیلم سبز در بخش عکس منتخب حائز رتبه شود. این محیط‌بان جوان که شبانه‌روز خود را وقف صیانت از طبیعت خالق بزرگ کرده از شهریور ماه سال گذشته مستندنگاری پرندگان منطقه کوثر را نیز آغاز کرده و تاکنون 153 گونه را با فیلم‌برداری شناسایی کرده است.
آنچه باعث حیرت و بیانگر تلاش اوست، جلب مشارکت مردم بومی در مستندنگاری است به‌طوری که بارها برای شناسایی یک پرنده خاص به دانش سینه به سینه مردم بومی نیز مراجعه شده و توضیحاتی از افراد مطلع در شبکه‌های مجازی درخواست شده است.
به‌گفته کسایی در صورتی که سایر شهرستان‌ها نیز پای کار باشند می‌توان اطلس پرندگان استان را تدوین کرد.
وی مدیریت پسماند به‌ویژه در روستاها را برنامه بعدی خود می‌داند و معتقد است اگر فعالان محیط زیست توان و نیروی خود را به یکدیگر ملحق کرده و یاریگر هم باشند می‌توان اثرات درازمدتی را خلق کرد.
کمبود محیط‌بان در اردبیل موجب شده تا حامیان طبیعت با ایثارگری از جان طبیعت محافظت کنند و در مقابل نفس‌هایی که عده‌ای از سر جهل از جان موجودات می‌ستانند، جان بخشیده و با کمترین امکانات طبیعت بی‌دفاع را تیمار می‌کنند.
گفت‌و‌گو از ونوس بهنود و بهرام آدشیرین‌پور
انتهای پیام/ش
