به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، جشنواره الف به واسطه اولویتهای خود، در نخستین دوره میزبان یک نمایش مونوشورایی بود، نمایشی به کارگردانی آریان رضایی و با عنوان برلین. نمایشی که پیشتر در ابتدای سال 96، فرایند موفقی در پلاتو اجرای تئاتر شهر داشت و برحسب رقم و عدد رکورد سالن کوچک زیرزمینی تئاتر شهر را شکست.
حضور رضایی در تبریز فرصت مغتنمی بود تا از او درباره فعالیت در زادگاهش جویا شوم و اینکه اساساً برای خودش تصوری برای حضور در شهری جز تهران دارد یا خیر. این کارگردان جوان چنین پاسخ میدهد: «فکر میکنم ما یک سری مشکل ریشهای داریم که باید پیش از اینکه درباره تئاتر شهرستان و تهران حرف بزنیم، باید درباره این صحبت کنیم اساساً تئاتر بودجهای دارد یا خیر. اگر بودجهای دارد پس از این جمله که ما از ردیف بودجه فقط این مقدار را جذب کردیم یعنی چه. اینکه فلان مدیر روابط بهتری داشته و بودجه بهتری جذب کرده یعنی چه. بودجه تئاتر اگر 10 میلیارد است، خوب بگیرید. این آماری که درباره تهران و شهرستان میگویند در حد یک شوخی است. این یک موضوع ریشهای است که ما همان جا متوقف میشویم. اینکه بودجه تئاتر این است!!؟ شما وارد بحث میشوید و میپرسید که این پول دریافت شده کجا میرود.»
رضایی به یاد فعالیتش در کردستان می افزاید: «زمانی که در کردستان کار میکردم، اصلاً چنین چیزهایی وجود نداشت. من نمایشی را اجرایی عمومی کردم. به من اجرایی محدود دادند. مثلاً میگفتند اجرایی 50هزار تومان و تو 5 اجرا برو. به مدیر میگفتم خب تو به من 5 اجرا دادی، 10 شب اجرا به من اختصاص بده. از آن سو میدیدی به کسی 20 شب اجرا اطلاق میشد و پول بهتری به دست میآورد.»
میپرسم ملاک این انتخاب چه بود و پاسخش «هیچ ملاک» است. میگوید رویه براساس سلیقه و رابطه بوده است و وضعیت در تهران هم چنین است. میگوید «هیچ چیز سروته ندارد. قواعد شفاف بیان شده نیست. یک دوره میگویند سالن اصلی تئاتر شهر به سبب ظرفیت بالا و فروش خوبش کمک هزینهای ندارد. ناگهان میبینیم فلان آقا قرار است 300 میلیون دریافت کند. این یعنی چی؟ جواب این را چه کسی میدهد؟ بعد من در پلاتو اجرا روی صحنه میروم که براساس درصد فروش مخاطب من بیشتر بوده، یک درصدی از من گرفته تا شش ماه بعد به من کمک هزینهای بدهد که از قضا از درصد گیشه کمتر است. به نحوی که نه تنها از من حمایتی نمیکند؛ بلکه به من ضرر مالی هم میزند.»
او به نمایش «دیور» اشاره میکند که مدعی است با آن رکورد فروش سایه را زده است. میگوید «10 میلیون از فروش نمایش را در اردیبهشت گرفتند زمانی که دلار 3200 بود. الان قرار است به من 15میلیون بدهند آن هم در زمان دلار 15هزار تومانی. اداره کل و انجمن با چنین کاری به من ضربه مالی زده است. حمایت یک چیز کشک است.»
معتقد است در ایران وضعیت تئاتر همواره در یک هالهای از ابهام قرار گرفته است و میپرسد چرا وزیر بودجهای که اعلام شده است را پرداخت نمیکند. رضایی معتقد است در حوزه تخصیص بودجه هیچ متر و معیاری وجود ندارد تا جایی که برای سالنی که گفته میشود کمک هزینهاش 20میلیون تومان است، کارگردانی 70میلیون تومان دریافت میکند. او ادامه میدهد «تغییر قواعد در بخش خصوصی قابل درک است؛ اما در بخش دولتی خیر. مدیران به شکل سلیقهای رفتار میکنند. تئاتر شهر مهمترین مکان تئاتری دولتی برای من تئاتری است. به من میگویند اجرا دو سال یک بار. یک دفعه یک کارگردان دو کار توأمان اجرا میکند. دیگری میآید میگوید من شورا قبول ندارم مستقیم با من حرف بزنید. نفر بعد شورای هنری تشکیل میدهند و میگویند رانت ایجاد میشود. مدیر بعدی بدون رسانهای کردن شیوه کار جدید خود، ما را با یک فرایند تازه مواجه میکند. آقا فاز شما چیست؟ چرا رسانهای نکردید؟ حالا میرویم که فرم را پر کنیم میگویند که تاریخش تمام شده. میپرسیم کی اعلام شده؟ میگویند این را خودمان میدانستیم. خب چرا رسانهای نکردید؟»
اگرچه این گفتگو و پرسشهای بیپاسخ میماند؛ اما امید است کسی به پاسخهای این کارگردان جوان چند واژهای بیان کند.
انتهای پیام/