به گزارش خبرنگار گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ، به نقل از اسپوتنیک، در قرن بیست و یکم، مساله امنیت در مرزهای آسیای مرکزی تا حد زیادی به توافق قدرتهای بزرگ بستگی دارد که البته شامل روسیه، چین و ایالات متحده میشود.
در هشتمین کنگره سراسری علوم سیاسی روسیه که در پژوهشکده دولتی روابط بینالملل مسکو MGIMO برگزار شد، یکی از موضوعات تهدید ظهور دولت اسلامی 2 در افغانستان بود. دانشمندان سیاسی چشم انداز جنگ و صلح در اوراسیا را مورد بحث قرار دادند.
تنش رو به رشد در مرزهای آسیای مرکزی
چندین هزار ستیزه جوی دولت اسلامی (سازمان تروریستی ممنوعه در روسیه) در حال تقویت مواضع خود در استانهای شمال افغانستان در نزدیکی مرزهای تاجیکستان هستند.
طبق نظر دکتر علوم سیاسی از دانشگاه اسلاوی قرقیزی-روسی، لاریسا خوپرسکایا، رهبر شورشی تاجیکی گلمراد حلیموف، که در میان تروریست های داعش به مقام عالی رتبهای رسیده است، در افغانستان مستقر شده است.
این کارشناس اشاره کرد که ممکن است حلیموف به مشارکت با سرویس ویژه ایالات متحده، که همچنان به بازی خود در منطقه ادامه میدهد، بپردازد.
این کارشناس گفت: "بارها گفته شده که حلیموف کشته شده است، اما چند روز پیش خبر زنده بودن او دوباره آمد، ظاهرا او فعالیتهای خود را ادامه خواهد داد. ما میدانیم که حلیموف در ایالات متحده تحصیل کرده و ارتباط نزدیک با سازمان سیا داشت. علاوه بر این بسیاری از شواهد مبنی بر ارتباط داعش و سرویسهای اطلاعاتی آمریکا موجود است. "
چندین بار گزارش از کشته شدن حلیموف داده شده است، اما در پی آن هر بار گزارشی از "قیام" و فعالیت شدیدتری از او در صفوف تروریستها گزارش شده است.
همانطور که میدانیم، حضور آمریکا در افغانستان تنش در این کشور را کاهش نداد ه و درگیری رو به رشد میان آمریکا و چین و ایران میتواند بر روند حل و فصل اختلافات افغانستان تاثیر منفی بگذارد.
به گفته خوپرسکایا، احتمال تکرار سناریوی سوریه در افغانستان، و تهدید آسیای مرکزی و تاجیکستان کاملا واقعی است. این کارشناس معتقد است که بیثباتی تاجیکستان یکی از اهداف اصلی تروریستهای داعش، به منظور جلوگیری از یکپارچگی اورواسیا است.
برنامه های چین در منطقه آسیای مرکزی
در همین حال، چین علاقه مند به ثبات وضعیت افغانستان است. لازم به ذکر است که طرح چینی حمل و نقلی راه بینالمللی "یک کمربند - یک راه" یک ابتکار راهبردی اصلی برای منطقه اوراسیا است.
برای اجرای این پروژه ضروری است که تهدید تروریستی شبکه حمل و نقل جدید را از میان برداشته شود. از جمله به همین منظور، در بهار سال 2017، حدود 4000 نیروی چینی به اساس موافقتنامههای دوجانبه وارد افغانستان شدند، و پکن رسما آغاز عملیات مشترک ضد تروریستی را در امتداد مرزهای چینی افغانستان تایید کرد.
چین همچنین 3 کمیساریای نظامی، 4 واحد نظامی، 4 ستاد و پایگاه آموزشی نیروهای مرزی در مناطق مرزی تاجیکستان را ایجاد کرده است. همچنین گزارشهایی از برنامههای چین برای سازماندهی یک اردوگاه آموزشی در دالان واخان در بدخشان ولایت شرقی افغانستان وجود داشت که رهبران چینی آنها را رد کردند. با این حال، دلایل زیادی وجود دارد که فرض کنیم که چینیها اگر امکانات کافی برای آن داشته باشند چنین پروژهای را متوقف نخواهند کرد.
واقعیت این است که منطقه حاشیه خزر و خاورمیانه اهداف خاص مورد توجه چین هستند. از همین منطقه است که چین قصد دریافت بخش قابل توجهی از منابع انرژی و سایر مواد معدنی برای توسعه صنعتی خود را دارد. در عین حال، رقابت رو به رشد با یکی دیگر از بازیکنان بزرگ آسیا - هند وجود دارد، که همچنین برنامههای خود را برای حمل و نقل انرژی و بازار برای فروش کالاها دارد.
ایالات متحده ماهرانه با کارت هندی بازی میکند و به طور فزایندهای از عبارت «منطقه آسیایی اقیانوس هند» استفاده میکند که معنای آن جایگزین منطقه "آسیا و اقیانوس آرام" در واژگان سیاسی شود. به نظر میرسد که ایالات متحده با تمرکز بر هند باعث بیاهمیت جلو دادن چین در آسیا میشود.
چرا ایالات متحده می خواهد از پیمان منع موشکهای هستهای میان برد INF خارج شود
در جلسه عمومی کنگره روسی دانشمندان سیاسی، آکادمیسین سرگئی روگوف، مدیر علمی موسسه مطالعات کانادا ایالات متحده آمریکا، در مورد گفتگوی خود با جان بولتون، مشاور رئیس جمهور آمریکا در امنیت ملی، که در تاریخ 22 اکتبر سال جاری برگزار شد صحبت کرد.
بر اساس گفتههای روگوف، بولتون از نیتهای ایالات متحده برای خروج از پیمان منع موشکهای هستهای میان برد (INF) سخن گفت. این نوع سلاح بسیار خطرناک است، زمان پرواز این موشک ها 8 تا 10 دقیقه است که برای تصمیمگیری درمورد اینکه این یک هشدار جعلی است یا یک حمله، و آغاز یک جنگ هسته ای بسیار کم است.
مشاور امنیت ملی رئیس جمهور ایالات متحده، اطمینان داد که خروج از INF علیه روسیه نیست، بلکه مورد نیاز آمریکاییها در محدود کردن چین است.
روگف به بولتون خاطر نشان کرده است که خروج یک جانبه ایالات متحده از معاهده منجر به تهدیدی برای امنیت در اروپا و در مرزهای روسیه در آسیا خواهد شد. استفاده از موشکهای این کلاس فرصتهای روسیه را برای انجام عملیات واکنی پیشگیرانه، در زمانیکه ایالات متحده تصمیم به حمله به مواضعی در قلمرو روسیه یا متحدانش بگیرد، غیرممکن میکند.
روگوف در سخنرانی خود گفت که خروج آمریکا از پیمان INF برای روسیه غیرقابل قبول است و ایده مذاکرات را با ایالات متحده مطرح کرد، اما از چین نیز برای پیوستن به روسیه برای متقاعد کردن ایالات متحده به تصویب یک معاهده جدید دعوت کرد. این ایده جسورانه منطقی در پشت خود دارد. واقعیت این است که چین تحت معاهده کنونی قرار نداشته و بی سر و صدا موشکهای میان برد را تولید میکند که در حال حاضر بیش از یک هزار عدد از آن را دارد.
روسیه از فرآیندهای جهانی در آسیا کنار نخواهد ماند
در یکی از بخش های کنگره، تحت عنوان "دولت های مستقل جدید در مرکز توجه قدرتهای جهانی"، جالگارسایخان انسایخان، سفیر سابق فوقالعاده و تامالاختیار مغولستان در روسیه، رئیس جنبش ضد هسته ای "پرچم آبی"، سخنرانی کرد.
لازم به ذکر است که تا سال 1992، مغولستان، متحد اتحاد شوروی، چندین پایگاه نظامی شوروی را در خاک خود مستقر کرده بود. در دو پایگاه سلاحهای با کاربرد دوگانه، موشکی، هواپیمایی بود.
در سال 1992، مغولستان به طور یک جانبه اعلام موضع غیر هسته ای کرد. پس از آن، تحت نظارت پنج کشور هستهای، از بین بردن سلاح های هستهای شوروی در مغولستان آغاز شد. انسایخان از اولین کسانی بود که نقش اساسی در این فرایند بازی میکرد.
انسایخان در گزارش خود ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده و چین در مورد امنیت منطقه آسیا توافق کنند. با توجه به عنوان گزارش، ایده سفیر سابق مغولستان در روسیه به گونهای، عجیب و غریب به نظر میرسید.
اگر ایالات متحده و چین، بدون توجه به منافع روسیه به عنوان یک قدرت اوراسیایی، به هرگونه توافقی در مورد آسیا برسند، این امر بر امنیت منطقه تاثیر منفی خواهد داشت، هم در بخش جنوب شرقی آن و هم در مرکز آن. چنین توافقاتی بلافاصله روسیه را از امکان ابتکار راهبردی محروم کرده و نقش آن را در منطقه کاهش خواهد داد. بنابراین روسیه نباید از چنین مذاکراتی کنار گذاشته شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در توییتر خود پس از جلسه G-20 گفت: "دیدار من در آرژانتین با رئیس جمهور چین، غیرمعمول بود. در روابط با چین گام مهمی برداشته شده است: میتوان نتایج بسیار خوبی را انتظار داشت. ما از قدرت زیادی برخورداریم، اما چین نیز میتواند در صورت دستیابی به یک توافق، پیروز شود. وضعیت برابر است."
منطقی است که فرض کنیم بهترین راه برون رفت از این وضعیت، مشارکت میان روسیه و چین در مذاکرات با ایالات متحده خواهد بود.
نتیجه چنین مذاکراتی می تواند توافق مشترک بین روسیه، ایالات متحده و چین، هم در کنترل سلاحهای هستهای و هم در سیستم امنیتی در آسیای مرکزی، جنوب شرقی و جنوب باشد.
نتیجه معاهده روسیه، آمریکا و چین برای تاجیکستان و آسیای مرکزی چه خواهد بود؟
امروز، به طور فزایندهای گفته میشود که منازعه رو به رشد بین ایالات متحده و چین میتواند منجر به بیثباتی شدید در روابط بین الملل شود و عواقب وخیم و وسیعی داشته باشد. در پیشبینیهای بسیار متاثرانه، در مناقشه کامل از سلاحهای هستهای نیز استفاده خواهد شد. شرکت کنندگان هشتمین کنگره سراسری علوم سیاسی بارها و بارها در مورد امکان چنین رویدادی سخن گفتند.
این موضوع در کنگره بسیار مطرح شد و از آن میتوان نتیجه گرفت که این موضوع برای علم سیاست روسیه و پتانسیل پیشبینی آن اهمیت زیادی دارد.
در همین زمان، ایدههایی با دیدگاههای بدبینانه برای جلوگیری از درگیریهای جهانی بیان شد.
اگر فدراسیون روسیه، ایالات متحده و چین بتوانند به توافقی برسند، چارچوب سیستم امنیتی جدیدی برای قرن 21 معرفی خواهد شد. هر گونه اتحاد یک جانبه مانند ایالات متحده و چین، بدون مشارکت روسیه نمیتواند امنیت در جهان را تضمین کند. علاوه بر این، توافق بین روسیه و ایالات متحده بدون در نظر گرفتن منافع چین به کاهش تنش در آسیا کمک نخواهد کرد.
انتهای پیام/