به گزارش خبرگزاری تسنیم، شرایط اقتصادی ایران و اینکه اقتصاد ایران در چه جایگاهی قرار دارد، از جمله سوالاتی است که مخاطبان خبرگزاری تسنیم در بخش #از_تسنیم-بپرسید، مطرح کرده بودند.
در این گزارش سعی کردهایم با بررسی شاخصهایی از اقتصاد که از آمار موسسات و نهادهای بینالمللی استخراج شده، وضعیت اقتصاد ایران را در دنیا تشریح کنیم.
برای اینکه #از_تسنیم_بپرسید، این متن را بخوانید
اقتصاد ایران با توجه به گستردگی مرزهای سرزمینی و همچنین تنوع محصولات معدنی و خصوصاً نفت و گاز، از اهمیت ویژهای برخوردار است. اقتصاد ایران گرچه در دهههای گذشته به واسطه اتفاقات تاثیرگذار در فرایندهای مالی و تجاری، دچار فراز و فرودهایی بوده ولی چشمپوشی از این قدرت اقتصادی برای دنیا قابل تصور نیست؛ اقتصادی که بر پایه تولیدات نفت و گاز و صادرات برخی اقلام کالایی خاص که برای کشورمان جنبه استراتژیک دارد، بنا شده است.
در ردهبندی صورت گرفته توسط صندوق بینالمللی پول در سال 2017، ایران توانسته جایگاه خود به عنوان هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا را حفظ کند.
در گزارش اخیر سعی کردهایم جایگاه اقتصاد ایران را با استفاده از رتبهبندیها و آمارهای منتشر شده و منتهی به سال 2017، با استفاده از مدلهای تصویری جهانی تشریح کنیم.
1- تجسم اقتصاد جهانی در یک نمودار
در تصویر زیر که بر اساس آمار 21 سپتامبر 2018 بانک جهانی تهیه شده، هر قطعه نشان دهنده کل تولید اقتصادی یا تولید ناخالص داخلی آن کشور در سال 2017، آخرین سالی است که دادههای قطعی و کاملش در دسترس است. رنگها مربوط به موقعیت جغرافیایی آن است و درصد سهم هر کشور از اقتصاد جهان را بر اساس تولید ناخالص داخلی آن نشان میدهد.
در این تصویر، سهم ایران در اقتصاد جهانی با 0.44 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی، 0.55 درصد از سهم کل اقتصاد دنیا را به خود اختصاص داده است.
این در حالی است که 10 اقتصادی که دارای بیشترین سهم در تولید ناخالص داخلی و اقتصاد جهانی هستند، به ترتیب زیر است:
1. United States - $19.39 trillion (ایالات متحده آمریکا)
2. China - $12.24 trillion (چین)
3. Japan - $4.87 trillion ( ژاپن)
4. Germany - $3.67 trillion (آلمان)
5. UK - $2.62 trillion (انگلستان)
6. India - $2.60 trillion (هند)
7. France - $2.58 trillion (فرانسه)
8. Brazil - $2.05 trillion (برزیل)
9. Italy - $1.93 trillion (ایتالیا)
10. Canada - $1.65 trillion (کانادا)
2- میزان بدهی دولتها و کشورهای مختلف دنیا
در حال حاضر یکی از مشکلاتی که اقتصاد جهانی را درگیر خود کرده، افزایش روزافزون بدهیهای ملی است و پتانسیل سرمایه گذاران برای از دست دادن اعتقاد به توانایی کشور در بازپرداخت تعهداتش. شاید نسبت بدهی کشورها به میزان GDP یا تولید ناخالص داخلیها آن بهترین معیار برای سنجش این موضوع برای هر کشور باشد.
در نقشه مذکور، آمار و ارقام بر اساس گزارش اکتبر 2018 صندوق بین المللی پول محاسبه شده و کشورهایی که بزرگتر و قرمزتر به تصویر کشیده شده و در مرکز تصویر قرار دارند، بیشترین مشکلات اقتصادی از نظر میزان بدهی را دارا هستند. به گفته این سایت، این نقشه نشان میدهد که کدام مکانها در آینده احتمال بیشتری برای مسائل مهم و مشکلات اقتصادی خواهند داشت.
در این نقشه کشورهای توسعه یافته بزرگترین مشکلات بدهی را دارند. ژاپن به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکننده با نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی 238 درصد، در رتبه نخست قرار دارد. این بدان معنی است که کل اقتصاد ژاپن، (سومین کشور در کل جهان) در مدت 2 سال تقریبا به اندازه کافی ارزش ندارد تا کل بدهی خود را پرداخت کند.
3 - شهروندان هر کشور چقدر بدهی دارند؟
بدهی دولتهای هر کشور یکی از موضوعات مورد بحث در اقتصاد و سیاست است و این بدهیها، پیامدهای کوتاه مدت و طولانی مدتی را برای مردم هر کشور و حتی نسلهای بعد به دنبال دارد. اندازهگیری میزان بدهی دولتها به نسبت جمعیت آنها نشان میدهد شهروندان هر کشور چه میزان از بدهی دولتهایشان را به دوش میکشند.
نقشه زیر نشان میدهد که چقدر مردم در هر کشوری نسبت به بدهی کشورشان بدهکارند.
بر اساس این نقشه، سهم هریک از ایرانیها از بدهی کشورمان، کمتر از 600 دلار است و در مقابل سهم هر ژاپنی بیش از 85 هزار دلار و هر شهروند ایرلندی بیش از 67 هزار دلار است. علاوه بر این، در نقشه بالا رنگ کشورها بر اساس میزان بدهی آنها به نسبت تولید ناخالص داخلی آنها یا همان GDP تعیین شده است.
نقشه بالا نشان میدهد 10 کشوری که شهروندان بیشترین بار بدهی دولتهایشان بر دوش آنها است به ترتیب زیر است.
4- بزرگترین صادرکنندگان نفت در دنیا
با وجود سرمایهگذاریهای هنگفتی که در انرژیهای جایگزین شده، نفت هنوز هم بیشترین کالای معامله شده در جهان است. این نقشه نشان میدهد کدامیک از کشورهای دنیا بیشترین صادرات نفت را داشته و سهم بالاتری در بازارهای جهانی دارند.
بیش از 100 کشور در دنیا «نفت خام» را صادر میکنند و در این میان عربستان صعودی با 132 میلیارد دلار درآمد نفتی بیشترین سهم از صادرات نفت خام را دارد؛ همچنین ایران با 29 میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات نفت خام، در رتبه هفتم تولید نفت در دنیا قرار دارد و توانسته نزدیک به 5 درصد صادرات نفت دنیا را از آن خود کند.
5- نقشه دنیا بر اساس میزان صادرات کشورها
در این نقشه مقایسهای که بر اساس آمار و اعداد استخراج شده از سازمان تجارت جهانی تهیه شده، ارزش کل صادرات کالاها از مرزهای هر کشور را محاسبه کرده و البته در محاسبات انجام شده در آن، درآمدهای ناشی از خدمات به حساب نیامده و تنها بر صادرات فیزیکی کالاها متمرکز است.
در این نقشه، ابعاد هر کشور بسته به میزان و ارزش صادرات، تغییر کرده است.
در این نقشه، سه کشور چین، آمریکا و آلمان دارای بیشترین حجم صادرات در دنیا هستند و به ترتیب 2263 میلیارد دلار، 1547 میلیارد دلار و 1448 میلیارد دلار صادرات، رتبههای اول تا سوم را در اختیار دارند.
همچنین بر اساس آمارهای مندرج در این نقشه، ایران از صادرات دنیا، سهمی معادل 92 میلیارد دلار را دارا است.
6- دسته بندی اقتصادی کشورهای دنیا بر اساس بودجه تحقیق و توسعه
صرف پول برای تحقیق و توسعه موضوع قابل توجهی برای اقتصادهای درحال پیشرفت است؛ چراکه صرف این بودجه و در اولویت بودن موضوع تحقیقات، ممکن است گاهی نتایجش برای چند دهه چندان قابل توجه نباشد ولی با این وجود میزان صرف بودجه هر کشور برای تحقیقات و توسعه آنها میتواند یک میزان و سنجه، برای قدرت اقتصادی و حرکت رو به جلوی آن باشد.
اعداد مندرج در این نقشه که شامل سرمایهگذاریهای دولتی، خصوصی، علمی و غیر انتفاعی برای تحقیق و توسعه است، از گزارش سازمان یونسکو استخراج شده و تصویر کاملی است از تحقیق و توسعه در سراسر جهان.
در این نقشه سهم ایران از بودجهای که صرف تحقیق و توسعه میکند معادل 4.2 میلیارد دلار است که این میزان، ایران را در رتبه 36 کشورهای دنیا قرار داده است.
ایران هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا
آمار منتشر شده از سوی صندوق بینالمللی پول نشان میدهد ایران در سال 2017 توانسته جایگاه خود به عنوان هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا را حفظ کند. بر این اساس در رتبهبندی 193 کشور جهان، ایران در رتبه هجدهم از نظر حجم تولید ناخالص داخلی خود در سال 2017 قرار گرفته است که نسبت به سال قبل تغییری نداشته است. تولید ناخالص داخلی کشورهایی مثل استرالیا، هلند، آفریقای جنوبی، سوئد و سوئیس از ایران کمتر بوده است.
ایران بزرگترین منبع نفت و گاز جهان
ایران طی سالهای اخیر و با وجود تحریمها توانسته موقعیت خود در بین 20 اقتصاد بزرگ دنیا را تثبیت کند. آمارهای شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم نشان میدهد ایران در صدر کشورهای دارنده نفت و گاز جهان قرار گرفته است. ایران از نظر مجموع نفت و گاز در رتبه 1 جهان قرار دارد. این شرکت ذخایر اثبات شده نفت خام ایران را 157.8 میلیارد بشکه اعلام و کشورمان را چهارمین مالک بزرگ ذخایر نفتی در جهان پس از ونزوئلا، عربستان و کانادا معرفی کرده است.
این شرکت همچنین حجم ذخایر اثبات شده گاز ایران را 34 تریلیون مترمکعب اعلام کرده است. ایران با دارا بودن 18.2 درصد کل ذخایر گاز جهان بزرگترین دارنده گاز طبیعی و بزرگترین تولید کننده این محصول شناخته شده است.
رتبه 13 ایران در باشگاه فولادسازان جهان
ایران در سالهای اخیر جزو بزرگترین تولیدکنندگان فولاد جهان قرار گرفته است. بر اساس آمار انجمن جهانی فولاد، ایران سیزدهمین تولیدکننده بزرگ فولاد در سال 2017 شناخته شده و تولید فولاد ایران در این سال بیشتر از کشورهای صنعتی مثل فرانسه، اسپانیا، کانادا، لهستان، اتریش، انگلیس و هلند بوده است. سهم ایران از کل تولید فولاد جهان طی این سال 1.2 درصد برآورد شده است. ایران در 2017، بالغ بر 1.7 میلیون تن فولاد تولید کرده که نسبت به سال قبل از آن رشد 21.4درصدی داشته است. این در حالی است که ظرفیت تولید فولاد ایران بسیار بیشتر از 20 میلیون تن در سال است و در صورت فراهم شدن شرایط امکان افزایش این رقم به دو برابر وجود دارد.
ایران در تولید برق رتبه 14 جهان را دارد
ایران رتبه چهاردهم را از نظر شاخصهای تولید برق در دنیا دارد. در حال حاضر 95 درصد تجهیزات برق کشور در داخل تولید میشود و تولید برق کشور در حال حاضر به بیش از 77 هزار مگاوات رسیده است که از تولید بسیاری کشورهای توسعه یافته نیز بیشتر است.
رتبه های تک رقمی ایران در تولید 21 محصول کشاورزی
ایران به لحاظ جمعیتی در رتبه 18 جهان قرار دارد اما در تولید 21 محصول کشاورزی رتبه های تک رقمی را بین کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.
ایران در زمینه تولید دو محصول مهم خرما و پسته رتبه 2 جهان را داراست. رتبه سوم جهان در زمینه تولید گیلاس، خربزه، هندوانه، گردو، بادام و زردآلو نیز به ایران اختصاص دارد. ایران در زمینه تولید خیار، انجیر و کیوی در رتبه چهارم جهان قرار گرفته است. رتبه پنجم بزرگترین تولید کننده هلو، پیاز و بادمجان نیز به ایران اختصاص دارد. ایران در زمینه تولید سیب درختی و اسفناج رتبه ششم جهان، در زمینه تولید قارچ و گوجه فرنگی رتبه هفتم، در زمینه تولید انگور، لیمو و پرتقال رتبه نهم را به خود اختصاص داده است. رتبه ایران در زمینه تولید چغندر قند و چای 11، سیب زمینی 13، جو و گندم 15، کنجد 16، سبزیجات 19 و زیتون و توت فرنگی 20 اعلام شده است.
بر این اساس ایران در زمینه تولید 30 محصول مهم کشاورزی جزو 20 کشور نخست دنیا قرار گرفته است که نشان دهنده ضریب بالای امنیت غذایی و خوداتکایی این کشور در تامین نیازهای غذایی ساکنان خود است.
بخش کشاورزی ایران همچنین در تولید دیگر کالاهای اصلی بخش کشاورزی کارنامه موفقی دارد به طوری که با تولید سالانه دو میلیون و 200 هزار تن گوشت مرغ جزو هفت کشور برتر تولید کننده دنیاست. در بخش شیر و لبنیات نیز علاوه بر خودکفایی در تولید، صادرات داریم. خوداتکایی تولید شیر در کشور از 100 درصد عبور کرده است. میزان تولید تخممرغ در دنیا 70 میلیون تن است که ایران 1.3 درصد آن را تولید میکند و رتبه یازدهم جهان را در تولید این محصول را دارد.
انتهای پیام/