به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ طرح تحول سلامت از سال 1393 با سه هدف اصلی کاهش پرداختی مردم در نظام سلامت، افزایش کیفیت و دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی در کشور به اجرا درآمد اما آمارها نشان میدهد به رقم افزایش بیسابقه بودجه دولت و هزینههای سازمانهای بیمهگر برای درمان، همچنان کمبود منابع مالی چالش اصلی برای ادامه این طرح است و هدف اصلی یعنی کاهش هزینه مردم برای دریافت خدمات بهداشتی و درمانی را محقق نکرده است.[1].
طرح تحول سلامت بدون دستاورد
بهرغم 4 برابر شدن بودجه سلامت پس از اجرای طرح تحول سلامت، بهروز بنیادی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی همچنان کمبود منابع را مشکل اصلی طرح تحول سلامت میداند و میگوید: «این مسئله که بخواهیم بگوییم پولی که به طرح تحول سلامت آمده است به جیب پزشکان رفته، حرف درستی نیست»[2]. این در حالی است که چندی پیش برخی از نمایندگان مجلس در اظهاراتی بیان کردند طرح تحول سلامت نهتنها دستاورد مثبتی برای مردم به همراه نداشت بلکه بیشتر موجب افزایش دستمزد پزشکان شده است.
برای نمونه، غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس میگوید: «طرح تحول سلامت برای برخی از پزشکان متخصص در شرایطی نان و روغنی داشت که طرح مذکور، قطره آبی نیز برای مردم در بر نداشته است که این امر بسیار تأملبرانگیز است». «طرح تحول سلامت بیش از هر مسئلهای صرف افزایش درآمد پزشکان شد[3]».
همچنین ابوالفضل ابوترابی نماینده مردم نجفآباد در مجلس شورای اسلامی در این زمینه میگوید: «افزایش سنگین حقوق پزشکان هزینههای زیادی را به طرح تحول سلامت تحمیل کرد که حقوق پزشکان در جریان اجرای این طرح حدود 4 برابر افزایش پیدا کرد».[4]
گران شدن خدمات پزشکی با اجرای طرح تحول
علاوه بر اظهارات برخی از نمایندگان مجلس، گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی از عملکرد سازمان بیمه سلامت پس از اجرای طرح تحول سلامت[5] نیز گواهی بر این ادعا است که دستمزد پزشکان در نتیجه اجرای طرح تحول سلامت افزایش نجومی داشته است.
طبق آمار سازمان بیمه سلامت، هزینه بستری این سازمان در سال 1392 حدود 2115 میلیارد تومان بود که این هزینه در سال 1395 به 7317 میلیارد تومان رسید؛ در واقع هزینه بستری سازمان بیمه سلامت در طول اجرای طرح تحول سلامت و افزایش تعرفه خدمات درمانی حدود 245 درصد رشد داشته است همچنین آمارها نشان میدهد دستمزد پزشکان در سال 1392 حدود 587 میلیارد تومان بوده است که این رقم در سال 1395 نیز این دستمزدها به 2 هزار و 528 میلیارد تومان رسیده است!
در سال 1392 از 2115 میلیارد تومان هزینه بستری سازمان بیمه سلامت حدود 27 درصد هزینهها سهم دستمزد پزشکان بود؛ در سال 1395 نیز، از 7317 میلیارد تومان هزینه بستری سازمان بیمه سلامت حدود 34 درصد هزینهها سهم دستمزد پزشکان شد؛ به طور کلی با وجود آنکه هزینه بستری سازمان بیمه سلامت در سالهای 1392 تا 1395 حدود 245 درصد رشد داشته است اما دستمزد پزشکان حدود 330 درصد چیزی در حدود 85 درصد بیشتر از کل هزینههای سازمان در بخش بستری افزایش داشته است.
حال با بررسی تعداد بار مراجعات بیمهشدگان سازمان بیمه سلامت به مراکز طرف قرارداد، به شکل دقیقتری میتوان افزایش دستمزد پزشکان را بررسی کرد چرا که این سؤال پیش میآید که آیا دستمزد پزشکان مطابق با تعداد بار مراجعات مردم افزایش داشته است یا خیر؟ گزارش عملکرد سازمان بیمه سلامت نشان میدهد در فاصله سالهای 1392 تا 1395 تعداد بار مراجعات بیمهشدگان حدود 35 درصد رشد داشته است در حالی که افزایش دستمزد پزشکان در این سالها حدود 330 درصد بوده است. اگر اثر افزایش 35 درصدی بار مراجعات را از افزایش 330 درصدی دستمزد پزشکان حذف شود، میتوان نتیجه گرفت که تعرفه پزشکان طی سه سال به طور میانگین 3.2 برابر شده است. (افزایش بیش از 300 درصدی)
سه برابر شدن تعرفهها، عامل اصلی شکست طرح تحول در کاهش هزینههای مردم و ورشکستگی بیمههای درمان بوده است؛ طرحی که در ابتدا به نام مردم آغاز شد، در ادامه باعث افزایش نجومی دریافتی پزشکان شد.
سیاستهای غیر کارشناسی دولت در طرح تحول سلامت اگر چه در ابتدای راه رضایتمندیهایی به دنبال داشت اما منجر به اتلاف منابع، افزایش هزینه بیمهها و مردم شد تا جایی که به رقم انتشار 8000 میلیارد تومان اوراق قرضه برای پرداخت بدهیهای سازمان بیمه سلامت ایران، این سازمان با نزدیک به 8000 میلیارد تومان دیگر بدهی معوق وارد سال 97 شد! [6].