به گزارش خبرنگار گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، به نقل ازپورتال آسیای مرکزی، برای ایالات متحده، منطقه آسیای مرکزی همانند گذشته، هم از لحاظ ژئوپولیتیکی و هم اقتصادی مهم است، اما مهمتر از همه بهلحاظ استراتژیکی، ضمن استفاده از اهرمهای سیاسی و اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای مثال، در سال 2017، لایحه کمکهای خارجی برای سال بعد (عملیات خارجی، و برنامههای مرتبط با قانون تخصیص بودجه) که شامل 2.5 میلیارد دلار برای پروژههای دموکراتیک در آسیای مرکزی است، در کنگره ایالات متحده تصویب شد، علاوه بر این، سالانه بهمنظور بهبود نظام قضایی، توسعه، آزادی رسانهها و سازمانهای غیردولتی، پول زیادی اختصاص میدهد.
از مؤسسات مهم ترویجدهنده ارزشهای دموکراتیک، بنیاد سوروس، مؤسسه بینالمللی جمهوریخواه، مؤسسه دموکراتیک ملی، بنیاد اوراسیا و دیگران را میتوان نام برد. جالب توجه است، صندوق بین المللی «رنسانس»، که توسط جورج سوروس تأمین مالی میشود، در کودتای اوکراین در سال 2013 نقش مهمی ایفا کرد، از این روی نتیجه میگیریم که بسیاری از برنامههای اجراشده توسط حامیان دولتی و غیردولتی بهبهانه دموکراتیزه کردن جامعه برگزار میشود و بعد نقش مهمی در روند سیاسی یک کشور خاص بازی میکنند.
آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده (USAID) برای سال 2019 برای حمایت از فعالیتهای خود از کنگره درخواست 16.8 میلیارد دلار کرد که 1.3 میلیارد دلار بیشتر از سال گذشته است. افزایش بودجه برای جمهوریهای آسیای مرکزی با توجه به توضیحات و مستندات مدیرکل آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده، مارک گرین، به کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان، تأثیر منفی در گسترش فدراسیون روسیه و چین در بسیاری از مناطق، از جمله در کشورهای آسیای مرکزی، دارد.
در جلسات قبلی در مورد جمهوریهای آسیای مرکزی در کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان، کارشناسان در مورد وضعیت منطقه و توسعه بیشتر بهسمت یک جامعه باز گفتگو داشتند. استیو سوردلو، محقق آسیای مرکزی از دیدهبان حقوق بشر، تأکید کرد که ایالات متحده باید به دولت ازبکستان فشار آورد تا اینترنت را بهطور کامل از فیلترینگ درآورد و مجوز رسمی رسانههایی چون رادیو اروپای آزاد را صادر کند و همچنین تأمین مالی برای برنامههای آموزشی و بورس تحصیلی را فراهم سازد.
علاوه بر این، رئیس بنیاد ملی اورآسیا در امور دموکراسی نیز در سخنرانی خود بر ازبکستان متمرکز و خاطرنشان کرد که با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید، این کشور بیشتر با ایالات متحده ارتباط برقرار کرده است.
علاوه بر این، در این سخنرانی به وضعیت دوستانه با "قزاقستان" اشاره شد. لازم به ذکر است که دولت قزاقستان بهشدت آزادی مطبوعات در جمهوری را محدود میکند. سازمان بنگاه خبرپراکنی آمریکا، موسوم به (BBG) با مشکلات مشابهی در تاجیکستان مواجه است، با این حال، لازم به ذکر است که اخیراً روابط میان قزاقستان و ایالات متحده رو به افزایش بوده، و تقویت همکاری در امور سیاسی و امنیتی و همچنین تجارت و سرمایهگذاری به سطح جدیدی رسیده است.
کشور بعدی این فهرست، قرقیزستان است. با وجود این واقعیت که جمهوری قرقیزستان (KR) عملاً در گزارشات وزارت امور خارجه آمریکا و آژانس توسعه بین المللی ذکر نشده است، شمار قابل توجهی از برنامهها با هدف توسعه فرآیند دموکراتیک در جمهوری قرقیزستان کار میکنند، بهعنوان مثال، دادن حقوق برابر زنان در زمینههای عمومی و کار، یکی از اولویتها برای دیپلماسی عمومی ایالات متحده است؛ زیرا کسب حقوق سیاسی به آنها حق شرکت در انتخابات سازمانهای دولتی را میدهد. از سال 2011، آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده از انجمن نمایندگان مجلس زنان حمایت میکند که شامل 21 نماینده زن در مجلس قرقیزستان است. در این مورد، آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده مسئولیت سازماندهی آموزش در مورد صحبتهای عمومی، مهارتهای مذاکره، کار با رسانهها و کمک به جوامع محلی را از طریق مؤسسه دموکراتیک ملی برای اعضای انجمن بهعهده دارد، بنابراین، پشت پوشش مبارزه برای حقوق زنان، احتمالاً ایالات متحده بهطور مستقیم بر وضعیت فعلی کشور نیز تأثیر میگذارد.
بهطور خلاصه، میتوان گفت که سازمانهای غیردولتی غربی و برنامههای آنها میتوانند خلأ سیاسی در این کشورها یا هر کشور دیگری را کاملاً تغییر دهند، بنابراین، در آینده، ایالات متحده به هر طریق ممکن برای تقویت نفوذ خود در کشورهای آسیای مرکزی متوسل شود. این امر در اطلاعات مربوط به تأمین مالی پروسههای دموکراتیک نشان داده شده است که در موردی یک صندوق ملی توسعه دموکراسی 80 هزار دلار برای آزادی اطلاعات و 165 هزار دلار برای تقویت سازمانهای غیردولتی اختصاص داده است.
پایگاه اطلاعاتی رادیو آزادی، که واقعاً قادر به ایجاد یک جنبش قدرتمند مخالف در منطقه آسیای مرکزی است، نیز از این حمایت استثناء نیست. این سازمان رادیویی بینالمللی غیرانتفاعی توسط کنگره ایالات متحده تأمین مالی میشود. در اکتبر سال 2018، برنامههای آن به 26 زبان در 23 کشور اروپای شرقی، آسیای مرکزی و خاورمیانه پخش شده است. در کشورهای آسیای مرکزی، سرویس قزاقستان «رادیو آزاتتیک»، رادیو «اُزودی» در سرویس تاجیکستان، «رادیو آزاتتیک» در سرویس قرقیزستان، «رادیو آزاتلیک» در سرویس ترکمنستان و «رادیو اُزودلیک» در سرویس ازبکستان کار میکنند. براساس آخرین اطلاعات مربوط به سالهای 2018ــ2017، میزان بودجه سرویس رادیو آزادی آسیای مرکزی در بودجه ایالات متحده بهطور قابل توجهی افزایش یافته است، که نشاندهنده ارتقاء منافع ملی خود پشت نقاب مبارزه برای ارزشهای دموکراتیک، و تغییر رژیم سیاسی جمهوریها در بلندمدت است.
تنها میتوان امیدوار بود که فعالیتهای این سازمانهای غیردولتی با گذشت زمان متوقف شود. بهنوبه خود، رهبری قرقیزستان باید بهطور فعالانه و مؤثرتر در جهت مخالفت با سازمانهای غیردولتی غربی اقدام کند تا ثبات در کشور آنگونه که در برخی از کشورهای پس از شوروی سابق اتفاق افتاده است، از بین نرود.
انتهای پیام/