به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانههای ترکیه، آمریکا از 13 آبان سال جاری شدیدترین تحریمهای اقتصادی علیه ایران را اعمال کرد.
دولت ترکیه اعلام کرد: تحریم علیه ایران را رعایت نخواهیم کرد و حتی آن را به فرصتی برای افزایش صادرات تبدیل خواهیم کرد.
صادرکنندگان ترک امیدوار شدند. اما آنکارا در این خصوص اهمال کرد و باعث شد نهتنها صادرات ترکیه به ایران افزایش نیابد بلکه با کاهش مواجه شد.
در حالی که حجم صادرات ترکیه به ایران در سال 2016 میلادی 4 میلیارد و 966 میلیون دلار بود، این رقم در سال 2018 به 2 میلیارد و 393 میلیون دلار کاهش یافت. حتی واردات ترکیه از ایران نیز با کاهش قابلملاحظهای مواجه شد.
آمریکا برای ترکیه 6 ماه معافیت در خصوص اعمال تحریم علیه ایران داد اما میزان تجارت ترکیه با ایران در ماه دسامبر 2018 میلادی 51.5 درصد کاهش یافت.
اقتصاددانان ترک معتقدند که ترکیه میتوانست حجم تجارت با ایران را حداقل به دو برابر افزایش دهد اما نه تنها از این ظرفیت استفاده نکرد بلکه برعکس عمل کرد.
اما اتحادیه اروپا برخلاف ترکیه در حال ایجاد مکانیزیم جدید نفت در برابر کالا برای دور زدن تحریمهای آمریکا است.
ترکیه با وجود اینکه تجربه موفق دور زدن تحریمهای آمریکا علیه عراق را در سالهای 1999 الی 2003 داشت اما در مورد ایران از این تجربه استفاده نکرده است و اقدام عملی برای خارج کردن دلار از مبادلات تجاری با ایران انجام نداده است. بانکهای دولتی ترکیه ریسک نکرده و از تاجران ترک حمایت نکردهاند.
در ترکیه مقصر اصلی کاهش مبادلات تجاری با ایران را بخش خصوصی این کشور معرفی میکنند و ادعا میکنند که بخش خصوصی زیر بار ریسک تجارت با ایران نمیرود. اما واقعیت چیز دیگری است.
اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه برای پیروزی در انتخابات پیش روی شهرداریها به پول داغ نیاز دارند. از آمریکا و انگلیس درخواست وام کردهاند. اما یکی از شروط اصلی آمریکا برای اعطای وام به ترکیه رعایت تحریم علیه ایران است. به همین خاطر دولت ترکیه قدمهای اساسی برای تقویت روابط اقتصادی با ایران برنمیدارد.
مهمترین مسئله برای حزب عدالت و توسعه، اقتصاد ترکیه است. چرا که از انتقام مردم ترکیه از دولت اردوغان با وخیم شدن اوضاع اقتصادی میترسند. اعضای حزب عدالت و توسعه، اقتصاد را تنها پاشنه آشیل این حزب میدانند و میگویند: «اگر قرار باشد که ما سرنگون بشویم توسط اقتصاد صورت میگیرد». نتایج نظرسنجیهای معتبر در این خصوص، این نگرانی حزب حاکم ترکیه را تأیید میکند.
سرمایهگذاران و تجار ترکیه از این وضعیت ناراحت هستند. آنها عدم اعتماد را عامل اصلی کاهش مبادلات با ایران میدانند و انتظار دارند که دولت ترکیه در میز مذاکره با ایران بنشیند و مدل عراق را برای تجارت با ایران اتخاذ کند. ترکیه برای این کار میتواند اقدامات زیر را انجام دهد:
- یک هیئت اقتصادی برای مذاکره با ایران تشکیل دهد.
- نمایندگان همه سازمانهای اقتصادی در آن حضور داشته باشند.
- سیاستهای این هیئت مشخص شود.
- وظایف دولت ترکیه در آن تعیین شود.
- دولت با همکاری بخش خصوصی قدمهای عملی بردارد.
- مشکلات و موانع موجود مذاکره و حلوفصل شود.
- مذاکرات با طرف ایرانی به صورت رو در رو انجام بگیرد.
- دولت ترکیه همانند اتحادیه اروپا مسئولیت رفع خطر برای فعالیت بخش خصوصی در ایران را بپذیرید.
- سازوکارهای لازم برای مبادلات پولی ایجاد شود.
- از پولهای ملی در مبادلات اقتصادی استفاده شود.
- با توجه به اینکه صادرات ترکیه به ایران همواره از واردات بیشتر بوده است، این مسئله میتواند یک امتیاز بزرگ برای ترکیه باشد.
- ترکیه میتواند پول پرداختی به ایران را از طریق صادرات شرکتهای ترک به ایران انجام دهد.
- بدون اینکه بانکهای بینالمللی نقشی در مبادلات تجاری بین ترکیه و ایران داشته باشند، تحریمهای آمریکا به راحتی دور زده میشود.
انتهای پیام/