به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، بارها شنیدهایم که انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب فرهنگی بود، شاید یکی از دلایلی که انقلاب اسلامی ایران را یک انقلاب فرهنگی عنوان میکنند، رشدی باشد که انقلاب در همه حوزههای فرهنگی از جمله کتاب و کتابخوانی ایجاد کرد.
خبرگزاری تسنیم در گزارش پیشین خود با عنوان «انقلابی که"انقلاب اسلامی" در نشر ایجاد کرد/ بررسی آمار نشر ایران در 4 دهه اخیر» به بررسی آماری وضعیت نشر در سالهای پس از انقلاب پرداخت. در این گزارش نیز نگاهی به آمارهای کتابخوانی در سال 57 و مقایسه آن با سالهای پس از پیروزی انقلاب دارد، گزارشی که به خوبی نشان میدهد، انقلاب اسلامی سطح فکر،آگاهی و دانش جامعه ایران را ارتقا داد.
آمارها نشان میدهد که در سال 1357 تنها 373 باب کتابخانه به متراژ 238هزار و 81 متر مربع فعالیت داشته است، در این کتابخانهها 2 میلیون و 424 هزار و 500 نسخه کتاب نگهداری میشده است، 123 هزار و 270 نفر عضو کتابخانههای عمومی بودهاند و 2 میلیون و 913 هزار و 908 نسخه کتاب به امانت گرفته شده است.
این آمار در پایان دهه 60 و اوایل سال 70 به 538 باب کتابخانه در کل کشور میرسد، عضویت در کتابخانههای عمومی کشور نیز در این سال به 356 هزار و 221 نفر میرسد. شمار عناوین کتابهای موجود در 3 میلیون و 972 هزار و 490 عنوان بوده است. این اعضا 15 میلیون و 790 هزار و 25 نسخه کتاب را به امانت گرفتهاند.
پس از آن رشد در حوزه کتابخانهها با سرعت بیشتری ادامه پیدا میکند، به طوری که کمتر از 5 سال بعد شمار کتابخانههای عمومی در کشور دو برابر شده و به 1047 باب میرسد، شمار منابع موجود و اعضای کتابخانههای عمومی نیز به همین میزان با لافزایش مواجه شده و به 7 میلیون و 364 هزار و 490 عنوان کتاب و 834 هزار و 385 عضو میرسد.
در 5 سال پس از آن این رشد با آهنگ کمتری ادامه یافته و شمار کتابخانهها به 1502 باب افزایش پیدا میکند. در سال 85 یعنی یک سال پس از تاسیس نهاد کتابخانههای عمومی کشور تعداد کتابخانههای موجود در کشور به 1596 باب میرسد و آمار عناوین موجود در کتابخانهها به 12 میلیون و 603 هزار و 497 عنوان کتاب میرسد. آهنگ رشد تعداد کتابخانهها در کشور در سالهای 86 تا 90 اندک بوده است به گونهای که از هزار و 758 باب کتابخانه در سال 86 به 2 هزار و 894 باب در سال 90 میرسد.
اما دیگر شاخصها همچون تعداد عناوین موجود و تعداد اعضا رشد قابل توجهی داشته است به گونهای که از 14 میلیون و 762 هزار و 748 عنوان به 29 میلیون و 703 هزار و 47عنوان کتاب رسیده است.به عبارت دیگر در عرض 5 سال تعداد منابع موجود در کتابخانهها رشد دوبرابری را سپری کردند.
در سالهای 91 تا 96 نیز وضعیت رشد در کتابخانههای عمومی وضعیت قابل توجهی بوده است، اگر چه طبیعتاً انتطظار نمیرود که در تعداد کتابخانهها با رشد مواجه باشیم اما تعداد کتابخانههای فعال در کشور از 2 هزار و 884 باب به 3 هزار و 426 باب رسیده است.
همچنین تعداد عناوین موجود نیز از 34 میلیون و 901 هزار و 32 عنوان کتاب به 41 میلیون و 665 هزار . 847 عنوان کتاب رسیده است. اما در این سالها تنا 238 هزار و 403 نفر در کتابخانههای عمومی کشور عضو شدهاندف چرا که آمار عضویت از 2 میلیون و 254 هزار و 459 نفر در سال 91 به 2 میلیون 492 هزار و 862 نفر در سال 96 رسیده است.
برای این موضوع دلایل اجتماعی و اقتصادی بسیاری را میتوان برشمرد، علاوه بر این کاهش سرانه مطالعه در ایران طی سالهای اخیر و عدم توجه مخاطبان به کتاب و کتابخوانی نیز بارها توسط کارشناسان حوزه فرهنگ در این سالها به عنوان یک آسیب مهم برشمرده شده است.
آمارها نشان میدهد، از سال 96 تا پایان شهریور 97 بالغ بر 19 کتابخانه جدید در کشور افتتاح شده است، اما در میزان عضویت افراد در نهاد کتابخانههای عمومی چندان تاثیرگذار نبوده است، به طوریکه تنها 7 نفر در این مدت عضو نهاد کتابخانههای عمومی کشور شدهاند.
در مجموعه در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون تعداد کتابخانههای عمومی در کشور با رشدی 9.2 برابری مواجه شدهاند، زیربنای کتابخانههای عمومی در کشور 5.8 درصد رشد داشته و تعداد کتابها نیز 17.5 درصد رشد را تجربه کرده است.
میزان عضویت در کتابخانههای عمومی کشور نیز 20 درصد رشد داشته است. میزان کتابهای امانت گرفته شده در سالهای اخیر نیز 10 درصد رشد داشته است.
انتهای پیام/